Варахава́ты ’непрасохлы’ (КТС); ’варахаватае сена’. Магчыма, перанос значэння ’сена непрасохлае < сена, якое трэба варушыць’. Тады варахаваты да прасл.*vorxъ‑, *vьrxъ‑ (Фасмер, 1, 355; Брукнер, 601, дзе падаюцца бел.во́рох ’шум’, поворохаць ’разбураць’, воро́х ’трэск’). Параўн. варо́хаць ’варочаць з шорахам, рабіць шорах’, ворах ’шорах, шум; пераварот, нарушэнне парадку’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́пат ‘конская рысь з падскокваннем’ (ТСБМ), троп, тро́пат ‘трапятанне, хваляванне’ (Некр. і Байк., Ласт.). Параўн. укр.тро́піт ‘грукат, тупат, рысь’, серб.тро̏пот ‘шум, трэск, грукат’, балг.тро́пот ‘тупат’, макед.тропот ‘грукат, стук’. Відаць, самастойнае суфіксальнае ўтварэнне ў асобных славянскіх мовах са значэннем інтэнсіўнасці дзеяння ад дзеяслова тропаць, гл.
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
хруст, ‑у, М ‑сце, м.
Трэск ад чаго‑н., што ломіцца, крышыцца і пад. З-за куста пачуўся лёгкі хруст, быццам пад нагою зламалася [галінка].Гартны.Лядок з тонкім хрустам лопаўся пад нагамі, пырскаючы вадой.Гаўрылкін.// Падобны гук пры жаванні, ядзе. Аржанец узяў з міскі агурок, адкусіў яго амаль да палавіны і, з хрустам жуючы, усміхнуўся.Брыль.
•••
Да хрусту — так, каб захрусцела, хруснула. [Бацька] напружвае сківіцы да хрусту.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тупы́, -а́я, -о́е.
1. Недастаткова навостраны, такі, якім цяжка рэзаць, пілаваць, калоць і пад.
Т. нож.
Тупая піла.
2. Які не звужаецца або мала звужаецца ў канцы, з закругленым канцом.
4.перан. Які прыйшоў у стан атупення; раўнадушны, абыякавы.
Тупое паслушэнства.
5. Невыразны, бяздумны, бяссэнсавы.
Т. погляд.
6. Не востры, не вельмі адчувальны; глухі (пра боль).
Т. боль.
7. Глухі, не рэзкі, не звонкі (пра гукі).
Пачуўся т. трэск.
8. Пра вугал: большы за 90°.
|| наз.ту́пасць, -і, ж. (у 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
crash1[kræʃ]n.
1. пало́мка; крушэ́нне, ава́рыя;
a car crash аўтамабі́льная ава́рыя;
a plane crash авіякатастро́фа;
a train crash крушэ́нне цягніка́
2. гру́кат, трэск;
a crash of thunder грымо́ты;
fall with a great/loud crash ру́хнуць з мо́цным трэ́скам/гру́катам
3. крах, банкру́цтва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Траску́н ‘жук сямейства лістаедаў, Chrysomelidae’ (ТСБМ). Сюды ж traskunczyk ‘сініца, Parus L.’ (Арх. Федар.), у спалучэнні чыро́к‑траскуно́к ‘птушка Anas guerguedula’ (Цярохін, Охота). Да трэск, трашчаць (гл.) паводле выдаваных гукаў, параўн. ЕСУМ, 5, 623, 645. Апошняя назва, відаць, запазычана з рус.чиро́к трескуно́к ‘тс’, параўн. таксама ўкр.чиро́к тріскуно́к пры дыял.тріскунка, трускуняць (ЕСУМ, 5, 659).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свісцёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Рмн. ‑лак; ж.
Разм.
1. Духавы народны музычны інструмент у выглядзе дудкі з дрэва або чароту. З вуліцы чуваць трэск барабана, віск флейты-свісцёлкі і размерны тупат ног.«Маладосць».
2. Тое, што і свістулька. Андрэйка трымае ў руках лазовую свісцёлку, якую днём скруціў яму дзед, і ціхутка свішча.Бядуля.Свісцёлкай з лапушыны Ён [Пеця] свішча з-пад рукі І голасам птушыным Іх [шчыглоў] вабіць на сілкі.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Па́шка1, пашкі ’расшчэплены^ дубчыкі, прыгатавання для пляцення кашоў’ (свісл., Навагр., Сл. ПЗБ), ’скручаная лаза для прывязвання паплёту да крокваў’, ’малады лісточак аеру, які дзеці ядуць’ (свісл., Шатал.). Літуанізм. Параўн. літ.pašinas ’стрэмка’, pašketi, paskinti ’трашчаць’, paškesys ’трэск’ (Арашонкава і інш., Весці, 4, 1969, 126).
◎ Па́шка2 ’падпаха’ (сураж., Шн. 2) Укр.пашка, рус.смал.пашка ’падпаха’, дан. ’наросхрыст’. Да паха (гл.).⇉,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Krach
m -(e)s, -e i -s plрэдка
1) трэск, гру́кат
2) сканда́л, сва́рка
3) банкру́цтва
mit Ach und ~ — з вялі́кай ця́жкасцю
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)