◎ Пля́хі ’страўнік каровы’ (Выг.; кіраў., Нар. сл.), ’складкі ў страўніку каровы’, ’кішкі, трыбух’ (ТС), пляла ’прамая кішка’ (брагін., ЛА, 1). З иопъск. flaki ’кішкі, унутранасці, трыбух’, ’рубец’, якое з ням.Fleck ’кавалак, лап ка, пляма’, Flecke ’вантробы (страва)’ < с.-в.-ням.vlec, vlecke ’кавалак’ (Банькоўскі, 1, 374). Сюды ж, магчыма, у выніку пераносу значэння з цэлага на частку, пляла ’слізь у кішках ці коўбіку жывёл, якая абдзіраецца нажом пры шлямаванні’ (брагін, Шатал.), ці пад уплывам плялі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ridge
[rɪdʒ]1.
n.
1) хрыбе́т -та́m.
the ridge of the roof — ві́льчык, хрыбе́т страхі́
ridge (of mountains) — го́рны ланцу́г
2) рубе́ц на ткані́не
3) грэ́бень (баразны́)
2.
v.
караба́ціцца, утвара́ць скла́дкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
1) пля́ма на це́ле (рубе́ц пасьля́ ра́ны, радзімая пля́ма і пад.)
2) зага́на f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пуп, ‑а, м.
1.Рубец на сярэдзіне жывата, знак пасля адпадзення пупавіны. Шырокі прарэх адкрывае грудзіну і жывот да самага пупа.Колас.Пуп.. [цяля] прымарозіла, як яшчэ пад каровай было, і стаў гнісці жывот.Ермаловіч.
2. Страўнік у птушак. Курыны пуп. Гусіны пуп.
3.перан.Разм. Круглае або вострае заканчэнне розных прадметаў. Дарабіць пуп у шапцы.
4.перан.Разм. Цэнтр чаго‑н. [Клім:] — Гэта ўсё — вон, пятнаццаты век. Тут пуп калгаса! — і яго рука зрабіла дугу і паказала пальцам сабе пад ногі.Лобан.
•••
Браць на пупгл. браць.
Ірваць пупгл. ірваць 1.
Пуп зямлі — пра таго, хто лічыць сябе самым галоўным, цэнтрам чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. (соединив, удлинить) срасти́ть; (верёвку и т.п. — ещё) связа́ть;
с. тру́бы — срасти́ть тру́бы;
◊ с. канцы́ з канца́мі — свести́ концы́ с конца́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Málzeichen
I
n -s, -
1) радзі́мка, радзі́мы знак
2) знак, ме́тка, рубе́ц
II
n -s, - знак мно́жання
III
n -s, - мемарыя́льнае збудава́нне, мемарыя́л (помнік і г.д.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
underarm
[ˈʌndərɑ:rm]1.
adj.
1) які́ знахо́дзіцца пад руко́ю
an underarm scar — шрам або́рубе́ц пад руко́ю
2) падпа́хавы
an underarm deodorant — падпа́хавы дэзадара́нт
3) Sport пад руку́
an underarm throw — кідо́к пад руку́
2.
n.
па́ха f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГІПЕРЭМІ́Я
(ад гіпер... + грэч. haima кроў),
павелічэнне крованапаўнення органа ці тканкі. Адрозніваюць гіперэмію артэрыяльную і вянозную.
Артэрыяльная (актыўная) гіперэмія бывае пры ўзмоцненым прытоку крыві на расшыраных сасудах. Прычыны: павышаная адчувальнасць сасудаў да фізіял. Раздражняльнікаў, уплыў надзвычайных раздражняльнікаў (бактэрыяльныя таксіны, высокая т-ра, прадукты тканкавага распаду і інш.); у чалавека вял. ролю маюць псіхагенныя фактары (сарамлівасць, гнеў і інш.). Прыкметы: расшырэнне дробных сасудаў, павелічэнне іх колькасці і пульсацыі, пачырваненне (напр., гіперэмія твару), павышэнне мясц. крывянога ціску, абмену рэчываў, мясц. т-ры, паскарэнне плыні крыві, узмацненне лімфазвароту і інш. Пры паталаг. зменах у сасудах пры артэрыяльнай гіперэміі можа быць кровазліццё. Вянозная (пасіўная, застойная) гіперэмія бывае пры парушэнні адтоку крыві па венах пры нязменным прытоку ў выніку сціскання вянознай сценкі (рубец, пухліна, варыкознае расшырэнне вен, ацёк і інш.), аслабленай сардэчнай дзейнасці. Характарызуецца запаволеннем плыні крыві (да поўнага яе спынення). Развіваецца кіслароднае галаданне тканак, павышаецца пранікальнасць сасудзістай сценкі, утвараецца ацёк. Працяглы застой крыві і ацёк могуць прывесці да атрафіі парэнхімы органа.