на́ше

1. см. наш​ 1;

2. сущ. на́ша, -шага ср., мн. нет;

на́шего не отдади́м никому́ на́шага не аддадзі́м ніко́му;

бо́льше на́шего больш, як у нас, больш за нас;

где на́ше не пропада́ло дзе на́ша не прапада́ла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наш, ‑ага, м.; наша, ‑ай, ж.; наша, ‑ага, н.; мн. нашы, ‑ых.

1. займ. прыналежны да мы. Наш горад. Наш дом. □ Белыя бярозкі беларускія Міла так аздобілі наш край. Шымук. Тут стаяла наша хата. Вось на гэтым месцы, ля сцяны, — мой ложак. Аляхновіч. // Які мае адносіны да нас, як членаў якога‑н. калектыву; які складаецца з нас. Наша сям’я. Наш клас. □ [Андрэй Міхайлавіч:] — За вашай работай мы будзем сачыць. І прашу паверыць мне, што клапаціцца аб вас будзе цяпер увесь наш атрад. Якімовіч. // Які знаходзіцца ў сваяцкіх, сяброўскіх і інш. адносінах з намі. Нашы таварышы. □ Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас. // Які звязаны з намі, датычыцца нас. У наш час.

2. у знач. наз. на́ша, ‑ага, н. Разм. Тое, што належыць, уласціва нам. Наша нам і застанецца.

3. у знач. наз. нашы, ‑ых. Разм. Блізкія нам людзі, сваякі, таварышы. «Нашы ідуць!..» Гэтыя словы запоўнілі цяпер душы нявольнікаў. Маўр.

•••

Ведай (знай) нашых; няхай ведаюць (знаюць) нашых гл. ведаць.

Дзе наша не прападала гл. прападаць.

І нашым і вашым — адным і другім адначасова (служыць, дагаджаць і пад.).

Наш брат гл. брат.

Наш чалавек гл. чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пракале́ташні ’колішні, даўні’ (стрэш., Наша слова, 2002 г., 16 кастр.). Да прак (гл.) і лета ’год’ (гл.), аналагічна да пракаветны ’даўні, спрадвечны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сусноўка (пра слабога, хілага): радзіўся, мой хлопчык, дык адзін чар быў, сусноўка (Наша слова, 1992, 13 мая). Няясна (з су- і снаваць!).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наш займ.

1. únser (f únsere, n únser, pl únsere; der (die, das) únsere [úns(e)rige] (без наз.);

гэ́та твая́ кні́га, а гэ́та наша das ist dein Buch, und das ist das úns(e)rige;

гэ́та наш брат das ist únser Brúder;

гэ́та наша сястра́ das ist únsere Schwéster

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Рэ́псам ’напралом’ (Мат. Гом.), ’нечакана; хутка’ (жлоб., Наша слова, 2002, 16 кастр.). Магчыма, вынік шэрагу фанетычных змен: раптам > рапцам, рэпцам > рэпсам. Гл. раптам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

метагала́ктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Сукупнасць зорных сістэм, часткай якой з’яўляецца наша Галактыка, даступная сучасным астранамічным метадам даследавання.

[Ад грэч. meta — пасля, за і слова галактыка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няшма́т, прысл.

Тое, што і нямнога. Народу было няшмат. Асіпенка. На такой гаспадарцы, як наша, зімой работы няшмат. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лаці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

Лацінскі алфавіт, лацінскае пісьмо. Газета «Наша ніва», друкавалася адначасова кірыліцай і лацінкай. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калга́сніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да калгасніка, калгаснікаў, належыць ім. — Ну, Люба, апраўдала ты давер’е наша, калгасніцкае. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)