право́днасць, ‑і, ж.

1. Здольнасць рэчыва, матэрыі праводзіць цяпло, гук, электрычны ток і пад. Праводнасць металаў.

2. Здольнасць нервовых і мышачных тканак жывёльнага арганізма перадаваць узбуджэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаразвіццё, ‑я, н.

1. Разумовае, фізічнае развіццё чалавека шляхам самастойных заняткаў, практыкаванняў.

2. Спец. Развіццё, выкліканае сілай унутраных прычын незалежна ад знешніх фактараў; самарух. Самаразвіццё матэрыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утачы́ць ​1, утачу, уточыш, уточыць; зак., што.

Сточваючы, звузіць шырыню (ляза).

утачы́ць ​2, утачу, уточыш, уточыць; зак., што.

Шыючы, уставіць кавалак матэрыі. Утачыць клін у рукаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паско́лваць², -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Скалоць, змацаваць разам (шпількай) усё, многае.

П. кавалкі матэрыі.

2. каго-што. Параніць у многіх месцах або многіх чым-н. вострым, калючым.

П. ногі ржышчам.

3. каго-што і без дап. Сколваць некаторы час (гл. скалоць²).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Кро́мка ’кромка, зрэзак ад матэрыі, край’ (Бяльк., Вешт.), ’скарынка хлеба’ (Вешт., Хрэст. дыял., Сл. паўн.-зах.). Гл. кром.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Адмераць у якой‑н. колькасці. Намераць зямлі. Намераць матэрыі. Намераць жыта.

2. Мераючы, вызначыць колькасць чаго‑н. Намераць дзесяць кіламетраў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаўзнікне́нне, ‑я, н.

Спец. Памылковае ўяўленне аб магчымасці раптоўнага (не ў працэсе эвалюцыі) узнікнення жывых істот з неарганічнай матэрыі. // Самаадвольнае, самастойнае ўзнікненне, з’яўленне чаго‑н. Самаўзнікненке ідэі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недели́мый непадзе́льны;

недели́мое иму́щество непадзе́льная маёмасць;

недели́мые части́цы мате́рии непадзе́льныя часці́нкі матэ́рыі;

недели́мые чи́сла мат. непадзе́льныя лі́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раслі́на, -ы, мн. -ы, -лі́н, ж.

Арганізм, які звычайна развіваецца ў нерухомым становішчы, атрымлівае пажыўныя рэчывы з глебы і паветра; адна з найбольш пашыраных форм існавання жывой матэрыі.

Вывучаць расліны.

|| памянш.-ласк. раслі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. раслі́нны, -ая, -ае.

Р. свет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шмато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Абрэзак, абрывак скуры, тканіны і пад.

Ш. матэрыі.

2. Жмут чаго-н.

Ш. поўсці.

3. Невялікі кавалак, камяк чаго-н.; нязначная колькасць чаго-н.

Ш. сала.

Сям-там тырчалі шматкі сухой травы.

|| прым. шмато́чны, -ая, -ае і шматко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)