ператамле́нне, ‑я, н.
Стан празмерная стомленасці. У мяне бяссонніца, ператамленне. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маракава́ць 1 ’разумець, разбірацца ў якой-небудзь складанай справе, абдумваць што-небудзь’ (ТСБМ, Чач., Шат.), рус. арханг., перм. морокова́ть ’думаць, разумець, кеміць’. Звязана чаргаваннем галосных з мере́кать ’кеміць’ (Бернекер, 2, 38; Фасмер, 2, 657), мере́чить ’надумваць нешта благое’, якія да прасл. merk‑/mьrk‑.
Маракава́ць 2 ’крыўдзіцца, крыўдаваць, злавацца, наракаць’ (ТСБМ, Шат., Сцяц.; бар., Хрэст. дыял.; мін. дзярж., КЭС; слонім., Нар. словатв.), марокаваць ’скардзіцца’ (КТСБМ, Якуб Колас). Укр. морокува́ти ’злавацца, бурчэць на каго-небудзь’, рус. перм. морока́ться ’скардзіцца, выклікаць незадавальненне’, польск. marykować, (a)marykować, marakować ’лемантаваць, наракаць, маркоціцца, шкадаваць’. Паводле Варш. сл. (2, 890), дапускаецца магчымасць запазычання з с.-лац. amaricare ’дакучаць’ < лац. amārico ’рабіць горкім’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
замару́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
Стаць больш марудным. Рух войск яшчэ больш замарудзіўся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́каласаваць, ‑суе; зак.
Выпусціць колас (пра збожжавыя расліны). Выкаласавала жыта на палетках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стхары́цца, стхаруся, стхорышся, стхорыцца; зак.
Абл. Прытаіцца. Стхарыўся дзядзька ў куточку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сушэ́ць, ‑эе; незак.
Рабіцца больш сухім. Зямля сушэла, пакрывалася цвёрдаю скарынкаю. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сала́ш
1. Будка, будан; часовае збудаванне з галля, лапак, сена для жылля летам у лесе, на лузе (Я. Колас. Дрыгва, 1946, 90). Тое ж будала́ш (Слаўг.), буда́ч, буда́ш (Чэр.).
2. Месца каля кураня (гл.), будкі (Маз., Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
стры́жань
1. Фарватэр ракі; галоўны паток (БРС). Тое ж стрэжынь (Слаўг.).
2. Гнілое месца на балоце; крыніца ў рацэ, дзе вада не замярзае (Стол.). Тое ж стрыжэнь (Я. Колас, 1952, т. 4, 154), сце́ржань (Слаўг., Смален. Дабр.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
каласо́к, ‑ска, м.
1. Памянш.-ласк. да колас. Ідзе [Міхал], а ветрык з каласкамі Вядзе прыемную размову І цешыць душу леснікову. Колас.
2. Форма ласкавага звароту. — Ой, сыне Ігнаце, Любімы сынок, Хоць вестачку маці Прышлі, каласок. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зало́жны, ‑ая, ‑ае.
Абл. Бесперапынны, настойлівы, упарты. Вецер заложны шуміць, не сціхае. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)