отчи́слить студе́нта за непосеще́ние заня́тий вы́ключыць студэ́нта за ненаве́дванне заня́ткаў;
отчи́слить в распоряже́ние кого́-л. перада́ць у распараджэ́нне каго́-не́будзь;
отчи́слить в запа́с залічы́ць у запа́с;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БРЭ́СЦКІЯ ВЫСТУПЛЕ́ННІ САЛДА́Т 1905—07.
Пачаліся ў канцы 1905 у гарнізоне Брэсцкай крэпасці пад уплывам рэв. руху ў краіне і агітацыі Брэсцкай ваенна-рэв. арг-цыі РСДРП, Брэсцкай арг-цыі Польскай сацыяліст. партыі ў Літве (ППС у Літве) і Брэсцкага с.-д.к-та Бунда. 7.12.1905 рота артылерыі гарнізона арганізавала мітынг, у якім прынялі ўдзел 7, 11, 12, 15 і 16-я роты. Салдаты ўхвалілі рэзалюцыю з патрабаваннямі вызваліць севастопальскіх і кранштацкіх матросаў і зняволеных салдат-агітатараў Брэсцкага гарнізона, звольніць салдат звыштэрміновай службы, палепшыць умовы службы, не пасылаць войскі на задушэнне рабочых і сял. хваляванняў. Брэсцкая ваенна-рэв.арг-цыяРСДРП распаўсюдзіла ў крэпасці адозвы «Да салдат Брэст-Літоўскай крэпасці», «Да ўсіх салдат Брэст-Літоўскай крэпасці і гарнізона» і «26 патрабаванняў ніжніх чыноў Брэст-Літоўскага гарнізона». Камандаванне вымушана было задаволіць некаторыя патрабаванні. Выступленне артылерыстаў не знайшло падтрымкі і было задушана. 22—23.7.1906 выступілі салдаты 2-га асаднага артыл. палка, якія патрабавалі вызваліць арыштаваных таварышаў, атрымліваць усе газеты, палепшыць матэрыяльнае становішча. Камандаванне адмовілася задаволіць патрабаванні і пачало арышты. У адказ салдаты спалілі будынак афіцэрскага сходу, разграмілі краму, паранілі некалькіх афіцэраў. Паўстанцы былі акружаны і адведзены ў крэпасць. 700 удзельнікаў выступлення арыштаваны, 32 асуджаны на катаржныя работы. У 1907 адбыліся хваляванні салдат, якія патрабавалі палепшыць матэрыяльнае становішча, харчаванне, быт. ўмовы. Падача калектыўных скаргаў і петыцый працягвалася да канца 1907.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́зваліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
1. Зрабіць свабодным каго‑, што‑н., даць свабоду каму‑, чаму‑н. Вызваліць арыштаваных. Вызваліць з няволі. □ Граніца, што штучна падзяляла беларускую зямлю на дзве часткі, была сцёрта ў верасні 1939 года, калі Чырвоная Армія вызваліла Заходнюю Беларусь з-пад панскага прыгнёту.Хадкевіч.[Камлюк:] — Трэба не толькі вызваліць зняволеных, але і адсекчы шлях адступленне для франтавых часцей праціўніка.М. Ткачоў.
2. Адваяваць захопленую ворагам тэрыторыю. Вызваліць горад ад захопнікаў.
3. Выратаваць, даць магчымасць пазбегнуць чаго‑н. Вызваліць людзей ад немінучай смерці. □ [Грыша:] — Не лепшага я шукаю, а хачу ад лішняга клопату вызваліць вас [дзядзьку].Пальчэўскі.
4. Выслабаніць каго‑, што‑н. ад чаго‑н. грувасткага, цяжкага і пад. Вялічка вызваліў грудзі ад трушчанай цэглы і ўбачыў, што іх залівае кроў.Чорны.Нявідны вырываўся з усіх сіл, каб вызваліць рукі.Колас.
5.Звольніць, зняць з работы. [Сухадольскі:] — Прашу вызваліць мяне ад абавязкаў галоўнага інжынера.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pay2[peɪ]v.(paid)
1. плаці́ць;
pay in advance/in full/in installments плаці́ць упе́рад/по́ўнасцю/у растэрміно́ўку
2. акупля́цца, быць вы́гадным;
it pays to advertise рэкла́ма заўсёды акупля́ецца;
pay a call on/a visit to нано́сіць візі́т, наве́дваць;
pay a compliment рабі́ць кампліме́нт
♦
pay attention to звярта́ць ува́гу (на);
pay one’s respects выка́зваць паша́ну
pay back[ˌpeɪˈbæk]phr. v.
1. вярну́ць, адда́ць (грошы)
2. адплаці́ць;
I’ll pay you back for this. Я адплачу вам за гэта.
pay off[ˌpeɪˈɒf]phr. v.
1. выпло́чваць (пазыку)
2. разлічы́ць (звольніць)
3. акупля́цца
pay out[ˌpeɪˈaʊt]phr. v. выпло́чваць
pay up[ˌpeɪˈʌp]phr. v. заплаці́ць, разлічы́цца ца́лкам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bruk, ~u
м. брук;
szlifować (obijać) ~i — бадзяцца без справы;
pieniądze leżą na ~u — грошы на дарозе валяюцца;
wyrzucić kogo na bruk — выкінуць каго на вуліцу; прагнаць; звольніць;
pójść na bruk — пайсці на вуліцу (на панэль); стаць прастытуткай
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
1. Зняць адкуль‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Пазнімаць каструлі з агню. Пазнімаць дзверы з завесаў. □ [Мацвей:] — А як Цімоша кілбасы ў Несцера пазнімаў, ты помніш?Лобан.Людзі .. патушылі печы і нават паздымалі бялізну, што вісела на вяроўках, нацягнутых між дрэвамі.Сіняўскі.// Прыбраць усё, многае. Пазнімаць рыштаванні.// Здзець з сябе ўсё, многае. Хлопцы зразумелі ўчынак свайго настаўніка і таксама саскочылі з павозкі ды пазнімалі шапкі.Якімовіч.[Рыбаловы] паздымалі кашулі і пазавязвалі рукавы.Броўка.// Адазваць адкуль‑н. усіх, многіх. Пазнімаць вучняў з заняткаў. Пазнімаць дывізіі з фронту.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вы́гнаць, ‑ганю, ‑ганіш, ‑ганіць; зак., каго-што.
1. Гонячы, прымусіць выйсці, выехаць; выдаліць. Выгнаць жывёлу з хлява. □ На росны поплаў выгналі табун калгасных коней.Бялевіч.Хлапчукі выгналі статак з аборы трошкі раней, каб мець больш часу.Пальчэўскі.Паглядзіце вы на Ціта — Вынес ён у хлеў карыта, І падсвінкаў, і свіней Выгнаў з хаты і з сяней.Крапіва.//перан. Пазбавіцца ад чаго‑н., прагнаць што‑н. Хацелася прычакаць вечара і пайсці ў кіно, каб там хоць на пару гадзін выгнаць з галавы неадчэпныя думкі.Дамашэвіч.//Разм.Звольніць, выключыць. Выгнаць з работы. Выгнаць са школы.//перан.Разм. Вывесці, знішчынь. Выгнаць хваробу. Выгнаць васьмёрку (з веласіпеднага кола).
2. Выдаліць сілай, прагнаць. Выгнаць акупантаў.
3.пераважнабезас. Паспрыяць хуткаму росту каго‑, чаго‑н. [Васіль:] — Эх, але ж і выгнала.. [сасну], нібы само сонца за галлё цягнула!..Шамякін.
4.Разм. Выпрацаваць; зарабіць. Чалавек дзесяць штодзень з самага ранку ўжо звоняць косамі, спяшаюцца выгнаць сваю норму.Дамашэвіч.[Чумак:] — Каб яшчэ Ігнатку на гэтую справу паставіць! Удвух можна сотню ў дзень выгнаць.Савіцкі.
5.Спец. Здабыць шляхам перагонкі. Выгнаць бочку шкіпінару.