касця́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Разм.

1. Ігральны кубік або пласцінка; косць (у 4 знач.). У чырвоных кутках ляскалі касцяшкі даміно, перагортваліся свежыя газеты і часопісы, разбіраліся шахматныя задачы і разгадваліся красворды. Грахоўскі.

2. Шарык на лічыльніках; костачка (у 5 знач.). Пяцівочка прыўзняў лічыльнікі, скінуўшы касцяшкі на адзін бок. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супо́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

Аб’яднанне людзей, якія ставяць сабе якія‑н. агульныя задачы; арганізацыя. Далей Іларыён Свянціцкі пытаецца пра выдавецкую суполку «Наша хата», пра яе паявы ўзнос. «Полымя». Акрамя беларускай класікі, суполка [«Загляне сонца і ў наша вакенца!»] выдавала і навукова-папулярныя брашуры. Семашкевіч. // Разм. Наогул якая‑н. група, аб’яднанне. [Таня] станавілася кіраўніком гэтай суполкі трох саламяных удоў. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагра́ма, -ы, мн. -ы, -ра́м, ж.

1. План дзейнасці, работ і пад.

П. развіцця прамысловасці.

Сацыяльная п.

2. Выклад зместу і мэты дзейнасці палітычнай партыі, арганізацыі ці асобнага дзеяча.

П. навуковай канферэнцыі.

3. Кароткі выклад зместу вучэбнага прадмета.

П. па хіміі.

4. Змест тэатральных, канцэртных, цыркавых прадстаўленняў, радыё- і тэлеперадач, а таксама лісток з пералікам выконваемых нумароў, выступленняў, перадач і пад.

П. тэлеперадач.

5. Апісанне алгарытму рашэння задачы на мове ЭВМ (спец.).

|| прым. прагра́мны, -ая, -ае (да 2, 3 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

э́ўрыка

(гр. heureka = я знайшоў; паводле падання, так усклікнуў Архімед, калі адкрыў названы яго імем закон)

вокліч радасці пры якім-н. адкрыцці, рашэнні складанай задачы, пры якой-н. новай думцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

аператы́ўны

(лац. operativus = дзейсны)

1) здольны хутка і правільна выканаць практычныя задачы, дзейсны (напр. а. работнік);

2) звязаны з ажыццяўленнем пэўнай аперацыі (напр. а. прастор, а-ая група).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

варыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Разнавіднасць чаго‑н. Варыянты рашэння задачы. // Адна з некалькіх рэдакцыі якога‑н. твора або яго часткі. Лемяшэвіч недзе чытаў раней гэту ўсходнюю легенду, праўда, крыху ў іншым варыянце і, пачуўшы яе з вуснаў Данілы Платонавіча, сам асэнсаваў інакш, чым раней. Шамякін. // У шахматах — адна з магчымых камбінацыя хадоў. Закрыты варыянт абароны.

[Ад лац. varians, variantis — які змяняецца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збо́рнік, ‑а, м.

1. Кніга, у якой сабраны якія‑н. літаратурныя творы, матэрыялы, дакументы і пад. Зборнік вершаў. Зборнік апавяданняў. Зборнік матэрыялаў з’езда. Зборнік архіўных дакументаў. // Вучэбны дапаможнік, у якім сабраны задачы і практыкаванні па якім‑н. прадмеце. Зборнік задач па алгебры. Зборнік практыкаванняў па беларускай мове.

2. Спец. Рэзервуар для збору якой‑н. вадкасці або газу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дастасава́ць (да чаго) сов. примени́ть (к чему); (теорию и т.п. — ещё) приложи́ть (к чему);

д. пра́віла да рашэ́ння зада́чы — примени́ть пра́вило к реше́нию зада́чи;

д. тэо́рыю да пра́ктыкі — приложи́ть тео́рию к пра́ктике

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

solution

[səˈlu:ʃən]

n.

1) вырашэ́ньне n. (пыта́ньня, прабле́мы), разьвяза́ньне n., разьвя́зка f. (зада́чы); высьвятле́ньне n.

The police are seeking a solution of the crime — Палі́цыя шука́е высьвятле́ньня злачы́нства

2) распушча́ньне n.

3) раство́р -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

cipher

[ˈsaɪfər]

1.

n.

1) лі́чба f

2) шыфр -у m., код -у m.

3) ключ для шы́фру

4) нуль -я́ m.

5) манагра́ма f.

2.

v.

1) выліча́ць, разьвя́зваць арытмэты́чныя зада́чы

2) зашыфро́ўваць, шыфрава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)