gość

ж.

1. госць;

nieproszony ~ć — няпрошаны госць;

2. разм. наведвальнік, наведнік, кліент (у сталоўцы, цырульні і да т.п.);

3. жылец, пастаялец (у гасцініцы);

4. разм. кліент (пра незнаёмага мужчыну);

~ć nie w porę gorszy od Tatarzyna — няпрошаны госць горшы за татарына; няпрошанаму госцю лыжкі няма

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

lästig

a даку́члівы, назо́йлівы, ця́жкі

j-m ~ wérden [fállen*] — назаля́ць, дакуча́ць каму́-н.

ein ~er Gast — няпро́шаны госць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

забракава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., каго-што.

Прызнаць непрыгодным, недабраякасным. Забракаваць праект. □ Патраўка была нецікавая. Госць і гаспадар пабоўталі трохі лыжкамі і забракавалі яе. Колас. — Ну, а калі ў армію не возьмуць? — Як гэта не возьмуць? — здзівіўся Сцяпан. — Ну, забракуюць. Па здароўю. Дадзіёмаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да заліць ​1.

2. Разм. неадабр. Ілгаць, хлусіць. Госць у адказ: Не залівай. Занадта нешта ты мудруеш. Дудар.

•••

Заліваць кулі — ілгаць, хлусіць. Па-астрожнаму такіх людзей проста называлі залівакамі, ад выразу заліваць кулі, што значыць ілгаць. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чака́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад чакаць.

2. у знач. прым. Якога доўга, з нецярпеннем чакаюць; жаданы. Чаканы госць. □ Зямлю і ўпоперак і ўдоўж Раіў чаканы цёплы дождж. Панчанка. І вось нарэшце па шарэнгах подыхам ветру прабегла чаканая каманда: «Да бою!» Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гастро́лі

(ням. Gastrolle, ад Gast = госць + Rolle = роля)

выступленне артыста або мастацкага калектыву (тэатра, ансамбля, аркестра, хору і інш.) у іншым горадзе, краіне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ганаро́вы в разн. знач. почётный;

г. госць — почётный гость;

~вае зва́нне — почётное зва́ние;

г. прэзі́дыум — почётный прези́диум;

~вая ва́рта — почётный карау́л;

○ ~вая гра́мата — почётная гра́мота

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нестраявы́ ​1, ‑ая, ‑ое.

1. Звязаны з нясеннем ваеннай службы не ў страі. Нестраявая часць. □ Было відно, што падпалкоўнік нестраявы камандзір і не свой чалавек тут, а госць. Шамякін.

2. у знач. наз. нестраявы́, ‑ога, м. Тое, што і нестраявік.

нестраявы́ ​2, ‑ая, ‑ое.

У выразе: нестраявы лес гл. лес.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пагост ’магільнік’ (ТСБМ). Рус. пого́ст ’царкоўная абшчына, прыход, царква з жылымі дамамі, службы’, дыял. ’магільнік’, ст.-рус. погостъ ’жылое падвор’е князя і яго світы пры падаткаабкладанні’ (X ст.). Першапачатковае значэнне ’заезны дом, у якім затрымліваліся князь і духоўныя асобы’. Ад госць, гасціць (гл. Фасмер, 3, 295). Як мяркуе Зяленін (Табу, 2, 150), значэнне ’магільнік’ узнікла на базе першапачатковага ў выніку табу. У бел., відаць, кніжнае запазычанне з рус.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

неча́янный

1. (неожиданный) нечака́ны, неспадзява́ны; (внезапный) рапто́ўны;

неча́янный гость нечака́ны (неспадзява́ны) го́сць;

неча́янная ра́дость нечака́ная (неспадзява́ная) ра́дасць;

2. (неумышленный) ненаўмы́сны; (случайный) выпадко́вы;

неча́янный вы́стрел ненаўмы́сны (выпадко́вы) стрэ́л.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)