прапхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Прасунуць штуршком. Вароты аселі на снег, не хацелі адчыняцца. Падняўшы іх, .. [Леанід] прапхнуў па снезе. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Верая́ ’шулы, на якіх вісяць дзверы’ (БРС, Касп., Арх. Бяльк.); ’слуп, на які навешваюцца вароты’ (Гарэц.), верая́ ’тс’ (Шн.), вірая́ (Рам.), верія́ ’саха ў студні, з жураўлём’ (ДАБМ, 808). Параўн. і вары́йка ’перакладзіна, жардзіна, якой закрываюць вароты’ (Лысенка, ССП). Рус. верея́ ’касяк, слуп у дзвярах, варотах’, укр. вере́я ’вось, на якой ходзяць дзверы’, ст.-рус. верѣя, ст.-слав. верѣꙗ, славен. veréja ’дзвярны касяк’, чэш. veřeje, славац. veraj, польск. wierzeja. Прасл. *verěja (*vereja?, *verajь?, *veraja?). Параўн. слав. *vorъ ’шула, жардзіна’, *verti ’закрываць; адкрываць і да т. п.’ (гл. варо́ты) (Фасмер, 1, 298; Траўтман, 351–352). Параўн. яшчэ верая́ ’ўзгорак’ (Яшк.), якое, бясспрэчна, звязана з верая́ ’шула, слуп’ (Яшкін прыводзіць з Слаўгарадчыны верая́ ’ўзгорак; вароты з дзвюх палавін; шула, слуп’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
brama
ж. вароты; весніцы; брама;
brama triumfalna — трыумфальная брама
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
выязны́, ‑ая, ‑ое.
1. Звязаны з выездам куды‑н. Выязная сесія суда.
2. Прызначаны для выезду. Выязныя вароты.
3. Прызначаны для язды. Выязны конь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыке́т, ‑а, М ‑кеце, м.
Гульня ў мяч, пры якой ігракі, падзяліўшыся на дзве групы, імкнуцца збіць мячом вароты праціўніка (тры слупкі з перакладзінкамі).
[Англ. cricket.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выездно́й в разн. знач. выязны́;
выездны́е воро́та выязны́я варо́ты;
выездна́я се́ссия выязна́я се́сія;
выездны́е ло́шади выязны́я ко́ні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
замёт, ‑а, М ‑мёце, м.
Абл. Агароджа з тонкага бярвення, закладзенага ў шулы. Панурыя гнядыя коні выйшлі за вароты і стаялі доўга ля замёта. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а́рачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да аркі. Арачны мост. □ І тут мы ўбачылі высокую зялёную клумбу, а над ёю — белыя лёгкія арачныя вароты. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
portal1 [ˈpɔ:tl] n.
1. fml or lit. парта́л, гало́ўны ўвахо́д; дзве́ры, варо́ты
2. comput. інтэрнэ́т-катало́г спасы́лак на і́ншыя са́йты
3. comput. парта́л, вэб-рэсу́рс
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Бро́мы ’будынкі гандлёвых радоў’ (Касп.). Запазычанне з польск. (ст.) broma (brama) ’вароты, уезд’ (да паходжання польск. слова гл. бра́ма).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)