Мізі́нец ’найменшы сын’ (Федар. II). З польск. mizynek ’апошняе дзіцё ў маткі’, ’пястун’ (аб ім гл. Нітш, JP, 119).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пахутрава́ць (войны) ’забіць’ (браг., Мат. Гом.). З ⁺/ш- футраваць — зрабіць футрыну; апошняе з польск. futryna < futro < ням. Futter ’кажух’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саквіста́тар старое ’судовы выканаўца’ (Сл. ПЗБ, Скарбы). З польск. sekwestrator ’тс’. Апошняе з лац. seqwestrator ’тс’ (Дарашэўскі, 8, 128).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́скрэбок ’маленькая булка хлеба з рэшты цеста’ (КСТ, Куч.); ’апошняе дзіця ў сям’і’ (КСТ). Гл. вы́скрабак ’тс’; да фанетыкі параўн. вузверыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Арцімо́с, арцімо́н, арці́мус, анцю́х, анці́л ’блін’ (Рам.). Словы аргатычнага характару, хутчэй за ўсё — скажэнні артос, артус (гл. апошняе), магчыма, з семінарскіх арго.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Слядзёнік ‘халоднакроўны’ (Нас.). Запазычанне з польск. śledzienik, śledzionik ‘іпахондрык’. Апошняе ад śledziona ‘селязёнка’; параўн. рус. сплин ‘іпахондрыя’ < англ. spleen ‘сплін’ < spleen ‘селязёнка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Безік ’вока’ (Яўс.). Мабыць, звязана з бізюкі́ ’падслепаватыя вочы’ (Бяльк.). Параўн. рус. дыял. бизо́й ’сляпы’. Гэта апошняе Фасмер (1, 164) лічыць цёмным словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кары́на ’кавалак, абломак дрэвавай кары’ (ТСБМ), да кара (гл.). Апошняе ўспрымаецца як зборнае, таму пры абазначэнні кары выкарыстоўваецца суфікс ‑іна ў функцыі сінгулятыўнага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пляско́ваты (плесковаты) ’плоскі’ (Бес.). З полы: к. ’piaskowaty < plaskały ’тс’, якое ацpłaski, апошняе (у Кнапскага, 1621 г.) зшеот płaski ’плоскі’ (Банькоўскі, 2, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блізару́кі (БРС, Сцяшк. МГ), рус. близору́кий. З близозоръкъ, близозорокий > близорокий. Гэта апошняе падверглася ўплыву слова рука́. Падрабязней Фасмер, 1, 175; Шанскі, 1, Б, 140.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)