1. Выпадкова сустрэцца, надарыцца. Трапіўся б, скажам, на дарозе воўк (а іх тут багата зімою цягаецца), — Федзя адразу раскроіў бы яму чэрап і прыцягнуў у сяло.Ваданосаў.Але адступаць ужо было позна, і Пракоп .. рушыў да першай чалавечай постаці, што найбліжэй трапілася яму ў гэты час.Колас.// Дастацца. Абрыкосы, праўда, трапіліся пабітыя, з чорнымі бакамі. Дык мая суседка нафарбаванымі пальчыкамі старанна выбрала іх і шпурнула за акно.Грамовіч.Нявестка трапілася жанчына ўладная і... багатая на дзеці.Шамякін.
2.безас.зінф. Выпасці на чыю‑н. долю; прыйсціся. Трапілася пачуць рэдкае слова. □ Адным разам Рыгору трапілася адзін на адзін пагутарыць з Гэляй.Гартны.
•••
Трапілася чарвяку на вяку — пра вельмі рэдкую ўдачу, шчаслівы выпадак.
Трапіцца на вочыкаму — выпадкова звярнуць на сябе ўвагу каго‑н.
Трапіцца пад руку — выпадкова апынуцца каля каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
withdraw
[wɪðˈdrɔ]1.
v.t. -drew, drawn, -drawing
1) адыма́ць, прыма́ць, вы́маць
He quickly withdrew his hand from the hot stove — Ён ху́тка адхапі́ў руку́ ад гара́чае пліты́
2) адкліка́ць
3) выма́ць, забіра́ць
He withdrew his savings from the bank — Ён забра́ў свае́ ашча́днасьці з ба́нку
2.
v.i.
1) выхо́дзіць
She withdrew from the room — Яна́ вы́йшла з пако́ю
2) Milit.адступа́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zurücktreten
*vi(s)
1) адступа́ць
2) адмаўля́цца (ад дамаганняў, прэтэнзій)
3) вы́йсці ў адста́ўку
4) адыхо́дзіць на за́дні план; рабі́ць ме́ншы ўплыў (на што-н.)
5) вярну́цца ў першапачатко́вы стан
der Fluss trat in sein Bett zurück — рака́ зноў увайшла́ ў свае́ берагі́ [сваё рэ́чышча]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
у него́ дро́гнули бро́ви у яго́ зварухну́ліся бро́вы;
2.(прийти в смятение) завага́цца; (пошатнуться) пахісну́цца; (податься) пада́цца; (не выдержать) не вы́трымаць;
неприя́тель дро́гнул и на́чал отступа́ть во́раг не вы́трымаў і пача́ў адступа́ць;
толпа́ дро́гнула и потесни́лась наза́д нато́ўп пахісну́ўся і пада́ўся наза́д.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВІ́ЦЕБСКІЯ БАІ́ 1812,
баі за Віцебск у ходзе вайны 1812 пры адступленні ў ліпені і наступленні ў лістападзе рус. войск. 23 ліп. ў Віцебск увайшла 1-я рус. армія, якая адступала. Яе камандуючы М.Б.Барклай дэ Толі вырашыў даць тут генеральную бітву, бо разлічваў на хуткі падыход 2-й арміі П.І.Баграціёна. Аднак 26—27 ліп. Барклаю стала вядома, што французы захапілі Магілёў, а Баграціён адступае на Смаленск, таму ён адмовіўся ад генеральнай бітвы і таксама вырашыў адступаць на Смаленск. Для прыкрыцця адступлення 1-й арміі быў пакінуты ар’ергард ген.-маёра П.П.Палена з 8 пях. батальёнаў і 4 кав. палкоў. 27 ліп. ў ходзе бою пры ўпадзенні р. Лучоса ў Зах. Дзвіну рус. войскі стрымлівалі націск франц. дывізій, нанеслі ім страты каля 3 тыс.чал. і самі страцілі столькі ж. У ноч на 28 ліп. 1-я армія скрытна адступіла, увёўшы ў зман Напалеона, які спадзяваўся даць тут генеральную бітву. 2-і бой адбыўся пры вызваленні Віцебшчыны 1-м корпусам П.Х.Вітгенштэйна. Для авалодання Віцебскам з г. Бешанковічы быў адпраўлены атрад ген.-маёра В.І.Гарпе з 4 пях. батальёнаў, 5 кав. эскадронаў і інш. падраздзяленняў, які 6 ліст. прыбыў у в. Старое Сяло (на З ад Віцебска), па левым беразе Зах. Дзвіны рушылі 2 эскадроны драгунаў на чале з падпалк. Д.А.Сталыпіным. 7 ліст. атрад Гарпе ўварваўся ў Віцебск, перайшоў праз палаючы мост на левы бераг і пасля вулічных баёў выбіў французаў з горада. Былі захоплены запасы харчу і фуражу, сотні палонных, у т. л.франц. віцебскі губернатар ген. Пужэ.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пе́радIпредлог створ.
1.в разн. знач. пе́ред, пред;
п. ле́сам — пе́ред ле́сом;
не адступа́ць п. ця́жкасцямі — не отступа́ть пе́ред тру́дностями;
2. (по сравнению) пе́ред, пред, в сравне́нии с;
яны́ нішто́ п. ім — они́ ничто́ пе́ред (в сравне́нии с) ним;
3. (во временном знач.) пре́жде (чего); (при обозначении времени действия — ещё) на;
п. усі́м — пре́жде всего́;
п. за́хадам со́нца — на зака́те (со́лнца)
пе́радII, -ду сущ., м.
1. перёд; (в телеге, санях — ещё) передо́к;
п. суке́нкі — перёд пла́тья;
2.сапож. перёд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
abandon
[əˈbændən]1.
v.t.
1) пакіда́ць; адмаўля́цца
to abandon a career — пакі́нуць прафэ́сію
to abandon a custom — адыйсьці́ ад звы́чаю
to abandon one’s home — пакі́нуць (свой) дом
2) адрака́цца; адмаўля́цца; адступа́ць
to abandon one’s position — адмо́віцца ад сваёй пазы́цыі, перакана́ньня
3) парыва́ць; вырака́цца; пазбыва́цца
to abandon a habit — пазбыва́цца звы́чкі
4) аддава́цца; упада́ць
to abandon oneself to despair — аддава́цца ро́спачы, упада́ць у ро́спач
2.
n.
1) бестурбо́тнасьць f.
to dance with youthful abandon — танцава́ць з маладо́й бестурбо́тнасьцю
2) бесцырымо́ннасьць, нястры́манасьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пе́редипе́редопредлог с твор. пе́рад (кім, чым); пе́рада (употребляется только в сочетании: пе́рада мной); наравне с этим в значении: по сравнению с кем, чем переводится также оборотом у параўна́нні (з кім, чым);
пе́ред до́мом пе́рад до́мам;
пе́ред ним бы́ла откры́та дверь пе́рад ім былі́ адчы́нены дзве́ры;
пе́ред отъе́здом пе́рад ад’е́здам;
не на́до отступа́ть пе́ред тру́дностями не трэ́ба адступа́ць пе́рад ця́жкасцямі;
они́ ничто́ пе́ред ним яны́ нішто́ пе́рад ім (у параўна́нні з ім).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
fest
1.
a
1) цвёрды
~es Land — зямля́, су́ша
2) мо́цны, непахі́сны
3) пастая́нны
2.
adv цвёрда, мо́цна
~ überzéugt sein — быць цвёрда ўпэўненым
~ bei etw. (D) bléiben* — не адступа́ць ад чаго́-н., насто́йваць на чым-н.
~ auf séinem Wíllen behárren — рашу́ча насто́йваць на сваі́м
steif und ~ beháupten — насто́йліва сцвярджа́ць
die Tür ~ zúmachen — шчы́льна зачыні́ць дзве́ры
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
pasować
I pas|ować
незак.
1. прыладжваць; прыстасоўваць;
2. пасаваць, падыходзіць;
kolor sukni ~uje do oczu — колер сукенкі падыходзіць (пасуе) да вачэй;
~uje jak ulał — сядзіць як уліты; як на цябе шыты
II pasować
незак.na kogo/co абвяшчаць кім/чым; пасвячаць у каго/што;
pasować kogo na rycerza — пасвячаць каго ў рыцары
III
1.карц. пасаваць; аб’яўляць пас;
2.адступаць; адмаўляцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)