фармулёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. фармуляваць.
2. Сфармуляваная думка; формула. Гадзіны з тры я падганяў слова да слова, сказ да сказа, шукаў выразных фармулёвак, апісваў падзеі і факты так, што яны набывалі выразнае грамадска-палітычнае гучанне. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Гаварыць невыразна, шапялявячы. Вось яны [дзяўчаты] адважылі хлеб старому чалавеку, бадай што дзядулю. У яго трэсліся рукі, калі браў хлеб, і нешта шамкаў бяззубы рот, відаць, дзякаваў дзяўчатам. Лынькоў. [Журко:] — Мог выказаць сваю нязгоду і на камітэце. А то стаіць, шамкае нешта. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчыпа́цца, шчыплюся, шчыплешся, шчыплецца; незак.
1. Шчыпаць (у 1 знач.) каго‑н.
2. Шчыпаць адзін аднаго. Яго [Пецю] пасадзілі паміж двума задзірыстымі вучнямі. Лаза Пецевай спінай яны даставалі адзін аднаго, шчыпаліся і штурхалі ў бакі. Ракітны.
3. Тое, што і шчыпаць (у 2 знач.).
4. Зал. да шчыпаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электрызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
1. Падвергнуць (падвяргаць) электрызацыі.
2. перан. Узбуджаць, даводзіць да ўзбуджанага стану. Школьнікаў, якія адзін за другім прыбягаюць у школу, — паліцыя праганяе. Яны спалохана разбягаюцца, несучы на вёску сенсацыйную вестку, якая ў момант электрызуе старых і малых. Таўлай.
[Ад фр. électriser.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яравіза́цыя, ‑і, ж.
1. Першая стадыя развіцця раслін, якая праходзіць пры нізкіх тэмпературах.
2. Перадпасяўная апрацоўка насення з мэтай паскарэння развіцця раслін і павышэння іх ураджайнасці (служыць таксама сродкам ператварэння азімай культуры ў яравую). Яравізацыя насення. □ Дзяўчына расказвала, як яны праводзілі яравізацыю, садзілі адборныя клубні. Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРГАНАТЭРАПІ́Я,
лячэнне прэпаратамі, атрыманымі з залоз унутранай сакрэцыі або інш. органаў і тканак жывёл. Часцей мае замяшчальны характар — уводзяцца рэчывы, якіх не хапае ў арганізме хворага і якія выпрацоўваюцца або назапашваюцца ў адпаведных органах. Да арганатэрапіі належыць і перасадка органаў (касцявы мозг, ныркі, печань, сэрца), калі яны не выконваюць сваіх функцый (гл. Трансплантацыя). Да арганапрэпаратаў адносяцца прэпараты гіпофіза (пітуітрын, пралактын, АКТГ), шчытападобнай залозы (тырэаідзін), парашчытападобных залозаў (паратгармон), падстраўнікавай залозы (інсулін, ліпакаін), кары паднырачнікаў (картызон), вілачкавай залозы (тымазін), жаночых (фалікулін, сінестрол, прагестэрон) і мужчынскіх (метыландрастэндыёл) палавых органаў. Прэпараты ўводзяцца ўнутрымышачна або ўнутрывенна. Выцяжка з селязёнкі (спленін) стымулюе імунітэт. Пры нізкай страўнікавай сакрэцыі ў хворых на гастрыт, пры язвавай хваробе як замяшчальны выкарыстоўваюць страўнікавы сок сабак, свіней (натуральны сок, сугаст). У гематалагічнай практыцы выкарыстоўваецца натуральная кроў, плазма крыві, суспензія эрытрацытаў, трамбацытаў. Яны выконваюць замяшчальную функцыю і стымулююць імунітэт.
Л.Р.Кажарская.
т. 1, с. 460
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
expect [ɪkˈspekt] v.
1. спадзява́цца, разлі́чваць;
expect smb. to do smth. разлі́чваць, што хто-н. зро́біць што-н.;
We expect them to help us. Мы разлічваем, што яны нам дапамогуць.
2. чака́ць;
He was not expecting any visitors. Ён не чакаў ніякіх наведвальнікаў.
3. меркава́ць, ду́маць;
Will they come? – Yes, I expect so. Яны прыйдуць? – Я мяркую, што так.
♦
be expecting a baby/a child infml быць цяжа́рнай;
She is expecting a child in May. Яна чакае дзіця ў маі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
растрави́ть сов.
1. (вызвать раздражение) раздражні́ць, разверадзі́ць, раз’я́трыць;
растрави́ть ра́ну раздражні́ць (разверадзі́ць, раз’я́трыць) ра́ну;
2. перен. растрыво́жыць; раздражні́ць, разахво́ціць;
растрави́ть ста́рое го́ре растрыво́жыць старо́е го́ра;
они́ его́ растрави́ли яны́ яго́ раздражні́лі;
3. (раздразнить) прост. раздражні́ць;
растрави́ть соба́к раздражні́ць саба́к;
4. хим. растраві́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэда́кцыя
(фр. rédaction, ад лац. redactus = прыведзены ў парадак)
1) апрацоўка і падрыхтоўка рукапісу да друку (напр. р. артыкула);
2) пэўны тэкст або пэўная фармуліроўка, якія чым-н. адрозніваюцца ад падобных тэкстаў або фармуліровак (напр. новая р. статута);
3) група работнікаў, якія займаюцца падрыхтоўкай рукапісу да выдання (напр. пасяджэнне рэдакцыі);
4) калектыў рэдактараў, якія кіруюць перыядычным органам друку, а таксама памяшканне, дзе яны працуюць (напр. галоўная р.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
лу́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Трапіць, пацэліць. Акцызнік раптам стаў, спяшаючыся, апранацца. Соваў рукі ў рукавы кашулі і ніяк не мог лучыць. Пташнікаў. — Што на .. [сівецкіх гаспадароў] глядзець? Яны раздураныя, яны адно глядзяць, каб як лучыць на лёгкі хлеб. Зарэцкі.
лучы́ць, лучу́, лу́чыш, лу́чыць; незак., каго-што.
Разм. Злучаць, яднаць. Як высветлілася, усе [партызаны] былі жывы-здаровы і толькі яшчэ раз адчулі, чаго варт для іх той, хто лучыў іх у адну баявую сілу. Брыль. З гэтым чалавекам Рыгора лучыла глыбокае пачуццё таварыскай блізкасці. Гартны. Ва ўсім цывілізаваным свеце родная мова ёсць асноваю, якая лучыць усе прадметы школьнага курса, якая праходзіць праз усе яго часткі. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)