а́зімут

(ар. as-simüt, мн. ад assamt = дарога)

1) астр. вугал паміж плоскасцю мерыдыяна дадзенага пункта і вертыкальнай плоскасцю, якая праходзіць праз гэты пункт і аб’ект назірання;

2) геад. вугал, які ўтвараецца зададзеным напрамкам руху і напрамкам на поўнач (параўн. пеленг 1).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

wyjście

wyjści|e

н. выхад; выйсце;

~e zapasowe — запасны выхад;

nie ma ~a — няма выйсця;

sytuacja bez ~a — безвыходнае становішча;

punkt ~a — зыходны пункт (стан)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

фі́ніш

(англ. finish)

1) заключная частка спартыўных спаборніцтваў на хуткасць (напр. ф. забегу на 1000 м);

2) канечны пункт спартыўнага бегу на хуткасць (напр. дасягнуць фінішу);

3) некаторая адлегласць на дыстанцыі перад канечным пунктам (напр. сабраць усе сілы на фінішы)

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Hínsicht

f -, -en адно́сіны, су́вязь, дачыне́нне, пункт гле́джання

in díeser ~ — у гэ́тых адно́сінах, з гэ́тага бо́ку

in ~ auf etw. (A) — прыма́ючы пад ува́гу што-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Éinstellung

f -, -en

1) уста́ўка

2) устано́ўка, пункт по́гляду

3) прыня́цце (на працу)

4) спыне́нне (працы, плацяжоў)

5) тэх. рэгуліро́ўка

6) вайск. яўка па прыздву

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

peak

[pi:k]

1.

n.

1) сьпіча́стая вяршы́ня гары́ або́ ўзго́рка, го́рны пік

2) са́мы ве́рхні пункт

the peak of a roof — верх страхі́

3) брыль -я́ m., казыро́к -ка́ m.

4) мыс -а m.

2.

adj.

вяршы́нны

3.

v.

уздыма́цца ўго́ру, вы́сіцца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АСВЯЦІ́МСКІ Марк Аляксандравіч

(24.4.1886, г. Слуцк — 10.11.1938),

бел. паліт. дзеяч. Да 1918 у Рас. партыі эсэраў. У 1919—20 чл. ЦК Бел. партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў (БПС-Р), у 1919—24 старшыня яе Слуцкага к-та, чл. культ.-асв. т-ва «Папараць-кветка» ў Слуцку. У 1920 чл. Бел. рады Случчыны, узначальваў вярбовачны пункт Бел. Вайск. камісіі ў Слуцку. У 1919 і 1921 быў арыштаваны ВЧК. У 1924 адышоў ад паліт. дзейнасці. У 1930-я г. працаваў эканамістам Гомельскага тлушчакамбіната. 11.2.1938 арыштаваны, 1.11.1938 прыгавораны да вышэйшай меры пакарання. Рэабілітаваны 13.7.1960.

У.М.Міхнюк.

т. 2, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АНТАНО́ВІЧ Максім Аляксеевіч

(9.5.1835, г. Белаполле Сумскай вобл., Украіна — 14.11.1918),

расійскі філосаф, публіцыст, літ. крытык. Скончыў Пецярбургскую духоўную акадэмію (1859). З 1861 літ. крытык час. «Современник». Крытыкаваў агнастыцызм Канта і Шапенгаўэра, пазітывізм і гегельянства рус. філосафаў-ідэалістаў, славянафільскія ідэі нац. выключнасці, тэорыю «чыстага мастацтва». Яго светапогляд будаваўся на антрапал. прынцыпе, паводле якога чалавек — цэнтр сусвету, вянец прыроды, зыходны пункт вывучэння аб’ектыўнай рэальнасці; адсюль неабходнасць пашырэння ведаў, паляпшэння ўмоў жыцця людзей, правядзення сац. пераўтварэнняў.

Тв.:

Избранные статьи. Л., 1938;

Избранные философские сочинения. М., 1945;

Литературно-критические статьи. М.; Л., 1961.

т. 1, с. 381

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АНТЫФЕРАМАГНЕ́ТЫК,

рэчыва, у якім усталяваўся антыферамагнітны парадак магнітных момантаў атамаў ці іонаў. Рэчыва становіцца антыферамагнетыкам ніжэй за пэўную т-ру (TN; гл. Нееля пункт) і застаецца ім звычайна да Т=0 К. Да антыферамагнетыкаў адносяцца: цвёрды кісларод (α-мадыфікацыя пры TN<24 К), хром (TN=310 К), шэраг рэдказямельных металаў, многія злучэнні, у састаў якіх уваходзяць пераходныя металы (аксіды, фтарыды, сульфіды, галагеніды, карбанаты і інш.). Антыферамагнетыкі перспектыўныя для выкарыстання ў прыладах запісу і апрацоўкі інфармацыі, стварэння акустычных ліній затрымкі, як магн. элементы ў магнітааптычных запамінальных прыладах.

т. 1, с. 402

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БА́ФІНАВА ЗЯМЛЯ́

(Baffin Island),

в-аў на ПнУ Паўн. Амерыкі, самы вял. ў Канадскім Арктычным архіпелагу, тэр. Канады. Пл. 476 тыс. км². Выцягнуты з ПнЗ на ПдУ амаль на 1350 км, аддзелены ад Грэнландыі Дэвісавым пралівам.

Берагі фіёрдавыя. Усходняя ч. гарыстая (выш. да 2591 м), значныя ледавікі (83 тыс. км²); заходняя — узгоркавая раўніна (выш. 150—200 м) са шматлікімі балотамі і вял. азёрамі. Складзены з крышт. парод, пераважна гнейсаў і сланцаў. Расліннасць мохава-лішайнікавай і хмызняковай тундры. Нац. парк Аўюітук. Асн. населены пункт — Фробішэр-Бей. В-аў названы ў гонар У.Бафіна.

т. 2, с. 355

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)