по́люс м
1. геагр Pol m -(e)s, -e;
Паўно́чны по́люс Nórdpol m;
Паўднёвы по́люс Südpol m;
3. фіз Pol m;
адмо́ўны по́люс Mínuspol m, negatíver [-vər] Pol;
дада́тны по́люс Plúspol m, positíver [-vər] Pol;
гэ́та два по́люсы́ das sind zwei Póle
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
кало́на ж
1. архіт Säule f -, -n, Kolónne f -, -n;
2. (людзей) Kolónnef -, -n;
пахо́дная кало́на вайск Márschkolonne f;
кало́на па два вайск Dóppelreihe -, -n;
кало́на па тры [чаты́ры] вайск Dréierkolonne f [Víererkolonne];
пастро́іцца [пашыхтава́цца] ў кало́ну вайск sich zur Kolónne réihen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
лі́шні
1. (непатрэбны) ǘberflüssig, únnötig; nútzlos;
2. (залішні) ǘberschüssig, ǘberzählig; übrig (запасны);
лі́шняя вага́ Übergewicht n -(e)s, -e;
лі́шні раз noch éinmal, ein wéiteres Mal;
3. (дадатковы, дабавачны) zu viel;
тут два лі́шнія чалаве́кі hier sind zwei Mann zu viel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прое́здить сов.
1. разг. прае́здзіць;
прое́здил мно́го денег прае́здзіў шмат гро́шай;
прое́здили два часа́, оты́скивая доро́гу прае́здзілі дзве гадзі́ны, шука́ючы даро́гі;
2. (о лошади — выездить) спец. аб’е́здзіць;
3. (о лошади — не дать застояться) спец. прае́здзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адту́ліна, ‑ы, ж.
Адкрытае пустое месца ў чым‑н. суцэльным; дзірка, шчыліна, праход, пройма. Праз адтуліну ў дзвярах прабіваўся сцюдзёны струмень. Савіцкі. Антось падбег да акна, спіной засланіў разбітую шыбу і азірнуўся, шукаючы вачыма рэч, якая б магла заткнуць адтуліну. Мележ. [Казік] нават чуў, як два разы скрыгануў ключ у адтуліне замка. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іго́лачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш. да іголка.
•••
З іголачкі — а) пра зусім новую, толькі што пашытую вопратку. Гарнітурчык з іголачкі, аж блішчыць. Арабей; б) ва ўсё новае, толькі што пашытае. Над сталом у пакоі схіліліся два афіцэры — немалады ў пацёртым мундзіры капітан і апрануты з іголачкі лейтэнант. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мазо́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.
Разм. Націраць мазалі доўгай работай або хадзьбой. Дзён два мазоліў [Бірук] далоні рыдлёўкай — раўняў гліняны дол. Кулакоўскі.
•••
Мазоліць вочы каму — дакучаць, назаляць пастаяннай прысутнасцю. Мужчыны выйшлі на двор. Абіваючы росную націну, пайшлі па градах да рова, каб не вельмі мазоліць людзям вочы. Асіпенка.
Мазоліць язык — упустую, дарэмна гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начо́ўкі, ‑човак; адз. няма.
Прадаўгаватая драўляная або металічная пасудзіна для мыцця бялізны і іншых гаспадарчых патрэб. Немаладая жанчына ў белай хусцінцы, нацягнутай на лоб, мыла штосьці ў начоўках. Хадкевіч. Тацяна пачала купаць Віктара. Хлапчук радасна плёскаўся ў начоўках і смяяўся. Шамякін. У маленькіх начоўках ляжалі два ладныя язі і залацісты, тоўсты лінь. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыя́зь, ‑і, ж.
Тое, што і непрыязнасць (у 2 знач.). Аб усім .. [Заслонаў] гаварыў з такім веданнем справы, з такім перакананнем, што ў Жэні Коршаня паступова знікла ўсякая непрыязь да «начальніка рускіх паравозных брыгад». Шчарбатаў. Шыковіч падумаў пра.. [дзяўчыну] з непрыяззю: «Прымасцілася, каб адпрацаваць свае два гады. На завод не пайшла, чортава лялька». Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Выбраць усё, многае. Павыбіраць зярняты. // Выбраць што‑н. з усяго, многага. Дома .. [Люба] павыбірала самыя тонкія анучы, стала над вядром на калені і мыла да самага вечара. Чорны.
2. Абраць галасаваннем усіх, многіх. Павыбіраць дэлегатаў.
3. і без дап. Выбіраць некаторы час. Павыбіраць бульбу два дні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)