утварэнне малака ў малочных залозах, назапашванне і перыядычнае выдзяленне пры ссанні ці даенні. Уласціва самкам млекакормячых жывёл і чалавеку. Складаны нейраэндакрынны працэс, які характарызуецца значнай перабудовай фізіял. і біяхім. працэсаў усяго арганізма. Пачынаецца пасля родаў, працягваецца да пераходу дзіцяняці на інш. віды ежы і паступова затухае. Працягласць Л. ад 10—20 дзён у некат. дробных грызуноў да 25 месяцаў у кашалота; у свойскіх жывёл: карова — да 10 месяцаў, авечкі — 4—5, кабылы — 9 месяцаў, свінні — 60—70 дзён. Вышэйшы цэнтр рэгуляцыі Л. — кара галаўнога мозга, гал. падкоркавы цэнтр — гіпаталамус.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЛАКТО́НЫ,
арганічныя рэчывы; унутраныя цыклічныя складаныя эфіры аксікіслот, маюць у цыкле атамную групоўку —C(O)—O—.
Л. — вадкасці ці легкаплаўкія цвёрдыя рэчывы. Добра раствараюцца ў вадзе і палярных арган. растваральніках. Ніжэйшыя Л. — лакрыматары. Л., якія маюць у цыкле больш за 8 атамаў, адносяцца да макралідаў. Макраліды — макрацыклічныя Л., якія могуць мець розныя замяшчальнікі; многія з іх прадуцыруюцца штамамі бактэрый і з’яўляюцца антыбіётыкамі. Л. ёсць у малацэ і малочных прадуктах, раслінных мускусах (гл.Мускус). Сінт.Л. атрымліваюць цыклізацыяй адпаведных аксі- і галагенакіслот. Выкарыстоўваюць у арган. сінтэзе, як пахучыя рэчывы, лек. сродкі. Гл. таксама Кумарын.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
set out
а) выруша́ць, падава́цца (у даро́гу)
б) выстаўля́ць напака́з або́ на про́даж
в) садзі́ць
г) плянава́ць, мані́цца, мець наме́р (рабі́ць)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
gripe
[graɪp]
v.t.
1) хапа́ць, схапля́ць; прышчамля́ць, прыціска́ць
2) прыгнята́ць; прычыня́ць боль
3) злава́ць
4) спрычыня́ць су́таргі стра́ўніка
5) informalмець жаль
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
падста́ваIж. основа́ние ср.; по́вод м., предло́г м.;
мець ~вы — име́ть основа́ния;
п. для сва́ркі — предло́г (основа́ние, по́вод) для ссо́ры;
◊ даць ~ву — дать по́вод
падста́ваIIж., уст. (сменные лошади) подста́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́ра, ‑ы, ж.
1. Упэўненасць у чым‑н., у здзяйсненні, ажыццяўленні чаго‑н. Вера ў свае сілы. □ Вера гартавала волю, надавала мужнасці.Шамякін.Маці больш не галасіла, Хоць з мякіны хлеб пякла, Бо адчулі рукі сілу, Вера ў сэрцы ажыла.Грахоўскі.Без меры няма веры.Прыказка.
2. Перакананне ў дадатных якасцях каго‑н. Ні суцяшэння, ні пажаданняў не трэба — Не, я не страціла чыстае веры ў людзей...Тарас.Цудоўны верш, наскрозь прасякнуты верай у чалавека і болем за яго.Бярозкін.
3. Перакананне ў рэальным існаванні звышнатуральных сіл. Вера ў бога.// Рэлігійнае вучэнне; веравызнанне. Каталіцкая вера.
•••
Браць (узяць) на веруштогл. браць.
Вачам веры не давацьгл. даваць.
Мера і верагл. мера.
Мець веруўкаго-штогл.мець.
Сімвал верыгл. сімвал.
Служыць верай і праўдайгл. служыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
судзі́цца, суджуся, судзішся, судзіцца; незак.
1. Звяртацца ў суд, мець справу з судом. Пятрусь хадовы чалавек, судзіцца ўмее.Брыль.// Весці судовую цяжбу з кім‑н. Не бярэ ніхто да сэрца, Што ні зробяць прастачкі; З імі біцца Ці судзіцца Не заведзена ў народзе.Жычка.Казалі, што неяк сорам судзіцца за дзесяць снапоў аўса.Крапіва.Нечым халодным, як асенняя шэрань, абдало тады Яніну ад гэтай размовы. Яна ўявіла сабе, як сорамна будзе ёй судзіцца з беднымі людзьмі.Кірэенка.Сам .. [Рыгор] пацішэў крыху. Раней жа праз увесь век свой усё судзіўся то з гэтым, то з тым.Чорны.
2. Быць пад судом, мець судзімасць.
3.таксамазак. Прадвызначыцца, пашанцаваць. [Мушка-зелянушка:] — «Ой, чаму ж ды не судзілася мне долі, — Што мяне і не сваталі ніколі?»Багдановіч.
4.Зал.да судзіць (у 2, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
niepłonny
niepłonn|y
1. недарэмны;
2. цалкам абгрунтаваны;
mieć ~ą nadzieję — мець падставы спадзявацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zanadrze
zanadrz|e
н. пазуха;
trzymać w ~u — а) трымаць за пазухай;
мець напагатове
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
podziać się
зак. дзецца;
nie mieć się gdzie podziać się — не мець куды дзецца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
