ГУ́РЫНСКАЯ КАРЦІ́ННАЯ ГАЛЕРЭ́Я,

філіял Нац. маст. музея Беларусі. Адкрыта ў 1976 у в. Гурыны Мазырскага р-на Гомельскай вобл. як музей на грамадскіх пачатках, з 1978 галерэя, філіял Нац. маст. музея. Размешчана ў будынку б. Школы. 7 выставачных залаў, плошча 210 м²; больш за 200 твораў бел. жывапісу, скульптуры, графікі, дэкар.-прыкладнога мастацтва.

т. 5, с. 540

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

інсталя́цыя

(с.-лац. installatio = вылучэнне ва ўрад)

1) комплекс тэхнічных прыстасаванняў для правядзення электрычнасці, газу, вады ў памяшканні будынка;

2) уст. вылучэнне ва ўрад;

3) від мастацтва поп-арту, мантаж у прасторы аб’ектаў з рэчавага асяроддзя ці сканструяваных мастаком.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

назарэ́йцы

(ням. Nazarener, ад ст.-яўр. Nazaret = назва горада, дзе нібыта нарадзіўся Хрыстос)

група нямецкіх і аўстрыйскіх мастакоў-рамантыкаў, што ў пач. 19 ст. працавалі ў Рыме і намагаліся адрадзіць рэлігійнае мастацтва ў духу майстроў сярэдневякоўя і ранняга Адраджэння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

craft

[kræft]

1.

n.

1) спра́ўнасьць f., уме́льства, маста́цтва n.

2) рамяство́ n.

3) цэх -у m.

4) хі́трасьць f., ашука́нства, махля́рства n.

5) су́дна n., вадапла́ў -ва m., самалёт -а m.

Construction of aircraft and spacecraft requires great knowledge — Пабудо́ва самалётаў і касьмі́чных караблёў вымага́е вялі́кіх ве́даў

2.

v.t.

працава́ць або́ рабі́ць не́шта прафэсі́йна

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

архітэкто́ніка

[гр. architektonike (techne) = будаўнічае мастацтва]

1) мастацкае выражэнне структуры, узаемасувязі частак у архітэктуры і мастацтве;

2) агульны малюнак геалагічнай будовы, асаблівасцей залягання горных парод у пэўнай мясцовасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

пла́стыка

(н.-лац. plastica, ад гр. plastike = скульптура)

1) мастацтва, якое стварае вобразы шляхам лепкі, разьбярства і інш.;

2) эстэтычная выразнасць аб’ёмнай фігуры, гарманічнасць і грацыёзнасць рухаў цела.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ГРАБА́Р Ігар Эмануілавіч

(25.3.1871, Будапешт — 16.5.1960),

расійскі жывапісец і мастацтвазнавец. Нар. мастак СССР (1956). Акад. АН СССР (1943), АМ СССР (1947). Вучыўся ў Пецярбургскай АМ (1894—96) у І.Рэпіна, маст. школе А.Ажбе (1896—98) у Мюнхене. У 1913—25 узначальваў Траццякоўскую галерэю. Выкладаў у Маскоўскім ун-це (праф. з 1921), маст. ін-це (1937—43, дырэктар). У 1944—60 дырэктар Ін-та гісторыі мастацтваў АН СССР. Чл. аб’яднання «Свет мастацтва» і «Саюз рускіх мастакоў». Раннія творы выкананы пад уплывам югендстылю («Дама з сабачкам», 1899). У пач. 1900-х г. творча выкарыстоўваў метады імпрэсіянізму, ствараў жыццесцвярджальныя, мажорныя пейзажы («Вераснёўскі снег», 1903; «Белая зіма», «Грачыныя гнёзды», «Сакавіцкі снег», «Лютаўскі блакіт», усе 1904). У пейзажах пазнейшага часу відавочна імкненне да абагульненых вобразаў («Ясны восеньскі вечар», 1923; «Зімні сонечны дзень», 1941). Выканаў партрэты дзеячаў культуры (М.Дз.Зялінскага, 1923, М.В.Марозава, 1934, С.А.Чаплыгіна, 1935, С.С.Пракоф’ева, 1941), пісаў карціны на гісторыка-рэв. тэмы. Аўтар манаграфічных даследаванняў пра рус. мастакоў Феафана Грэка, А.Рублёва, В.Сярова і інш. Па ініцыятыве і пры ўдзеле Грабара выдавалася першая «Гісторыя рускага мастацтва» (т. 1—6, 1909 — 16); адзін з аўтараў «Гісторыі рускага мастацтва» (т. 1—13, 1953—69). Адзін з заснавальнікаў рэстаўрацыйнай справы, аховы помнікаў мастацтва і даўніны. У Нац. маст. музеі Беларусі 7 твораў Грабара, у т. л. «Водблеск світання» (1904), аўтапартрэт у сінім касцюме (1935) і інш. Дзярж. прэмія СССР 1941.

Тв.:

И.И.Левитан: Жизнь и творчество. М., 1913 (разам з С.Глаголем);

Репин. Т. 1—2. М., 1963—64;

О древнерусском искусстве. М., 1966;

О русской архитектуре. М., 1969;

В.А.Серов. 2 изд. М., 1980;

Письма. [Т. 1—3]. М., 1974—83.

Літ.:

Егорова Н.В. И.Э.Грабарь. М., 1979.

М.Л.Цыбульскі.

т. 5, с. 377

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тэа́тр м

1. (мастацтва) Theáter n -s -;

2. (установа) Theáter n -s -;

3. (будынак) Theáter n;

о́перны тэа́тр Ópernhaus n -es, -häuser, Óper f -, -n;

зялёны тэа́тр Fréilichttheater n, Fréilichtbühne f -, -n;

ля́лечны тэа́тр Púppentheater n;

4.:

тэа́тр вае́нных дзе́янняў Kríegsschauplatz m -(e)s, -plätze;

анатамі́чны тэа́тр Anatomíe f -, -í¦en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наро́дны

1. Volks-; vólkseigen;

наро́дная гаспада́рка Vólkswirtschaft f -;

наро́дны суд Vólksgericht n -(e)s, -e;

наро́дная тво́рчасць Vólksschaffen n -s; Vólkskunst f -;

наро́дны наста́ўнік Vólksschullehrer m -s, -;

наро́дная пе́сня Vólkslied n -(e)s, -er;

наро́дная адука́цыя Vólksbildung f -;

наро́дны фронт Vólksfront f -;

2. (блізкі да народу) vólkstümlich;

наро́днае маста́цтва vólkstümliche [vólksnahe] Kunst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

гу́мар, ‑у, м.

1. Здольнасць заўважыць і паказаць у камічнай, дабрадушна-смешнай форме чые‑н. слабасці, недахопы. Чалавек з гумарам. □ Брыгадзір расказвае пра хлопца з яўным замілаваннем, з гэткім харошым задушэўным гумарам. Дадзіёмаў.

2. Мастацкі прыём у творах літаратуры і мастацтва, заснаваны на паказе чаго‑н. у камічнай, дабрадушна-смешнай форме, а таксама літаратурны або мастацкі твор, заснаваны на гэтым прыёме. Аддзел сатыры і гумару ў газеце.

3. Настрой, гумор. Князь насупіўся, што кухар папсаваў яму добры гумар. Гарэцкі. Пан Крулеўскі не мог захаваць свайго добрага гумару. Колас.

[Англ. humour.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)