З’е́д ’шрам’ (Мат. Гом.). Відаць, бяссуфіксны назоўнік ад зʼесці, jьz‑ěd‑ti ’сапсаваць, грызучы’. Корань *ěd‑. Гл. ежа.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карма́г ’абломак нажа’ (Грыг.). Відаць, трэба чытаць карман (гл.). якое ад карнай ’нож з кароткім зламаным лязом’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лю́бя ’нятлустае мяса’ (смарг., Сл. ПЗБ). Відаць, паходзіць са зборнага назоўніка лю́бʼе < прасл. lib‑ьje. Да любі́вы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мра́жыць ’імжыць’ (лях., Сл. ПЗБ), інфінітыў, відаць, мражэ́ць, які ўяўляецца як кантамінаванае ўтварэнне ад мрака і імжэць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мя́ліва ’матэрыял, падрыхтаваны да мяцця’ (Нас.). Да мяць (гл.). Карэннае ‑л‑ можна, відаць, растлумачыць уплывам мя́ла, мя́ліца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мішу́тка ’маленькая падушачка’ (шкл., Мат. Маг.). Відаць, балтызм. Параўн. mišùotas ’стракаты, рознакаляровы’. Такія падушачкі звычайна вышываліся каляровымі ніткамі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́пто ’вельмі, занадта, залішне’ (лельч., Нар. лекс.). Відаць, з натто (надто) ’надта, вельмі’ шляхам распадабнення зычных. Гл. надта.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наты́хмест (на тыхъ мѣстъ) ’імгненна, раптам’ (Нас.). Параўн. польск. natychmiast ’тс’, з якога, відаць, і запазычана беларускае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Неспато́льна ’надта, вельмі’ (Сцяшк.). Відаць, да пато́ля ’непрыемнасць, скруха’ (гл.), як стра́шна ’вельмі, многа’ ад страх і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нэ ’но, пайшоў (паганянне каня)’ (Бяльк., Гарэц., Касп.), рус. варонеж., пск. нэ ’тс’. Відаць, экспрэсіўна дэфармаванае но ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)