кара́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Марская жывёліна, якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах; род паліпаў.
2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёлін — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне.
Пацеркі з каралаў.
|| прым. кара́лавы, -ая, -ае.
Каралавыя рыфы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кні́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Знавец і аматар кніг.
Заўзяты к.
2. Перапісчык або друкар; выдавец кніг (уст.).
3. Пра адарванага ад жыцця чалавека, які кіруецца ў сваёй дзейнасці ведамі, набытымі з кніг (іран.).
|| ж. кні́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
курта́ты, -ая, -ае (разм.).
1. 3 кароткім або адсечаным хвастом (пра жывёл).
К. сабака.
2. перан. Невялікага росту, малы, кароткі.
К. чалавек.
3. Цесны (пра адзенне).
К. пінжачок.
4. перан. Няпоўны, абмежаваны (іран.).
К. канспект.
|| наз. курта́тасць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
семяры́к, -мерыка́, мн. -мерыкі́, -мерыко́ў м.
1. Старая руская мера (ліку, вагі, аб’ёму і пад.) або прадмет, якія змяшчаюць у сабе сем якіх-н. адзінак, складаецца з сямі частак.
С. пшаніцы.
2. Сем коней у адной запрэжцы.
|| прым. семяры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
серабро́, -а́, н.
1. Каштоўны бліскучы метал шаравата-белага колеру.
2. зб. Вырабы з гэтага металу.
Сталовае с. (посуд, сталовыя прыборы). Упрыгажэнні з серабра.
Нашы спартсмены заваявалі с. (сярэбраныя медалі; разм.).
3. Дробная разменная манета са сплаву з гэтым металам або нікелем.
Заплаціць серабром.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
серэна́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -на́д, ж.
1. У сярэдневяковай Заходняй Еўропе (першапачаткова ў Іспаніі і Італіі): прывітальная песня, якая выконвалася звычайна пад акампанемент лютні, мандаліны або гітары ў гонар каханай, пад яе акном.
2. Лірычны музычны твор тыпу сюіты для інструментальнага ансамбля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спо́нсар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Асоба, арганізацыя, фірма, якія ўдзельнічаюць у фінансаванні якога-н. мерапрыемства (звычайна з мэтай рэкламы), а таксама могуць з’яўляцца паручальнікам або арганізатарам чаго-н.; фундатар.
Знайсці спонсараў для маладой футбольнай каманды было складана.
|| прым. спо́нсарскі, -ая, -ае.
Спонсарская дапамога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ссадзі́ць, ссаджу́, сса́дзіш, сса́дзіць; сса́джаны; зак., каго (што).
1. Дапамагчы сысці ўніз, зняць адкуль-н.
С. дзіця з канапы.
2. Даць магчымасць або прымусіць выйсці (з цягніка, аўтобуса і пад.).
С. на станцыі дзяцей.
С. безбілетніка.
|| незак. сса́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. сса́джванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ста́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Жывёлы, часцей аднаго віду, якія пасуцца або ўтрымліваюцца разам, гуртам.
С. кароў.
2. адз. Пагалоўе сельскагаспадарчай жывёлы.
◊
Маеш статак, мусіш мець і ўпадак (прыказка; разм.) — у гаспадарцы не бывае без урону.
|| прым. ста́ткавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стук¹, -у, м.
1. Кароткі адрывісты гук, шум ад удару, ад падзення цвёрдых прадметаў.
С. сякеры аб бервяно.
2. Удар, які апавяшчае аб прыходзе або просьбе дазволіць зайсці.
С. у акно.
Увайсці са стукам.
3. Шум, які ўтвараецца рытмічнымі скарачэннямі сэрца.
Слухаць с. сэрца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)