тара́н², -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Старажытная прылада ў выглядзе бервяна з металічным наканечнікам, прымацаваным ланцугамі да перасовачнай вежы, якой разбівалі крапасныя сцены.
2. Выступ у насавой падводнай частцы баявога судна для нанясення ўдару па корпусе варожага судна (спец.).
3. Прамы ўдар, які робіць прабоіну.
4. Нанясенне ўдару носам карабля, вінтом самалёта, пярэдняй часткай танка па варожай машыне ў час бою.
5. Прарыў фронту і глыбокае ўкліньванне ў размяшчэнне войск праціўніка, а таксама ўдарная група, якая выконвае гэты прарыў.
○
Гідраўлічны таран — тэхнічнае збудаванне для пад’ёму вады.
|| прым. тара́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тып, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Мадэль, узор, форма з прыкметамі, якім адпавядае пэўная група прадметаў, з’яў.
Трактар новага тыпу.
Т. гаспадаркі.
2. -у. Вышэйшы падраздзел у сістэматызацыі раслін і жывёл, які аб’ядноўвае роднасныя класы (спец.).
Т. членістаногіх.
3. -у. Характэрны фізічны склад, знешні выгляд чалавека, звязаны з яго этнічнай прыналежнасцю.
Славянскі т. твару.
4. -у. Катэгорыя людзей, аб’яднаных супольнасцю якіх-н. характэрных унутраных або знешніх рыс.
Т. літаратурнага героя.
5. -а. Асобны чалавек, індывідуум, які вылучаецца сярод іншых характэрнымі рысамі (звычайна адмоўнымі).
Гэты т. выдаваў сябе за журналіста.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карава́н
(кр.-тат., тур. karwan, ад перс. kärvān)
1) група ўючных жывёл, якія перавозяць грузы, людзей у пустынях, стэпах (напр. к. вярблюдаў);
2) перан. доўгая чарада аднародных істот, прадметаў, якія рухаюцца ў адным напрамку (напр. к. воблакаў);
3) група суднаў, якія ідуць адно за другім або выконваюць агульную задачу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
катэго́рыя ж
1. Kategoríe f -, -i¦en; Grúndbegriff m -(e)s, -e;
2. (група, разрад) Grúppe f -, -n, Kategoríe f; Gáttung f -, -en;
катэго́рыя зарпла́ты Lóhnstufe f -, -n (рабочых); Geháltsstufe f -, -n;
3. спарт Klásse -, -n;
вагава́я катэго́рыя Gewíchtsklasse f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
арэнаві́русы
(ад лац. arena = пясок + вірусы)
група вірусаў жывёл і чалавека, якія маюць тонкія гранулы, падобныя да пясчынак, і агульны антыген.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каферме́нты
(ад ка- + ферменты)
небялковая група малекул некаторых ферментаў, якая прымае ўдзел у ферментатыўных рэакцыях, што адбываюцца ў арганізмах (параўн. апаферменты).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ліпо́іды
(ад гр. lipos = тлушч + -оід)
група тлушчападобных рэчываў расліннага і жывёльнага паходжання, якая разам з тлушчамі ўваходзіць у групу ліпідаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ма́петс
(англ. muppets = лялькі)
група лялек, што прыводзяцца ў рух рукамі аднаго або некалькіх акцёраў і паказваюць тыпы жывёл і людзей.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
плагіякла́зы
(ад гр. plagios = косы + klasis = пераламленне)
група пародаўтваральных мінералаў класа сілікатаў пераважна белага, шаравата-белага колеру (альбіт, алігаклаз і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
плея́да
(ад гр. Pleias, -ados = назва сузор’я)
група выдатных дзеячаў навукі, культуры адной эпохі, аднаго напрамку (напр. п. пачынальнікаў беларускай літаратуры).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)