расстраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Пакараць смерцю шляхам расстрэлу (у 1 знач.). Змясціўся лёс душагуба У слове адным: расстраляць. Колас. — Маці .. [Лёнькава] нашай сувязной была, а фашысты неяк дазналіся пра гэта і расстралялі яе. Шуцько.
2. Падвергнуць моцнаму абстрэлу з блізкай адлегласці. «Юнкерс» зрабіў разварот і пайшоў па курсу на зніжэнне, рыхтуючыся з кулямёта расстраляць эшалон. Гурскі.
3. Зрасходаваць пры стрэльбе. Расстраляць усе патроны. □ Зачараваныя .. [зайцы] сёння: усе набоі расстраляў, і ўсё — на вецер. Савіцкі.
4. Частай стральбой выклікаць расшырэнне канала ствала зброі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растрыво́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
1. Выклікаць у кім‑н. моцную трывогу, неспакой; устрывожыць. Цьмяныя, але жывучыя ў дзіцячай душы ўспаміны пра бацьку растрывожылі Віцю. Якімовіч. Пасля вячэры не хацелася ісці спаць. Тамаш растрывожыў душу. Чарнышэвіч.
2. Прывесці ў рух, вывеўшы са стану нерухомасці, спакою. Растрывожыць мурашнік. Растрывожыць рой.
3. Разм. Прычыніць боль, дакрануўшыся да чаго‑н. балючага; развярэдзіць. Растрывожыць рану. / у перан. ужыв. [Варашкін] папытаў, добра не падумаўшы, хацеў, каб на лепшае было, а яно [вунь] як павярнулася — незагоеную рану сябру растрывожыў. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sprowadzać
sprowadza|ć
незак.
1. прыводзіць; клікаць, выклікаць;
~ć do domu przyjaciół — прыводзіць да дому прыяцеляў;
co cię tu sprowadzać? — што цябе сюды прыводзіць?;
2. зводзіць (зверху ўніз);
3. выпісваць; замаўляць; дастаўляць;
~ć z zagranicy — выпісваць з-за граніцы;
4. пераводзіць (тэму, размову);
5. выклікаць;
lekarstwo sprowadzać sen — лекі выклікаюць сон
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
repel [rɪˈpel] v. fml
1. адпі́хваць; выкліка́ць агі́ду;
Her heavy make-up and cheap scent repelled him. Тоўсты слой грыму на яе твары і танныя духі выклікалі ў яго агіду.
2. адбіва́ць; адганя́ць;
repel an attack адбі́ць ата́ку;
a cream that repels insects крэм, які́ адганяе насяко́мых
3. phys. адштурхо́ўваць; адштурхо́ўвацца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
breed2 [bri:d] v. (bred)
1. (пра жывёл, птушак) спа́рвацца; распло́джвацца;
breed like rabbits распло́джвацца ху́тка, як трусы́
2. разво́дзіць, выво́дзіць (пародзістую жывёлу, птушак), гадава́ць
3. выхо́ўваць, навуча́ць;
He was bred abroad. Ён атрымаў выхаванне за мяжой.
4. выкліка́ць; быць прычы́най;
Poverty breeds despair and violence. Галеча вядзе да адчаю і насілля.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
entflámmen
1.
vt
1) распа́льваць, запа́льваць
2) натхня́ць
j-s Zorn ~ — вы́клікаць гнеў у каго́-н.
2. (sich)
1) загара́цца, успалы́хваць
2) натхня́цца
sich für éine Idée ~ — захапі́цца ідэ́яй
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
кало́ць¹, калю́, ко́леш, ко́ле; калі́; незак.
1. каго-што. Датыкаючыся чым-н. вострым, выклікаць боль.
К. іголкай.
Цэлы дзень калола (безас.) пад сэрцам (перан.).
2. каго (што). Рабіць укол, уколы (разм.).
Хвораму калолі антыбіётыкі.
3. каго (што). Забіваць чым-н. вострым.
К. свінню.
4. каго-што. Біць рагамі, бадаць (разм.).
Бедная тая дамова, дзе вала коле карова (прыказка).
5. перан., каго (што) і без дап. Рабіць каму-н. колкія заўвагі, папракаць.
К. дакорамі.
◊
Калоць (у) вочы (разм.) — папікаць, дакараць, сарамаціць.
Праўда вочы коле (прыказка) — пра нежаданне слухаць непрыемную праўду.
|| зак. закало́ць, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы (да 3 знач.).
|| аднакр. кальну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1, 2 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́пісаць, -ішу, -ішаш, -іша; -ішы; -ісаны; зак.
1. што. Знайшоўшы, спісаць, запісаць.
В. цытату з кнігі.
2. што. Напісаць для выдачы каму-н.
В. ордар.
В. рахунак.
3. каго-што. Старанна апісаць сродкамі мовы або намаляваць.
В. вобразы дзеючых асоб.
В. узор.
4. што. Заказаць дастаўку чаго-н.
В. газету.
5. каго (што). Выклікаць пісьмова.
В. да сябе сям’ю.
6. каго (што). Выключыць са спісаў, са складу чаго-н.
В. хворага з бальніцы.
7. што. Зрасходаваць пісаннем (разм.).
В. чарніла з аўтаручкі.
|| незак. выпі́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. выпі́сванне, -я, н. і вы́піска, -і, ДМ вы́пісцы, ж. (да 1, 2, 4—6 знач.).
|| прым. выпісны́, -а́я, -о́е (да 3 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адазва́цца, адзаву́ся, адзаве́шся, адзаве́цца; адзавёмся, адзавяце́ся, адзаву́цца; адзаві́ся; зак.
1. Адказаць на кліч, адгукнуцца; падаць голас, абазвацца; прагучаць у адказ на які-н. гук, удар; адбіцца.
Ледзь чутным трымценнем адазваліся ў вокнах шыбы.
Я крычаў, але ніхто не адазваўся.
2. аб кім-чым. Выказаць сваю думку, даць ацэнку каму-, чаму-н.
Добра а. аб новай кнізе.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выклікаць сабою якое-н. пачуццё, адчуванне і пад.; даць сябе адчуць, выявіцца.
Спрацаванасць адазвалася хваробай.
Звестка адазвалася моцным болем у сэрцы.
4. перан., на што і без дап. Аднесціся спачувальна да чаго-н.; адказаць якім-н. пачуццём на што-н.
А. на заклік.
А. на просьбу.
|| незак. адзыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
смакта́ць, смакчу́, смо́кчаш, смо́кча; смакчы́; незак., што.
1. Губамі і языком уцягваць у рот што-н. вадкае праз вузкую адтуліну ў чым-н.
С. малако.
2. Пра насякомых і некаторых жывёлін: усмоктваць у сябе што-н. вадкае пры дапамозе спецыяльных органаў.
Пчала смокча нектар з кветкі.
Авадні смокчуць кроў каня.
3. Трымаць у роце, размінаючы, размякчаючы губамі, языком і змочваючы слінай.
С. цукар.
4. Трымаючы што-н. у роце, рабіць смактальныя рухі языком і губамі.
С. соску.
С. лапу.
С. люльку (курыць).
5. перан., звычайна безас. Выклікаць тупы боль.
Смокча пад грудзямі.
◊
Смактаць кроў з каго-н. — мучыць, прыгнятаць каго-н., здзекавацца з каго-н.
|| наз. смакта́нне, -я, н.; прым. смакта́льны, -ая, -ае (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)