трохдо́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які складаецца з трох долей. Трохдольнае семя.
2. Які заключас у сабе тры рытмічныя долі. Трохдольны танец хота.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фо́сфарысты, ‑ая, ‑ае.
1. Які змяшчае ў сабе фосфар, злучаны з фосфарам. Фосфарыстая кіслага.
2. Тое, што і фосфарны (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
full stop2 [ˌfʊlˈstɒp] interj. BrE, infml до́сыць; кане́ц;
I’ve already told you – we can’t afford it, full stop. Я ўжо казаў табе – мы не можам дазволіць сабе гэта, і кропка.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
unrivalled [ˌʌnˈraɪvəld] adj. fml (in) які́ не ма́е сабе́ ро́ўнага, неперася́гнуты;
He is unrivalled in courage. Ён не мае роўных па мужнасці;
Our goods are unrivalled. Нашыя тавары па-за канкурэнцыяй.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
уяві́ць, уяўлю, уявіш, уявіць; зак., каго-што.
1. У думках скласці вобраз каго‑, чаго‑н., узнавіць розумам, фантазіяй. Мне цяпер уявіць немагчыма — Нікне розум, маўчыць уяўленне. Дзяргай. [Юхім:] Мы зажывём з табою так багата, Як і ўявіць не можаш ты, сястра! З. Астапенка. Здараецца, што бывае цяжка ўявіць дарагія рысы блізкага чалавека, калі вельмі хочаш гэта зрабіць. Шамякін. На момант Мікалай Пятровіч уявіў сабе крануты ўсмешкай твар маці, уважлівыя позіркі гасцей, і яму зрабілася не па сабе. Каршукоў.
2. Палічыць, дапусціць. Я не верыў гэтаму, я не мог уявіць, што ў нас мог знайсціся такі чалавек. Кулакоўскі.
•••
Можаш (можаце) сабе ўявіць; уяві(це) сабе (у знач. пабочн.) — ужываецца з мэтай звярнуць увагу слухача на якую‑н. акалічнасць, зацікавіць яго чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«ГАРЭ́ЛІК»,
бел. нар. гульня. Удзельнікі (колькасць не абмежаваная, але не менш за 11—13 чал.) дзеляцца на пары. Хто застаўся без пары, становіцца «гарэлікам». Пары перабягаюць ад дрэва да дрэва (ад аднаго драўлянага прадмета да другога). «Гарэлік» іх ловіць. Калі каго зловіць, забірае сабе ў пару, хто застаўся без пары, становіцца «гарэлікам», і гульня працягваецца.
Я.Р.Вількін.
т. 5, с. 78
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хозя́ин в разн. знач. гаспада́р, -ра́ м.;
хозя́ин кварти́ры гаспада́р кватэ́ры;
расчётливый хозя́ин ашча́дны гаспада́р;
◊
стать хозя́ином положе́ния стаць гаспадаро́м стано́вішча;
сам себе́ хозя́ин сам пан; сам вялі́кі; сам сабе́ пан, сам сабе́ слу́жка; пан над самі́м сабо́ю і над сваёй душо́ю;
хозя́ин свое́й судьбы́ гаспада́р свайго́ лёсу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адмы́цца, -мы́юся, -мы́ешся, -мы́ецца; зак.
1. Змыць з сябе бруд.
З дарогі ледзь адмыўся.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зрабіцца чыстым, адмыцца, знікнуць пры мыцці.
Пляма на абрусе адмылася.
3. перан. (звычайна з адмоўем). Аднавіць аб сабе ранейшую думку (разм.).
Страціўшы рэпутацыю, да канца дзён не адмыешся.
|| незак. адмыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абу́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Тупая патоўшчаная частка вострай прылады (звычайна сякеры), процілеглая лязу.
Удар абухом.
2. перан. Дурань (лаянк.)
А. верыць аднаму сабе, а ўсіх астатніх падазрае ў нечым.
◊
Падвесці пад абух — загубіць.
Як абухом па галаве — уразіць раптоўнай непрыемнай весткай.
|| памянш. абушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.
|| прым. абухо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пярэ́чыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.
1. каму. Выказваць нязгоду з кім-, чым-н., прыводзіць доказ супраць чаго-н.
П. дакладчыку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), чаму. Не адпавядаць, маючы ў сабе супярэчнасць.
Паказанні пярэчаць адно аднаму.
Гэта пярэчыць яго погляду.
|| зак. запярэ́чыць, -чу, -чыш, -чыць (да 1 знач.).
|| наз. пярэ́чанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)