страха́ Навіслы бераг над вірам, які падмывае вада (Рэч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ли́ться несов.
1. в разн. знач. лі́цца;
вода́ льётся вада́ лье́цца;
слёзы лью́тся слёзы лью́цца;
кровь льётся кроў лье́цца;
пе́сни лью́тся пе́сні лью́цца;
2. страд. лі́цца; см. лить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАТЭРЛІ́НІЯ
(галанд. water-lijn ад water вада + lijn лінія),
лінія судакранання паверхні вады з корпусам судна, што плавае. Грузавая ватэрлінія супадае са спакойнай паверхняй вады пры поўнай загрузцы судна і адпавядае найбольшай дапушчальнай у эксплуатацыі асадцы; адзначаецца грузавой маркай. Тэарэтычныя ватэрлініі атрымліваюць сячэннем паверхні корпуса судна гарыз. плоскасцямі на чарцяжы. Форма ватэрлініі і велічыня абведзенай ёю плошчы ўплываюць на характарыстыкі ходкасці і астойлівасці судна.
т. 4, с. 39
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вір, -у, М у віры́, мн. віры́, -о́ў, м.
1. Кругавы, лейкападобны рух вады на рацэ, які ўзнікае ад сутыкнення сустрэчных плыней.
В. бурліў і пераліваўся.
В. падзей (перан.).
2. Глыбокае месца ў рацэ з ямай, дзе адбываецца завіхрэнне плыні.
◊
У віру на калу (разм.) —
1) пра няўстойлівае, няпэўнае жыццё;
2) далёка, невядома дзе.
Хоць у вір галавой (разм.) — пра цяжкае, бязвыхаднае становішча.
|| памянш. віро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.
|| прым. віравы́, -а́я, -о́е.
Віравая вада.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спа́сці, 1 і 2 ас. не ўжыв., спадзе́; спаў, спа́ла; зак.
1. Упасці ўніз, аддзяліўшыся ад чаго-н., не ўтрымаўшыся на чым-н.
Абруч спаў з кадушкі.
2. Пайсці на спад, панізіцца ва ўзроўні (пасля паводкі).
Пасля паводкі вада спала.
3. Стаць меншым у сіле праяўлення, аслабець; меншаючы, знікнуць.
К вечару тэмпература ў дзіцяці спала.
Пухліна на руцэ спала.
◊
Спасці з цела (твару) (разм.) — схуднець.
|| незак. спада́ць, -а́е.
|| наз. спад, -у, М -дзе, м. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Адні́ны ’німфы ў Свіцязі’ (Мухл.) праз польск. undyna ’німфа’ з ням. Undine або непасрэдна з ням. Калі гэта так, новае запазычанне з характэрнай перастаноўкай зычных. Існуе таксама магчымасць іншага рашэння: з літ. vandẽnė ’німфа’ (Скарджус, 265). Апошняе да літ. vanduõ ’вада’ (гл. Фрэнкель, 1194) (Мартынаў, SlW, 67).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куміна́ ’вір каля берага, дзе вада заварочвае ў напрамку, супрацьлеглым цячэнню’ (Яшк.). Няясна. Гіпатэтычна можна дапусціць, што першасным значэннем куміна было ’балота’. Тады да кумкаць (гл.), кумаць (польск. kumać) ’выдаваць гукі кум‑кум (пра жаб)’. Параўн. крактаць, ’выдаваць гукі крэ‑крэ (пра жаб)’ і кратавінне ’дрыгва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паза́лкі ’шчолак; брудная вада пасля мыцця бялізны’ (Гарэц., Касп., Бяльк., Сцяшк. Сл., Мат. Гом., Інстр. I; КЭС, бых., шкл.), пазо́лкі (КЭС, мазыр.), пазо́лы (Клім., Влад.), позо́л, позо́лкі, позо́лье, позо́лінье (ТС) ’тс’. Рус. па́золки, укр. па́зілки, па́золки ’тс’. Бязафікснае і з суф. ‑к‑ утварэнне ад пазоліць < зала (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́лынь ’верхавая вада’, по́лань ’тоня’ (докш., Сл. ПЗБ). Да по́лы (гл.), першапачаткова полае (адкрытае, пустое) месца, параўн. по́лоць палянка’ (ЛА, 1), ’лапіна сярод поля, лесу’ (Сл. ПЗБ), поло́ня ’паляна’ (Клім.), ’месца, дзе не ўзышло пасеянае’ (Сл. Брэс.), гл. яшчэ палонка. Словаўтварэнне, як голы — галынь ’паляна’ (ЛА, 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аўтатро́фны
(ад аўта- + -трофны);
а-ае возера — возера, вада якога забяспечвае арганізмы, што ў ёй жывуць, пажыўнымі рэчывамі, утворанымі ў сваім вадаёме;
а-ыя арганізмы — тое, што і аўтатрофы (параўн. гетэратрофны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)