харэ́й 1, ‑я, м.
Вершаваны памер — двухскладовая стапа з націскам на першым складзе, напрыклад: Во́брӑз / мі́лы̆, / по́ўны̆ / ча́рӑў.
[Грэч. choréois.]
харэ́й 2, ‑я, м.
Доўгі шост для кіравання запрэжкамі аленяў або сабак.
[З ненецкага.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хваста́ты, ‑ая, ‑ае.
З вялікім або густым хвастом. Вогненная хвастатая прыгажуня-лісіца жыла ў лагеры даўно. Няхай. Міма праплываюць прыгожыя хвастатыя птушкі. «ЛіМ». // Які мае хвост, доўгі канец. Хвастатая камета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цверазі́ць, цверажу, цвяразіш, цвярэзіць; незак., каго.
Рабіць цвярозым або больш цвярозым. Галава ў Міканора была цяпер зусім ясная: мароз, што сцінаў рэбры пад гімнасцёркаю, добра цверазіў, даваў у дужасці. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнаклён, ‑а і ‑у, м.
1. ‑а. Нізкае дрэва або куст сямейства кляновых, адзін з відаў клёна. / ‑у; у знач. зб. Зараснікі чарнаклёну.
2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чартапало́х, ‑у, М ‑лосе, м.
Двух- або шматгадовая расліна сямейства складанакветных, калючае пустазелле з перыстарассечаным лісцем і пурпуровымі кветкамі. Каля паркана, якім быў адгароджаны касцёл, рос чартапалох і палын. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чырванаску́ры, ‑ая, ‑ае.
1. З чырвонай або чырванаватай скурай.
2. З цёмна-жоўтай, чырванаватай афарбоўкай скуры (пра індзейцаў Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі). Чырванаскурыя плямёны. // у знач. наз. чырванаску́рыя, ‑ых. Індзейцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шатрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Ачышчаць зерне ад абалонак перад тым, як малоць на муку або пускаць на крупы. [Іван:] — Адны Перагуды аж два вазы [збожжа] прыперлі, і ўсё шатраваць. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шва́гер, ‑гра, м.
Брат жонкі або муж сястры ці швагеркі. Застаўся ў тыле — дзейны і жывы — Юхімаў швагер і аднавясковец. Астапенка. Ніну паставілі зменшчыцай да сваяка — швагра Васіля Вяляўскага. Кухараў.
[Ням. Schwager.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экзеку́тар, ‑а, м.
1. Чыноўнік, які загадваў гаспадарчымі справамі і наглядам за знешнім парадкам у якой‑н. дзяржаўнай установе царскай Расіі.
2. Уст. Той, хто ўчыняў экзекуцыю або кіраваў ёю.
[Ад лац. exsecutor — выканаўца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Або́з ’гуж павозак’ (БРС, Бяльк., КТС), укр. обіз, рус. обоз, чэш. oboz, польск. obóz да ob‑vozъ, гл. вязці. Арэальна абмежаванае слова, якое можна разглядаць або як запазычанне з адной славянскай мовы ў другую (у чэшскай і польскай з усходнеславянскіх) Махэк₂, 406, і немагчыма гаварыць аб яго праславянскім характары або запазычанні ці кальцы з неславянскіх моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)