дзы́ндра, ‑ы, ж.

Абл. Шлак. Канец вуліцы пры чыгунцы высыпаны чорна-блішчастаю дзындраю, і заўсёды пахне тут ву вольным, дымам. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

варо́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Птушка сямейства крумкачовых з чорна-шэрым або чорным апярэннем.

2. перан. Пра нерастаропнага, нехлямяжага чалавека (разм.).

◊

Белая варона — пра чалавека, які рэзка выдзяляецца чым-н. сярод іншых.

Варон лічыць — быць разявакам.

|| зб. вараннё, -я́, н. (да 1 знач.).

Наляцела в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цёрн, -у, м.

Калючы куст або дрэва сямейства ружакветных, а таксама дробныя чорна-сінія, з шызым налётам плады гэтай расліны, якія маюць даўкі смак.

|| прым. цярно́вы, -ая, -ае.

Ц. куст.

◊

Цярновы вянок — сімвал мучэння, пакут (калючы цярновы вянок быў надзеты на Ісуса Хрыста перад распяццем на крыжы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ку́рна,

1. Прысл. да курны.

2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць дыму, копаці дзе‑н., на чым‑н. На сцены [Богут] Глянуў — курна, чорна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цёрн, ‑у, м.

1. Калючы куст або дрэва сямейства ружакветных, якое дае дробныя чорна-сінія, з шызым налётам, плады даўкага смаку.

2. зб. Плады гэтай расліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ядло́вец, ‑лоўцу, м.

Вечназялёны куст, радзей дрэва, расліна сямейства кіпарысавых з ягадападобнымі чорна-сінімі пладамі. За дарогай адразу кусцікі, хвойкі, ядловец. Быкаў. Ядловец быў повен чорных ягад. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэлеба́чанне, ‑я, н.

1. Перадача на адлегласць рухомых відарысаў пры дапамозе радыёэлектронных устройстваў. Каляровае тэлебачанне. Чорна-белае тэлебачанне.

2. Галіна радыётэхнікі, якая даследуе і распрацоўвае тэхнічныя спосабы перадачы відарысаў на адлегласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяфі́льм

(ад дыя- + фільм)

серыя чорна-белых або каляровых дыяпазітываў на кінаплёнцы, аб’яднаных агульным сюжэтам і літаратурным тэкстам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГАЛШТЫ́НСКАЯ ПАРО́ДА буйной рагатай жывёлы. Малочнага кірунку. Выведзена ў ЗША і Канадзе ў выніку селекцыйнай работы на працягу 19—20 ст. з чорна-пярэстай жывёлы, завезенай з паўн. ч. Нідэрландаў. Найбольш высокамалочная парода. На Беларусі гадуюць на племзаводзе «Ведрыч» Рэчыцкага р-на. Выкарыстоўваюць у скрыжаваннях з мэтай павелічэння малочнай прадукцыйнасці ў першую чаргу чорна-пярэстай жывёлы.

Жывёла мае вял. памеры цела, сухую канстытуцыю, развітое вымя. Масць пераважна чорна-пярэстая з рознымі меткамі. Жывая маса нованароджаных бычкоў 44—47 кг, цялушак 38—42, дарослых быкоў 950—1200 і кароў 670—700 кг. Інтэнсіўны раздой на 1-й і 2-й лактацыях. Надой за лактацыю 6500—7000 кг пры сярэдняй тлустасці малака 3,5—3,7%.

т. 4, с. 475

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІРА́Ж

(франц. virage),

1) паварот.

2) Фігура пілатажу — поўны разварот лятальнага апарата ў гарыз. плоскасці.

3) Хім. раствор для надання пэўнага колеру чорна-белым фатаграфічным здымкам.

т. 4, с. 190

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)