хорма́йстар, тра, м.

Кіраўнік хору, харавы дырыжор. Вядомы ў Беларусі хормайстар Уладзімір Тэраўскі (а гэта быў ён) павёў Міхася за кулісы. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sturgeon

[ˈstɜ:rdʒən]

n., pl. -geon, coll. -geons

асяцёр -тра́ m.ы́ба)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

иску́сница ж., разг. маста́чка, -кі ж.; ма́йстар, -тра м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

блатма́йстар, тра, м.

Разм. пагард. Чалавек, які вельмі ўмела карыстаецца блатам. [Жлукта:] Таварышы, я зусім не хачу, каб пра мяне гаварылі, што я блатмайстар які-небудзь. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брандма́йстар, тра, м.

Уст. Начальнік пажарнай каманды. Не дрэнныя брандмайстар вочы мае: Надоечы Здалёк Убачыў ён дымок А дыму ж без агню, напэўна, не бывае. Крапіва.

[Ням. Brandmeister.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кватарма́йстар, тра, м.

Службовая асоба ў арміях некаторых краін і рускай арміі ў мінулым, якая займаецца размяшчэннем войск па кватэрах і забеспячэннем іх харчамі і фуражом.

[Ням. Quartiermeister.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трэ, трэ’ ‘трэба’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк., Касп., Шат., Сержп. Казкі, Мат. Маг. 2, Арх. Вяр., Ян., ТС, ПСл, Сл. ПЗБ), сюды ж трэ́а ‘тс’ (Ян.; кобр., гродз., Кольб.), трэ́э ‘тс’ (Сержп. Прык. і прым.), а таксама тра ‘тс’ (КСТ, Булг., Сл. Брэс.). Параўн. укр. тре, тре́а ‘тс’, палес. тра ‘тс’: йак тра, то тра (Арк.), польск. trzea, trza ‘тс’, чэш. třa, třás ‘тс’, славац. tra ‘тс’, ст.-слав. трѣ ‘тс’. У выніку рэдукцыі з трэ́ба1 (гл.) у працэсе трансфармацыі ад назоўніка да прыслоўя (Карскі, 2, 354); не выключана, што гэтаму паспрыяла гаплалогія ў найбольш частотным спалучэнні трэба было > трэ было, параўн. трэ́ было́, трэ́бло (Хромчанка, Паўн.-маст. гав.), трэ́булоу < ы, Сцяцко, БММ, 2, 204), trébała ‘тс’ (Варл.), трэ́бало ‘тс’ (Клундук) і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падма́йстар, тра, м.

Памочнік майстра. Праз нейкі тыдзень Салаўёў лічыўся ўжо ўладальнікам шавецкай майстэрні з правам карыстацца паслугамі падмайстра. Асіпенка. Васьмігадовым хлапчуком Косця батрачыў у кулакоў, быў вучнем, падмайстрам у саматужніка-шаўца. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трайке́ ’Арыён’ (АБ, 8) — скарочаная форма ад траеяке́, траячке́. Параўн. польск. беласт. trójki, trojaki ’тс’, назва сузор’я з трох зорак (Купішэўскі, Słownictwo).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трайдо́ліць ’гаварыць пустое’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. польск. дыял. trajdolić się ’круціцца; трэсціся, едучы на возе’, drajdolić się ’тс’, trajda ’кабета без такту; растропа’. Звязана з трайда́ ’балбатуха, лапатуха’ (астрав., Сл. ПЗБ), якое выводзяць з літ. traidà ’тс’ (Грынавяцкене, там жа), што ў святле польскіх форм сумніўна. Хутчэй гукапераймальнага (імітатыўнага) паходжання з экспрэсіўным суф. ‑олі‑, параўн. тра‑ра‑ра, тра-ля-ля, польск. traj ’тс’ і пад. Параўн. трандоліць, трындоліць, трандзіць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)