ве́на, -ы, мн. -ы, вен, ж.

Крывяносны сасуд, па якім кроў рухаецца да сэрца.

|| прым. вяно́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пацю́кваць

‘удараць каго-небудзь, што-небудзь, у што-небудзь, чым-небудзь, утвараючы гук; біцца, пульсаваць (пра сэрца)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пацю́кваю пацю́кваем
2-я ас. пацю́кваеш пацю́кваеце
3-я ас. пацю́квае пацю́кваюць
Прошлы час
м. пацю́кваў пацю́квалі
ж. пацю́квала
н. пацю́квала
Загадны лад
2-я ас. пацю́квай пацю́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пацю́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шунтава́ць

‘у медыцыне і фізіцы далучаць шунт да пашкоджанага ўчастка чаго-небудзь (шунтаваць сэрца, шунтаваць электрамагнітны ланцуг)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шунту́ю шунту́ем
2-я ас. шунту́еш шунту́еце
3-я ас. шунту́е шунту́юць
Прошлы час
м. шунтава́ў шунтава́лі
ж. шунтава́ла
н. шунтава́ла
Загадны лад
2-я ас. шунту́й шунту́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шунту́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

heart failure

паро́к сэ́рца (спыне́ньне дзе́яньня сэ́рца)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

выцю́кваць

‘удараць па чым-небудзь, стараючы гук; рабіць што-небудзь, удараючы, стукаючы чым-небудзь; біцца, пульсаваць (пра сэрца)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выцю́кваю выцю́кваем
2-я ас. выцю́кваеш выцю́кваеце
3-я ас. выцю́квае выцю́кваюць
Прошлы час
м. выцю́кваў выцю́квалі
ж. выцю́квала
н. выцю́квала
Загадны лад
2-я ас. выцю́квай выцю́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час выцю́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перадсэ́рдзе, -я, мн. -і, -яў, н. (спец.).

Адна з дзвюх камер сэрца.

Правае п.

Левае п.

|| прым. перадсэ́рдзевы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́стма, -ы, ж.

Хвароба бронхаў або сэрца, якая праяўляецца прыступамі задышкі.

Бранхіяльная а. (спазмы бронхаў).

|| прым. астматы́чны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сло́дыч, -ы, ж. (разм.).

1. Салодкі смак.

Такая с., есці немагчыма.

2. перан. Прыемнае адчуванне; асалода.

Сэрца ведае с. мар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АРЫТМІ́Я (ад а... + грэчаскае rhythmos рытм) сардэчная, парушэнне рытму, паслядоўнасці і сілы сардэчных скарачэнняў. Узнікае ад парушэнняў аўтаматызму, узбуджальнасці, праводнасці і скарачальнасці сэрца, пры хваробах сэрца, парушэннях яго нервовай рэгуляцыі і гэтак далей. Адрозніваюць пачашчэнне (тахікардыя) і запаволенне (брадыкардыя) біцця сэрца, няправільны рытм сардэчных скарачэнняў (экстрасісталія, мігальная арытмія), прыступы частага біцця сэрца (параксізмальная тахікардыя) і інш. Лячэнне асноўнай хваробы сэрца ліквідуе арытмію.

т. 2, с. 9

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

се́рдце прям., перен. сэ́рца, -ца ср.;

приня́ть к се́рдцу прыня́ць (узя́ць) да сэ́рца;

не лежи́т к нему́ се́рдце сэ́рца не го́рнецца да яго́;

положа́ ру́ку на се́рдце шчы́ра ка́жучы;

э́то ему́ не по се́рдцу гэ́та яму́ не даспадо́бы;

ка́менное се́рдце каме́ннае сэ́рца;

от всего́ се́рдца ад усяго́ сэ́рца;

берёт за́ се́рдце бярэ́ за сэ́рца;

приня́ть (что-л.) бли́зко к се́рдцу прыня́ць (узя́ць) (што-небудзь) блі́зка да сэ́рца;

отлегло́ от се́рдца адлягло́ ад сэ́рца;

в сердца́х зло́сна, са зло́сці;

скрепя́ се́рдце неахво́тна;

с се́рдцем са зло́сцю;

сорва́ть се́рдце спагна́ць злосць;

ка́мень с се́рдца свали́лся ка́мень з сэ́рца звалі́ўся;

в глубине́ се́рдца у глыбіні́ сэ́рца;

от полноты́ се́рдца шчы́ра;

с замира́нием се́рдца з заміра́ннем сэ́рца;

с откры́тым (чи́стым) се́рдцем з адкры́тым (чы́стым) сэ́рцам;

с лёгким се́рдцем з лёгкім сэ́рцам;

всем се́рдцем усі́м сэ́рцам;

да́ма се́рдца да́ма сэ́рца;

большо́е се́рдце (у кого) до́брае (вялі́кае) сэ́рца (у каго);

се́рдце моё сэ́рца маё;

се́рдце разрыва́ется сэ́рца разрыва́ецца;

се́рдце боли́т сэ́рца балі́ць;

се́рдце взыгра́ло сэ́рца ра́дуецца;

се́рдце гори́т сэ́рца гары́ць;

се́рдце кро́вью облива́ется сэ́рца крывёй абліва́ецца;

се́рдце не на ме́сте сэ́рца не на ме́сцы;

се́рдце отошло́ сэ́рца адышло́;

се́рдце оборвало́сь (у кого) сэ́рца абарва́лася (у каго);

се́рдце переверну́лось (у кого, в ком) сэ́рца перавярну́лася (у каго, у кім);

вы́нуть се́рдце вы́няць сэ́рца;

держа́ть (име́ть) се́рдце (на кого) мець злосць (на каго);

покори́ть се́рдце (чьё) пакары́ць сэ́рца (чыё);

предложи́ть ру́ку и се́рдце (кому) прапанава́ць руку́ і сэ́рца (каму);

пронзи́ть се́рдце мо́цна ўра́зіць;

разби́ть се́рдце (чьё) разбі́ць сэ́рца (чыё);

сорва́ть се́рдце (на ком, на чём) сарва́ць злосць (на кім, на чым);

как (бу́дто) ма́слом по се́рдцу як ма́слам па сэ́рцы;

как ножо́м по се́рдцу як нажо́м па сэ́рцы;

свине́ц на се́рдце (у кого) ка́мень на сэ́рцы (у сэ́рцы) (у каго);

на се́рдце ко́шки скребу́т на сэ́рцы ко́шкі скрабу́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)