угаво́р, -у, м.

1. гл. угаварыць.

2. Узаемная дамоўленасць пра што-н.

Дзейнічаць па ўгаворы (як дамовіліся). У. даражэй за грошы (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зва́цца, заву́ся, заве́шся, заве́цца; завёмся, завяце́ся, заву́цца; заві́ся; незак.

Насіць імя, называцца.

Гэты курорт завецца Сочы.

Каб людзьмі з., трэба людзьмі быць (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́ін, -а, мн. -ы, -аў, м. (высок.).

Той, хто змагаецца з ворагам, ваеннаслужачы, баец.

Воін беларускай арміі.

Адзін у полі не в. (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ара́ты, -ага, мн. -ыя, -ых, м.

Той, хто апрацоўвае, арэ зямлю; земляроб.

Дзе а. плача, там жняя скача (прыказка).

|| прым. ара́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

балбатлі́вы, -ая, -ае (разм.).

Празмерна гаваркі, а таксама які не ўмее захоўваць тайну.

Б. паляўнічы.

|| наз. балбатлі́васць, -і, ж.

Б. — старасці сястра (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абро́к², -у, м.

Корм для коней, звычайна авёс.

Не даўшы аброку, не бі кіем па боку (прыказка).

|| прым. абро́чны, -ая, -ае.

Аброчная торба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

учо́ра, прысл.

1. У дзень перад сённяшнім.

2. у знач. наз., нескл., н. Учарашні дзень.

У. не дагоніш, ад заўтра не ўцячэш (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прыпаве́стка ’дадатак да аповесці, апавядання; прымаўка’ (Нас.), прыповесьць ’прытча’ (Ласт.), ст.-бел. приповѣсть ’прымаўка’ (Ужэвіч, 1616, гл. Карскі 2-3, 92), приповесть, приповястка ’тс’, приповясть ’прытча’ (Ст.-бел. лексікон). Укр. припові́стка, припові́сть ’прыказка, прымаўка; апавяданне; прытча’, припові́дка ’прыказка, прымаўка’. Улічваючы фанетыку, магчыма, запазычана з польск. przypowieść ’прытча, прымаўка’, паводле Банькоўскага (2, 946), ад przypowiedzieć ’расказаць з маральна-дыдактычным намерам’. Глухак (503) аналагічнае харв. pripovijédati ’расказваць’ лічыць калькай лац. praedicare, што зусім не абавязкова пры наяўнасці *povědati ’распавесці’, параўн. таксама серб.-харв. при̏повест ’прымаўка’, prȉpovijetka ’апавяданне, казка’, славен. pripovêdka ’тс’; гл. Сной₂, 578.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адкасну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак. (разм.).

Адчапіцца, адстаць, адвязацца.

Адкасніся ад мяне!

Калі любіш — ажаніся, а не любіш — адкасніся (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

накася́к, прысл.

1. Коса, убок ад прамога кірунку.

Дарога ішла н.

2. Пра хуткую, нядбайную работу.

Так-сяк, накасяк, абы не па-людску (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)