Ро́льба ’ворыва’ (палес., Выг.). Да ро́ля ’ралля’ < ралля́ (гл.). Суфікс -ба, як у назвах іншых сельскагаспадарчых працэсаў: малацьба, касьба і інш. Гл. ральба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

псіхаметры́я, ‑і, ж.

Спец. Аддзел эксперыментальнай псіхалогіі, які вывучае хуткасць узнікнення, працягласць і напружанасць розных псіхічных працэсаў у чалавека і жывёл.

[Ад грэч. psychē — душа і metreō — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаачышчэ́нне, ‑я, н.

1. Прыроднае ачышчэнне вады, глебы ў выніку розных біяхімічных працэсаў.

2. Дзеянне паводле дзеясл. самаачышчацца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэмпера́мент, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Характарыстыка індывіда з боку дынамічных асаблівасцей яго псіхічнай дзейнасці (тэмпу, рытму, інтэнсіўнасці псіхічных працэсаў), якія ўтвараюць пэўны псіхалагічны тып.

Меланхалічны, халерычны т.

2. Жыццёвая энергія, здольнасць да ўнутранага ўздыму.

Чалавек з тэмпераментам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

біё... (а таксама бія...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны іх да жыцця, жыццёвых працэсаў, напрыклад: біёніка, біёграф, біёлаг.

[Ад грэч. bíos — жыццё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́мплексны, ‑ая, ‑ае.

Які ахоплівае цэлую групу прадметаў, з’яў, працэсаў, з’яўляецца комплексам чаго‑н. Комплексная механізацыя. Комплексная вытворчасць.

•••

Комплексная брыгада гл. брыгада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сінхраніза́цыя, ‑і, ж.

Прывядзенне да сінхранізму дзвюх або некалькіх з’яў ці працэсаў, якія перыядычна змяняюцца. Сінхранізацыя гуку і адлюстравання ў гукавым кіно.

[Ад грэч. synchronos — адначасовы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Суры́ць ’рабіць смецце’, ’траціць грошы’ (Нас.). Гл. сур; магчыма, зыходная форма для апошняга, узнікшая ў выніку фанетычных працэсаў, характэрных для ўсходнемагілёўскіх гаворак (параўн. Мугілёў ’Магілёў’ і пад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кіберне́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Навука аб агульных заканамернасцях працэсаў кіравання і сувязі ў арганізаваных сістэмах (машынах, жывых арганізмах, іх аб’яднаннях і інш.).

[Ад. грэч. kybērnetikē — майстэрства кіраваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

макракіне́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Раздзел кінетыкі, які вывучае ўплыў працэсаў пераносу рэчываў і цяпла на хуткасць хімічных рэакцый (галоўным чынам у прамысловых умовах).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)