1. Гнаць, праганяць. Дружна хлопцы тураць Ворага за Тураў.Пушча.Два дыпломы, два значкі — Два закончыў інстытуты. Працаваць жа спец такі Лічыць горшаю пакутай. Дзе б ён толькі ні рабіў — Адусюль мятлою тураць.Маеўскі.// Паганяць, падганяць. — Я каня гэтак турыў, гнаў гэтак, — гаварыў маладзейшы [хлопец], з нейкаю як бы крыўдаю ў голасе.Чорны.
2. Несці, везці што‑н. вельмі грузнае, грувасткае. Наперадзе насос, за ім жа бочкі тураць.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ква́піць ’тс’ (ТСБМ), ’цікавіць, прыцягваць увагу’ (Сцяшк.), ’накопліваць багацце’ (ТС). Укр.квапити ’прымушаць, падганяць’, польск.kwapić ’тс’, чэш.kvapiti ’хутка рухацца’, в.-луж.kwapić ’тс’. Слова адсутнічае ў паўднёваславянскіх мовах і на асноўнай рускай тэрыторыі. У адпаведнасці з вядомай версіяй (Бернекер, 655) каўзатыў да прасл.kypěti ’кіпець’. Дадатковым аргументам у карысць гэтай этымалогіі можна лічыць каш.pře‑kvapic ’выкіпець’. Гл. Слаўскі, 3, 459; ЕСУМ, 2, 414.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патураві́ць ’падагнаць (прымусіць хутчэй ісці, рабіць што-н.’ (в.-дзв., Шатал.), патуры́ць ’пагнаць, выгнаць’ (ТСБМ), патурыцца ’пайсці, накіравацца’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). Рус. чарапавецк. туровить ’падганяць’. Да туры́ць, якое можа быць праславянскім (Скок, 3, 525). Маер (G. Mayer. Alban. Studien, 3, 1896) параўноўвае з ім алб.turr, turrem ’бегчы, рынуцца’. Аб пашырэнні дзеяслоўнай асновы з суфіксам ‑ав‑ (параўн. кладавіцца, садавіцца) гл. Карскі 2-3, 58.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Тшта ‘?’: wyłajaŭ ad tszci, ad wiery (ваўк., Федар. 4), побач з гэтым: zbeścić ad ćci, ad wiery (слонім., там жа). Відаць, да чэсць, параўн. сціць (гл.). Менш верагодная сувязь са ст.-бел.тщитися ‘старацца’, стараж.-рус.тъщати ‘прыцясняць, трывожыць, падганяць’, ст.-слав.тъштати ‘турбавацца, клапаціцца, старацца’ < прасл.*tъščati ‘прагнуць, тужыць’, звязаным з *tъska ‘сум, смутак’ (Фасмер, 4, 130; ESJSt, 17, 1007; ЕСУМ, 5, 690; Арол, 4, 124).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
hasten[ˈheɪsn]v.
1. спяша́цца; ху́тка, не адклада́ючы рабі́ць (што-н.);
hasten to remark адра́зу/не адкла́дваючы заўва́жыць
2.fmlпадганя́ць, прыспе́шваць (каго-н.)
3. паскара́ць (крокі, ад’езд і да т.п.)
hasten away[ˌheɪsnəˈweɪ]phr. v.: hasten away home паспяша́цца да ха́ты
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Спата́каць ‘набыць з цяжкасцю, так-сяк’ (лаг., Стан.; Варл.), спота́каць ‘зладкаваць, зрабіць’ (ТС). Семантычна немагчыма вывесці з патака́ць ‘патураць’ (гл.). Ад займенніка так, магчыма, праз дзеяслоў *та́каць з шырокай семантыкай, што замяшчае шырокі спектр канкрэтных значэнняў, параўн. балг.тако́вам ‘нешта рабіць’ і пад. Параўн. таксама рус.та́кать ‘гнаць, падганяць’, што звязана з *točiti, *tekti, гл. наступнае слова (гл. Фасмер, 4, 12). Аднак пры гэтым застаюцца значныя семантычныя цяжкасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
spur1[spɜ:]n.
1. шпо́ра
2. (to) сты́мул, маты́ў;
put/set spurs to smb.падганя́ць, прыспе́шваць каго́-н.
3. шпо́ра (у пеўня)
4. адго́р’е
5. тупі́к, ве́тка, адгалінава́нне (на чыгунцы)
♦
on the spur of the moment пад уплы́вам хвілі́ны; экспро́мтам, імгне́нна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
propel
[prəˈpel]
v.t. -ll -
пуска́ць у рух, ру́хаць; гна́ць напе́рад, падганя́ць, стымулява́ць
propel a boat by oars — ру́хаць, гнаць чо́вен вёсламі
a person propelled by ambition — чалаве́к гна́ны самалю́бствам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hustle2[ˈhʌsl]v.
1. таўчы́, піха́ць, пхаць, цясні́ць
2. прымуша́ць, падганя́ць, прыспе́шваць
3.infml гандлява́ць з-пад крыса́ (наркотыкамі, спіртным і да т.п.)