мы́ркаць

‘гаварыць, запінаючыся, спыняючыся на паўслове; наспеўваць пра зубы, сабе пад нос; выказваць незадавальненне нараканнем; мармытаць што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. мы́ркаю мы́ркаем
2-я ас. мы́ркаеш мы́ркаеце
3-я ас. мы́ркае мы́ркаюць
Прошлы час
м. мы́ркаў мы́ркалі
ж. мы́ркала
н. мы́ркала
Загадны лад
2-я ас. мы́ркай мы́ркайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час мы́ркаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыплю́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Націснуўшы, зрабіць плоскім, трохі сплюшчыць.

П. галоўку цвіка.

Прыплюснуты нос (шырокі і плоскі).

2. што. Прыжмурыць, прыкрыць (павекі).

П. вейкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пу́дрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; незак., каго-што.

Пакрываць пудрай.

П. твар.

П. нос.

|| зак. напу́дрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны і папу́дрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны.

|| наз. пу́дранне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ты́цкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Тое, што і тыкаць¹.

◊

Ты́цкаць у нос каму (каго-што) або кім-чым (разм., неадабр.) — непачціва папікаць, папракаць каго-н.

|| наз. ты́цканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

камары́ны комари́ный;

◊ з ~ную дзю́бу — с гу́лькин нос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яндо́ўка ж.

1. ендова́;

2. бран. большо́й нос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зака́паць¹, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Запэцкаць каплямі, абкапаць.

З. сурвэтку чарнілам.

2. што. Ка́паючы, увесці куды-н. (разм.).

З. лякарства ў нос.

|| незак. зака́пваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аро́л, арла́, мн. арлы́, арло́ў, м.

1. Драпежная, дужая птушка з загнутай дзюбай сямейства ястрабіных, якая звычайна жыве ў гарыстай мясцовасці або ў стэпе.

Стэпавы а.

Арлу з савою не па дарозе (прымаўка).

2. перан. Пра смелага, гордага чалавека.

Зірні на сваіх арлоў!

Якія слаўныя хлопцы!

◊

Арол ці рэшка? (разм.) — пытанне пры падкідванні манеты з мэтай вырашыць што-н. жэрабем.

|| прым. арлі́ны, -ая, -ае.

А. погляд (смелы, горды, праніклівы). А. нос (тонкі, кручкаваты нос).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

садану́ць сов. и однокр., разг. садану́ть;

с. нож у дрэ́ва — садану́ть нож в де́рево;

с. у нос — садану́ть в нос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АДЭНО́ІДЫ

(ад адэна... + грэч. eidos падобны),

пухлінападобныя разрастанні насаглотачнай міндаліны. Бываюць пераважна ў дзяцей, часцей у 3—10 гадоў, іншы раз у грудных. Узнікненню адэноідаў спрыяюць інфекц. хваробы. Асн. прыкмета захворвання — цяжкае дыханне праз нос; часта праяўляецца захворваннямі сярэдняга вуха, «адэноідным габітусам» (вузкі нос, адкрыты рот, згладжаная носагубная складка, высокае паднябенне, няправільнае размяшчэнне зубоў на верхняй сківіцы), паслабленнем увагі і памяці, парушэннем сну, іншы раз начным нетрыманнем мачы. Лячэнне хірургічнае (выдаленне міндалін, часцей амбулаторна).

т. 1, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)