круты́ I в разн. знач. круто́й;

к. бе́раг — круто́й бе́рег;

к. перало́м — круто́й перело́м;

к. но́раў — круто́й нрав;

к. паваро́т — круто́й поворо́т

круты́ II

1. (загустевший) круто́й;

~то́е яйцо́ — круто́е яйцо́;

2. ту́го (кре́пко) ссу́ченный;

~ты́я ні́ткі — ту́го (кре́пко) ссу́ченные ни́тки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неукроти́мый неўтаймо́ўны, неўтаймава́ны; (неудержимый) нястры́мны, няўпы́нны; (неистовый) шалёны; (яростный) лю́ты;

неукроти́мый гнев шалёны (лю́ты) гнеў;

неукроти́мые поры́вы нястры́мныя (шалёныя) пары́вы;

неукроти́мый зверь шалёны (лю́ты) звер;

неукроти́мый дух неўтаймо́ўны (неўтаймава́ны) дух;

неукроти́мый нрав неўтаймо́ўны (неўтаймава́ны, шалёны, лю́ты) но́раў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сярдзі́ты

1. серди́тый;

с. но́раў — серди́тый нрав;

2. серди́тый; злой;

с. го́лас — серди́тый го́лос;

ён с. на мяне́ — он зол на меня́;

3. перен., разг. серди́тый, злой; (о зиме, морозе и т.п. — ещё) лю́тый;

с. тыту́нь — серди́тый (злой) таба́к;

с. маро́з — лю́тый моро́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Lupus pilum mutat, non mentem

Воўк мяняе шкуру, але не нораў.

Волк меняет шкуру, но не нрав.

бел. Воўк кожны год ліняе, а натуры не мяняе. Змяя ведае адну навуку ‒ кусаць.

рус. Волк каждый год линяет, но обычая не меняет/а всё сер бывает.

фр. Les loups peuvent perdre leurs dents, mais non leur nature (Волк может потерять свои зубы, но не природу).

англ. You cannot make a crab walk straight (Нельзя заставить рака ходить вперёд).

нем. Der Wolf ändert wohl das Haar, doch bleibt er wie er war (Волк меняет шерсть, но остается тем, кем был). Der Wolf läßt wohl sein Haar, aber nicht sein Nicken (Волк оставляет свою шерсть, но никогда свои повадки).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Múcke

f -, -n разм. но́раў, капры́зы, вы́брыкі

~n háben — капры́зніць (-нічаць)

j-m die ~n áustreiben* — адвучы́ць каго́-н. ад капры́заў

die Sáche hat íhre ~n — спра́ва тут не про́стая

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

short​1 [ʃɔ:t] adj.

1. каро́ткі, нядо́ўгі;

for a short time нядо́ўга;

It’s a short distance from here. Гэта недалёка адсюль;

Time is getting short. Застаецца мала часу.

2. : short for; Fran is short for Francis. Фрэн – скарачэнне ад Фрэнсіс.

3. нізкаро́слы; каро́ткі;

short grass ні́зкая трава́;

He is quite short. Ён малога росту.

4. недастатко́вы, няпо́ўны;

be short of smth. адчува́ць недахо́п чаго́-н.;

I am short of time. У мяне мала часу;

He’s short of breath. Ён задыхаецца.

5. (with) рэ́зкі, гру́бы (пра нораў);

He has a short temper. Ён мае гарачы нораў;

He was short with me. Ён мне нагрубіў.

6. ло́мкі, кро́хкі, рассы́пісты (пра печыва)

♦

in short караце́й;

in short supply дэфіцы́тны;

a short cut : I took a short cut through the field. Я пайшоў напрамкі праз поле.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

спако́йны

1. споко́йный, поко́йный;

~нае мо́ра — споко́йное (поко́йное) мо́ре;

2. (не испытывающий тревог, волнения — о человеке) споко́йный, поко́йный;

3. (уравновешенный, сдержанный) споко́йный, хладнокро́вный, невозмути́мый; ми́рный; (кроткий и покорный — ещё) сми́рный;

с. но́раў — споко́йный (ми́рный) нрав;

с. конь — споко́йная (сми́рная) ло́шадь;

4. неторопли́вый;

◊ ~най но́чы — споко́йной (поко́йной) но́чи

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Нарт ’упарты чалавек, які хоча усё рабіць па-свойму’ (Бяльк.), ’назола, упарты’ (Юрч. Фраз.), нарт і нард ’упартае, сярдзітае дзіця ці жывёла’ (Нас.), сюды ж нарціцца ’ўпарціцца’ (Юрч. СНС). Згодна з Фасмерам, з *na і *гг > /ъ ’вастрыё, шпень’ (гл. рот), параўн. фразеалагізм лезці на ражон ’быць настырным, упартым’ (гл. Фасмер, 3, 46); вывядзенне Насовічам нард < нарад ’нараджэнне’, параўн. вырадак, рус. урод і пад., здаецца менш пераканальным у сувязі з малой распаўсюджанасцю форм слова з канцавым -д, якія самі маглі ўзнікнуць пад уплывам народнай этымалогіі; балтыйская этымалогія, якую прапанаваў Вяржбоўскі для бел. дыял. нарт, анарт, нард ’дэспат, вупар’ < літ. nartus ’наравісты, упарты’ і якую Лаўчутэ. (Балтизмы, 56) лічыць надзейнай, пры наяўнасці назоўніка nartas /нораў’ і дзеяслова nertėti ’шалець’ здаецца больш пераканальнай, асабліва ўлічыўшы лакальны характар беларускага слова. Параўн., нарат ’чорт’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Gemüt

n -(e)s, -er

1) но́раў, хара́ктар, душа́

ein Mensch von ~ — разм. душа́-чалаве́к

~ háben — быць до́брым [чу́лым]

2.

pl грама́дская ду́мка

die ~er áufregen [errégen] — хвалява́ць грама́дскую ду́мку

die errégten ~er beschwíchtigen [berúhigen] — супако́йваць [супако́іць] усхвалява́ную грама́дскую ду́мку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

устанаві́цца, ‑новіцца; зак.

1. Разм. Стаць, размясціцца дзе‑н., якім‑н. чынам. Паліцыянты ўстанавіліся шпалерамі ўздоўж нораў. Пестрак. Вось і ўстанавілася своеасаблівая чарга, наперадзе якой знаходзіцца старэйшае птушаня, а ў канцы — самае маленькае. Самусенка.

2. Стаць устойлівым, пастаянным; умацавацца. Калі ўстанавілася Савецкая ўлада, Андрэй Бабейка быў ужо рослы, ладны хлопец, паўнапраўны гаспадар бацькавай сядзібы. Хадкевіч. // Перастаць змяняцца, зрабіцца ўстойлівым. Пагода, нарэшце, установіцца і ў бліжэйшыя дні будзе скончаны сенакос. Чарнышэвіч. На поўдні Украіны ўстанавілася цёплае надвор’е. «Звязда».

3. Скласціся, наладзіцца, усталявацца. [Юскавец:] — Скажу толькі, што ваша трактоўка Лабановіча разыходзіцца з той, якая ўстанавілася ў нас цяпер і лічыцца бясспрэчнай. Дамашэвіч. У групе бадай што з першага дня ўстанавіліся свае таварыскія сувязі, выявіліся сімпатыі. Карпаў. Між бабкай і Слаўкам скончыліся сваркі. Устанавілася такая любоў і дружба, што толькі можна было пазайздросціць. Няхай. // Наступіць. За сталом устанавілася мёртвая цішыня. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)