ця́жанька нареч., разг., в разн. знач. тяжеле́нько;
ц. не́сці — тяжеле́нько нести́;
ц. яму́ прыйшло́ся — тяжеле́нько ему́ пришло́сь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ахине́я ахіне́я, -не́і ж., лухта́, -ты́ ж.;
◊
нести́ ахине́ю не́сці ахіне́ю, мало́ць лухту́, пле́сці глу́пства, пляву́згаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тарнэ́піць, прытарнэ́піць ’валачы, несці, везці’ (стаўб., Нар. сл.). Гл. тарнабіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нясе́нне I ср. несе́ние;
н. ва́рты — несе́ние карау́ла
нясе́нне II ср. но́ска ж., кла́дка ж.; см. не́сці II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сы́нні, ‑яя, ‑яе.
Абл. Сынаў. [Стары майстар:] — Быў я нядаўна ў адным доме, у сынняй кватэры. Кулакоўскі. Мо стаяць яна [доля] будзе на лініі Ўся ў правадах, Тэлеграмы бацькоўскія, сыннія Несці ў прасцяг? Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарабі́чыць (тарабі́чыты) ’цягнуць, несці’ (пін., ЖНС). Параўн. рус. та́рабить ’цягнуць’, чэш. tarabit ’з цяжкасцю несці’, tarabit se ’з цяжкасцю ехаць (пра воз)’. Відаць, да гукапераймальнага *тараб (< *torb‑?), параўн. тарабкаць, гл. Параўноўваюць з тарабаніць (гл. Фасмер, 4, 20), укр. дыял. те́порити ’з цяжкасцю несці, цягнуць’ (Махэк₂, 636), апошняе сумніўна, гл. ЕСУМ, 5, 548. Прапанаваная для чэшскіх слоў рэканструкцыя *torbiti сустракае цяжкасці з фанетычнага боку (Варбат, Этимология–1973, 27), якія знімаюцца, калі прыняць гукапераймальную аснову слоў. Параўн. тарбічыцца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уноси́ть несов.
1. (брать с собой) не́сці; (выносить) выно́сіць; (относить) адно́сіць; (сносить вниз) зно́сіць; (заносить) зано́сіць;
2. (похищать) разг. кра́сці, зно́сіць;
3. перен. (отнимать, поглощать) адбіра́ць, браць;
4. прям., перен. (перемещать, увлекать) не́сці, зно́сіць, зано́сіць; см. унести́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пліуці́ць 1 ’трызніць у непрытомнасці’, ’несці лухту’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да плутещь (гл.). ■
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
караву́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Вайсковая ўзброеная варта.
Выклікаць к.
2. Абавязкі па ахове чаго-н.
Несці к.
Узяць каго-н. пад к.
3. у знач. выкл. Заклік на дапамогу пры небяспецы (разм.).
К!
Ратуйце!
◊
Узяць на каравул — аддаць пашану асобым ружэйным прыёмам.
|| прым. караву́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
К. начальнік.
Змяніць каравульных (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кальцыферо́л
(ад лац. calx, -lcis = вапна + ferre = несці)
арганічнае злучэнне, якое рэгулюе абмен кальцыю і фосфару ў арганізме (вітамін Д2).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)