(ад фр. avant = наперадзе + лац. titulus = надпіс)
першая старонка кнігі, якая папярэднічае тытулу 3.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
przodować
незак.
1. першынстваваць; быць першым;
2. кіраваць; узначальваць;
3. ачольваць; ісці наперадзе (на чале)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пехаці́нец, ‑нца, м.
Воін пяхоты. Танкі ішлі наперадзе, услед за імі — пехацінцы.Мележ.Уздоўж ручая, маскіруючыся ў алешніку, адступалі пехацінцы; яны ішлі па адным, па два, уподбег, прыгнуўшыся, хоць ніхто не страляў.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачырване́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Вылучыцца сваім чырвоным колерам, паказацца (пра што‑н. чырвонае). Раптам наперадзе зноў зачырванелі сцягі.«Работніца і сялянка».
2. Пачаць чырванець; стаць чырвоным. Клавін твар радасна зачырванеў.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самавыхава́нне, ‑я, н.
Выхаванне самога сябе; свядомая дзейнасць чалавека, накіраваная на выпрацоўку ў сябе пэўных якасцей. Так ці іначай. □ Чыжык цяпер камандзір роты, і наперадзе, апрача іншых, бачыць ён вялікую задачу самавыхавання.Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыра́мак ’каўнер’ (Юрч.), ’пагон (наплечны знак адрознення)’, прыра́мка ’наплечнае ўпрыгожванне ад каўнера да рукава’ (ашм., Стан.), прыра́мкі ’кавалкі палатна, якія падшываюцца пад плечы ў сарочках’ (смарг., Шатал.), ’палоскі, накладкі на плячах мужчынскай кашулі’ (Ян.), прыра́мык ’істужка палатна, нашытая наперадзе у рубашцы, у якой праразаюцца петлі для зашпільвання’ (Бяльк.). Гл. ра́ме, рамяно́) ’плячо’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
vorn
I
advнапе́радзе; спе́раду, спача́тку
nach ~ — напе́рад, упе́рад
von ~ — спе́раду; спача́тку
II
разм. = vor den
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
апярэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Рухаючыся ў адным кірунку з кім‑, чым‑н., апынуцца наперадзе; абагнаць. Мартын раптам скідае з сябе павольнасць. Абагнаць Аўгіню, апярэдзіць яе і першым даплыць да забітай качкі!Колас.// Зрабіць што‑н. раней за другога. Лёня ўжо збіраўся, як толькі яны наблізяцца да скрыжавання, пастукаць па брызенце, але яго апярэдзіў Хоміч.Брыль.
2.перан. Дасягнуць лепшых вынікаў у параўнанні з кім‑, чым‑н.; апынуцца наперадзе каго‑, чаго‑н. у якіх‑н. адносінах; перавысіць. Апярэдзіць графік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аванза́ла
(фр. avant-salle, ад avant = наперадзе + salle = зала)
памяшканне перад галоўнай залай у грамадскіх будынках, палацах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
піяні́на, нескл., н.
Від фартэпіяна, які мае форму высокай плоскай скрыні з вертыкальна нацягнутымі струнамі, з выступаючай наперадзе часткай, дзе размешчана клавіятура. Павел сеў за піяніна. Прабег пальцамі па клавішах. Мелодыя паплыла па пакоі.Шыцік.
[Іт. pianino.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)