Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
уладкава́ны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад уладкаваць.
2.узнач.прым.Разм. Прыведзены ў належны парадак; упарадкаваны; наладжаны. [Лясніцкі:] — Адразу [пасля прамовы] ўсё стала ясным і зразумелым. Што рабіць, чаго чакаць... І пайшло ў нас уладкаванае жыццё.Шамякін.
3.узнач.прым. Даведзены да канца. У першы вечар, калі бавар .. пайшоў са свірна, задаволены ўладкаванай справай, Эрна тут жа прынесла вячэру.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gebührend
1.
aнале́жны
2.
adv па заслу́гах; як нале́жыць
in ~er Wéise — нале́жным чы́нам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Аха́яць2 ’абгаварыць, зняважыць’ (КТС). Ад хаяць ’лаяць, зневажаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ángemessen
a
1) адпаве́дны, нале́жны, памярко́ўны
éine ~e Frist — дастатко́вы тэ́рмін
2) слу́шны, дарэ́чны
für ~ hálten* — лічы́ць слу́шным [да ме́сца, патрэ́бным]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
becoming
[bɪˈkʌmɪŋ]1.
adj.
1) адпаве́дны, нале́жны
2) да тва́ру
a very becoming dress — суке́нка ве́льмі да тва́ру
2.
n., Philos.
1) станаўле́ньне n.
2) перахо́д з аднаго́ ста́ну ў і́ншы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Сырапо́сны: сырапосная нядзеля ’апошні тыдзень перад Вялікім пастом’ (Ян.). Параўн. укр.сиропу́ст ’тс’, сиропу́сний ’належны да гэтага перыяду’, рус.сыропу́ст ’запусты’, стараж.-рус.сыропустъ ’калі дазваляецца есці сыр і іншыя малочныя прадукты’, сыропустьныи ’звязаны з запустамі’, серб.сиропусна ’маслянічны тыдзень’, макед.сиропасна ’тс’. Запазычана са ст.-слав.сыропоустьнъ, што ўтворана ад сыръ і поустити ’дазволіць, дапусціць’, і калькуе грэч.ό τυροφάγος ’сырная’; паводле Німчука (Давньорус., 61), народнай назвай было стараж.-рус.масльнаꙗ недѣлꙗ. Збліжана да пост, посны, гл. таксама сырніца2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыго́жы ’прыемны, гожы, сімпатычны’ (ТСБМ, Шпіл., Нас., Мік., Ласт., Байк. і Некр., Яруш., Растарг.; чэрв., Сл. ПЗБ), пріго́жый ’тс’ (Бяльк.). Сюды ж вытворныя рознасуфіксальныя назоўнікі: прыгажо́сць, прыго́жасць ’уласцівасць прыгожага; што-небудзь прыгожае, чароўнае; хараство; прыгожае (агульнае паняцце); прыгожы знешні выгляд; прыгажуня’, толькі мн. л. прыгажо́сці ’прыгожыя мясціны; тое, што робіць уражанне сваім прыгожым выглядам’, у значэнні выклічніка ’выклікае захапленне, адабрэнне і пад.’ (Шпіл., Байк. і Некр., Яруш., ТСБМ), прігажо́сьць, прыго́жысьць ’прыгажосць’ (Бяльк.). Працягвае ст.-бел.пригожии ’прыгодны, прыдатны, адпаведны, належны’ (Сл. Скарыны), прэфіксальнае ўтварэнне ад го́жы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недарэ́ка ’абмежаваны чалавек; заіка’ (Гарэц.), ’няўклюда, неахайны чалавек’ (Сл. ПЗБ), недарэ́кі ’неразумны, бесталковы; картавы, заікасты’ (Ян.), ’коснаязыкі’ (пух., Жыв. сл.), недарэ́члівы ’картавы, заікасты’ (Ян.), недарэ́чны ’няўдалы’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, тут змяшаліся розныя па паходжанню словы: адны ўтвораны на мясцовай глебе з неда- ’дастаткова’ і рэ́кці ’сказаць’ (гл.), другія хутчэй за ўсё запазычаны з польск.niedorzeczny ’неразумны, дурны, няўдалы’, што ўзыходзіць да спалучэння do rzeczy ’трапна, талкова’ з пэўнай фанетычнай адаптацыяй (так Кюнэ, Poln.) або ўтворана ў беларускай мове з аналагічнага спалучэння, параўн. дарэ́чы ’ў належны час, у належным месцы’.