◎ Леві́нец ’кружны шлях’ (Федар. Дад.). Да левы < !!!ёоъ ’крывы’, г. зн. размешчаны ў бок ад прамой дарогі. Утворана пры дапамозе суф. -іней, характэрнага для зах.-слав. моў. На бел. моўнай тэрыторыі суфікс пашырай у зах. гаворках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крывіч ’кроўны сваяк’ (ТС). Гэта назва двухсэнсавая. Яна магла ўтварыцца ад кроў (параўн. кроўны). Але хутчэй ад старога этноніма крывічы. Цікава, што другасныя значэнні слова галоўным чынам адмоўныя, бо звязваюцца з крывы (параўн. Фасмер, 2, 375–376).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГАДЫ́НЬ,
возера ў Рэчыцкім р-не Гомельскай вобл., у бас.р. Дняпро, за 6 км на У ад г. Рэчыца. Пл. 0,48 км², даўж. 3,62 км, найб.шыр. 180 м, даўж. берагавой лініі каля 7,3 км. Схілы катлавіны выш. да 2 м, параслі хмызняком. Берагі пераважна нізкія, забалочаныя. 2 астравы. На Пн злучана ручаём з воз.Крывы Гіраў, на Пд выцякае ручай у Дняпро.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
КУРВІМЕ́ТР
(ад лац. curvus крывы + ...метр),
прылада для вымярэння даўжыні адрэзкаў крывых і звілістых ліній на тапагр. планах, картах і графіках. Для вымярэння даўжыні лініі кольца К. пракочваюць па пэўнай лініі і адлегласць за 1 абарот адпавядае даўжыні шкалы ў 100 см. Пагрэшнасць Хібнасць вымярэнняў ад 0,5% і менш. Вырабляюць К. з кругавымі і прамалінейнымі шкаламі, з нерухомым цыферблатам і рухомай стрэлкай або індэксам, з рухомым цыферблатам і нерухомым індэксам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Суво́ры ’суровы’ (Беларусіка, 19, 226). Параўн. укр.суво́рій ’тс’, рус.дыял.суво́рый ’суровыя; сярдзіты; брыдкі’. Актуалізавалася ў сучаснай мове пад уплывам украінскай, дзе звязваецца з уве́рий ’крывы; упарты’ (ЕСУМ, 5, 465), гл. свара, сувірацца; семантычна змененае ў выніку збліжэння з суровы, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчарбі́на, ‑ы, ж.
1. Шчыліна, дзірка на месцы зуба. Даўно на месцы шчарбіны вырас новы зуб, але мянушка Крывы Зуб так і засталася за Венькам...Шыловіч.
2. Зазубрына, выбоіна, выемка і пад. у выглядзе невялікай ямкі. Вуліцы былі вышчарбленыя і, здавалася, яшчэ адчувалі боль ад тых шчарбін.Сабаленка./уперан.ужыв.Прагаліна раптам павузела, а ніжэй, паміж стваламі таполяў, ператварылася ў нейкую незвычайную шчарбіну.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няро́ўныúneben, úngleichmäßig; nicht glatt (шурпаты); schief, krumm, nicht geráde (крывы – пралініі); únregelmäßig, abrúpt (прадыханне, рух);
няро́ўная даро́га hólp(e)riger Weg;
няро́ўны пульсúnregelmäßiger Puls
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Касы́ ’косы’. Агульнае значэнне ў гэтага прасл. слова ’косы, крывы і да т. п.’ Прасл.*kosъ: параўн. рус.косо́й, укр.ко́сий, бел.касы́, ко́сы, польск.kosy, чэш.kosý, славац.kosý, серб.-харв.ко̏с і г. д. Прасл.*kosъ ’косы. крывы’ таго ж кораня, што і ў слове *kosa ’прылада для касьбы і да т. п.: параўн. бел.каса́, рус.коса́, укр.коса́, польск.kosa, чэш.kosa, серб.-харв.ко̀са, славен.kósa, в.-луж., н.-луж.kosa і г. д. (< прасл.*kosa). Паводле Трубачова, Эт. сл., 11, 177–179 (асабліва 179), складаная праблематыка гісторыі прыметніка *kosъ можа быць высветлена, калі прыняць самастойнае развіццё і ўтварэнне прыметніка *kosъ ад дзеяслоўнага кораня *kes‑, які ляжыць у аснове *česati. Гл. яшчэ Слаўскі, 2, 535; Шанскі, 2, К, 351–352.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
uneven[ʌnˈi:vn]adj.
1. няро́ўны, крывы́; шурпа́ты;
uneven handwriting кара́вы по́чырк
2. няро́ўны, неўраўнава́жаны;
He is a man of uneven temper. Ён мае неўраўнаважаны характар.
3. нерэгуля́рны, няпра́вільны;
an uneven pul se няро́ўны пульс
4. няцо́тны (пра лік)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
