абагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак.
1. Абысці кругом, пайсці ў абход чаго‑н. [Сымон] абагнуў сядзібу пана Між ярыны і жытніх лаў. Колас. Вось яшчэ паўцыферблата Абагнула стрэлка. Гілевіч.
2. Згінаючы што‑н., абкруціць вакол чаго‑н. Абагнуць кавалак дроту вакол слупа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каро́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кароны (у 1, 2 знач.). // Уст. Дзяржаўны, урадавы (пра манархічныя краіны). Каронны суд. Каронныя землі. □ Кароннае войска стаяла кругом, мястэчкі і вёскі карала агнём. Вялюгін.
2. Лепшы, найбольш ўдалы. Каронная роля артыста. Каронны нумар праграмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абло́млівацца несов.
1. (отламываться кругом, по краям) обла́мываться;
2. (ломаться) обла́мываться;
1, 2 см. аблама́цца;
3. страд. обла́мываться; см. абло́мліваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ца́рствовать несов.
1. (быть царём) ца́рстваваць, царава́ць;
2. перен. (господствовать) панава́ць;
глубо́кое молча́ние ца́рствовало круго́м глыбо́кая цішыня́ панава́ла наво́кал.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
dokoła
навокал, навакол, наўкола; кругом;
dokoła Wojtek — зноў пра тое ж; казка пра белага бычка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ако́п 2 Абкапанае кругом месца; гарадок (Рэч., Слаўг., Карм.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
аблама́цца сов.
1. (отломаться кругом, по краям) облома́ться;
ру́чкі крэ́сла ~ма́ліся — ру́чки кре́сла облома́лись;
2. (сломаться) обломи́ться;
сук ~ма́ўся — сук обломи́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Або́рак ’абворанае кругом месца; невялікі лужок на полі, наўкол якога ралля’ (Нас., Бяльк., Юрч., Гарэц., Касп., Прышч. дыс.), аборачак, абурочак ’астравок у полі, дзе растуць дрэвы’ (КСТ) < аб‑араць. Досыць нерэгулярнай здаецца акцэнтуацыйна-словаўтваральная мадэль, нехарактэрная для ўсходнеславянскіх моў. Можна меркаваць, што слова было запазычана з польскай мовы, аднак адпаведнае слова-крыніца не выяўлена.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірава́ць ’утвараць віры, круціць, бурліць’, (перан.) ’кіпець, бурліць’ (БРС, КТС; КЭС, лаг.). Укр. вирувати ’бурліць, кіпець’, польск. wirować ’паварочвацца кругом, круціцца вакол чаго-небудзь, над чым-небудзь’; ’надаваць чаму-небудзь віровы рух’, wirować (po wsi) ’бадзяцца па хатах’. Утворана ад вір 1 (гл.) і ітэратыўнага суф. ‑ава‑ (< прасл. ‑ova‑ti). Сюды ж віравацца, віраванне (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wheel2 [wi:l] v.
1. каці́ць (тачку)
2. апі́сваць кругі́, кружля́ць;
Seagulls wheeled in the air above. Чайкі кружыліся ў небе.
3. е́хаць на веласіпе́дзе
♦
wheel and deal infml чыні́ць спра́вы; рабі́ць махіна́цыі
wheel round [ˌwi:lˈraʊnd] phr. v. паваро́чваць; паваро́чвацца круго́м
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)