круго́м
прыслоўе, утворана ад назоўніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| круго́м |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
круго́м, прысл. і прыназ.
1. прысл. 3 усіх бакоў.
К. лес.
К. людзі.
2. прысл. Робячы кругавы рух.
Абляцець к.
Павярнуцца к.
3. прысл. Поўнасцю.
К. вінавата.
4. прыназ. з Р. Вакол каго-, чаго-н.
К. хаты растуць кветкі.
К. лесу поле.
Абысці к. стала.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
круго́м
прыназоўнік
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
круго́м
1. нареч. круго́м;
павярну́цца к. — поверну́ться круго́м;
аб’е́хаць к. — объе́хать круго́м;
абгарадзі́цца к. — огороди́ться круго́м;
2. нареч. (целиком) круго́м;
к. вінава́ты — круго́м винова́т;
3. предлог с род., обл. круго́м, вокру́г, о́коло;
абысці́ к. до́ма — обойти́ круго́м (вокру́г, о́коло) до́ма;
к. во́зера расце́ чаро́т — круго́м (вокру́г, о́коло) о́зера растёт камы́ш;
◊ к.! — воен. круго́м!;
к. ды наво́кала — вокру́г да о́коло;
абве́сці к. па́льца — обвести́ вокру́г па́льца;
к. шасна́ццаць — погов. круго́м шестна́дцать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
круго́мI нареч.
1. круго́м;
поверну́ться круго́м павярну́цца круго́м;
круго́м! воен. круго́м!;
2. (вокруг) круго́м, наво́кал, навако́л, вако́л, наўко́ла, наўко́л;
3. (целиком) круго́м; ца́лкам; (совершенно) зусі́м, спрэс;
круго́м винова́т круго́м (ца́лкам) вінава́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кру́гом нареч. голова́ идёт кру́гом разг. галава́ кру́ціцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
круго́мII предлог с род. круго́м, наво́кал, навако́л, вако́л, наўко́ла, наўко́л (каго, чаго);
круго́м о́зера расту́т дере́вья наво́кал (навако́л, вако́л, наўко́ла, наўко́л) во́зера расту́ць дрэ́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
круго́м, прысл. і прыназ.
1. прысл. Навокал, з усіх бакоў. Я паглядзеў кругом — нідзе нікога не відаць. Якімовіч. За вёскай — лугі, пералескі, Бяскрайняе поле кругом. Аўрамчык. // Разм. Усюды, ва ўсіх месцах. Вясна кругом, адгрукалі марозы, Ручай паміж палеткамі журчыць. Броўка.
2. прысл. Робячы кругавы рух, апісваючы круг. Колькі раз з неўміручаю марай Крэмль спрадвечны абходзіш кругом. Броўка. // круго́м! Ваенная каманда, па якой робіцца паварот на 180°.
3. прысл. Разм. Зусім, поўнасцю. Бывае, што кругом мярзотнік вінаваты, Але выносіць не жадае смецце з хаты. Корбан.
4. прыназ. з Р. Вакол чаго‑н. Абысці кругом хаты.
•••
Абвесці кругом пальца гл. абвесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вако́л.
1. прысл. Кругом, навокал.
В. нікога не было.
2. прыназ. з Р. Кругом чаго-н.
Хадзіць в. саду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кру́гам нареч. кру́гом;
се́сці к. — сесть кру́гом, в круг;
◊ галава́ ідзе́ к. — голова́ идёт кру́гом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)