◎ Па́каліска ’перакладзіна’ (Сл. ПЗБ, брасл.). Аўтары слоўніка (3, 337) параўноўваюць з літ.pagalis ’шост, кол’, але, відаць, гэтае слова роднаснае пакалак (гл.) з інш. суф.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перавары́ны ’частка току’ (Мат. дыял. канф., 71). Узнікла ў выніку кантамінацыі слоў пера‑гародка і паўд.-бел.вары́на, ворʼе ’жэрдкі ў плоце; кол у штакетніку’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скалаваце́ць ‘змерзнуць; аканапаць’ (Сцяшк., Сл. ПЗБ). Да скале́ць ‘тс’ з пашырэннем асновы, гл. калець; зыходнае калава́ты ‘цвёрды, як кол’, адкуль калава́цець ‘рабіцца цвёрда-пругкім, нягнуткім’ (ашм., Стан.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дубьёср., собир.
1. друкі́, -ко́ў, ед. друк, род. друка́м., калы́, -ло́ў, ед.кол, род. кала́м.;
2.прост., бран. дуб’ё, -б’я́ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
то́чка
1. Забіты ў дно ракі кол, да якога прывязваецца рыбацкая лодка (Маз.).
2. Хады шашка, мышы пад зямлёй (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
1. Пабіць, паламаць усё, многае. Якуб, браток гэтай самай Тадоры, не адзін кол на спіне пахвастаў бы сыну свайму за такія.. штучкі.Брыль.
2. і без дап. Хвастаць некаторы час. Кароткі месячны адпачынак хацелася пабыць дзе-небудзь на пяшчотным поўдні, каб цябе пахвасталі ласкавыя чарнаморскія хвалі.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Záunpfahl, Záunspfahl
m -(e)s, -pfähle кол, слуп, шост
◊ j-m éinen Wink mit dem ~ gében* — зрабі́ць каму́-н. гру́бы [недвухсэнсо́ўны] намёк
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паліса́д
(фр. pallisade, ад лац. palus = кол, слуп)
1) рад забітых у зямлю паляў для ўмацавання адхонаў і насыпаў;
2) невялікі абгароджаны кветнік, садок перад домам;
3) абароннае збудаванне ў выглядзе частаколу з завостраных зверху бярвенняў бярвён.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Прыко́л ’паля, кол, убітыя ў зямлю (для прычалу, для прывязвання жывёлы і пад.)’ (ТСБМ, ТС), прыка́л ’тс’ (Ян.). Няясна. У якасці дэрывацыйнай крыніцы прапануецца прыкало́ць, гл. калоць (ССБМ, 281), што наўрад ці адпавядае семантычнаму развіццю. Магчыма, да кол (гл.) ці ад калаці́ць (гл.). Параўн. ст.-рус.приколъкъ ’калы, убітыя ў дно для ўмацавання рыбалоўных сетак, закол, забой’ (Сразн.), рус.дыял.прико́л ’калок, убіты ў дно ракі для затрымання сеткі ў неабходным становішчы падчас рыбнай лоўлі’; ’рыбалоўны закол’, укр.при́кол ’невялікі калок, убіты ў зямлю’, при́кі́лок ’калок’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́дверць ’падгерац’ (смарг., Сл. ПЗБ). Народная этымалагізацыя запазычанага слова падгерац (падгэрц) ’жалезны прэнт у возе’: ‑герц > ‑верць, не выключана, што пад уплывам поверка ’моцны кол для пераноскі грузаў’ (гл.). Гл. яшчэ падгерац, подгур.