кано́ плі , канапе́ ль.
Высокая травяністая расліна сямейства каноплевых, са сцёблаў якой вырабляюць пяньку, а з семя — алей, а таксама семя гэтай расліны.
◊
Як Піліп з канапель (разм. ) — знянацку выскачыць, з’явіцца адкуль-н.
|| прым. канапля́ ны , -ая, -ае.
К. алей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аб’яві́ цца разм. з’явіцца á uftauchen vi s é instellen; ersché inen* vi s é igen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
з’... , прыстаўка (гл. с...).
Ужываецца замест «с...» перад галоснымі «е», «ё», «я», напрыклад: з’есці, з’ехацца, з’ёлкнуць, з’явіцца , з’яднацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
объяви́ ться разг.
1. (признать себя кем-л.) аб’яві́ цца;
2. (появиться) з’яві́ цца , паяві́ цца; (найтись) знайсці́ ся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАЕННААБАВЯ́ ЗАНЫ ,
асоба, якая знаходзіцца ў запасе Узбр. Сіл Рэспублікі Беларусь. У адпаведнасці з законам «Аб усеагульным воінскім абавязку і ваеннай службе» (1992) ваеннаабавязанага перыядычна прызываюць на вучобу і праверачныя зборы, яму прысвойваюць адпаведныя званні воінскія . Пры абвяшчэнні мабілізацыі ваеннаабавязаны павінен з’явіцца на пункт збору ў тэрмін, указаны ў мабілізацыйным прадпісанні, павестцы або загадзе раённага (гарадскога) ваен. камісара. У некаторых краінах ваеннаабавязаныя называюцца рэзервістамі.
т. 3, с. 440
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Вы́ тырнуцца ’вытыркнуцца, высунуцца’ (Бяльк. ). Рус. дыял. пск. , смал. вы́ торнуть ’высунуць, выштурхаць’, пецярб. вы́ торнуцца ’выглянуць, з’явіцца ’. Гл. торкаць , тыркаць .
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нагарну́ цца , ‑горнецца; зак.
З’явіцца на вачах (пра слёзы). Галя чытала слёзны бацькаў ліст, і ў самой нагарнуліся слёзы. Сабаленка .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ паўзці , -зу, -зеш, -зе; вы́ паўз, -зла; -зі; зак.
1. Выйсці паўзком, паўзучы.
В. праз шчыліну.
2. Павольна рухаючыся, з’явіцца .
З травы выпаўзла вужака.
З-за гары выпаўз аўтобус (перан. ).
|| незак. выпаўза́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е і выпо́ ўзваць , -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зда́ рыцца , 1 і 2 ас. не ўжыв. , -ыцца; зак.
1. Адбыцца, стацца.
Што здарылася?
2. безас. , з інф. -н. долю.
Здарылася заначаваць аднойчы ў лесе.
3. Нечакана з’явіцца , трапіцца (разм. ).
Здарылася падарожная машына.
|| незак. здара́ цца , -а́ ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́ клікаць , -клічу, -клічаш, -кліча; вы́ кліч; -кліканы; зак.
1. каго (што) . Паклікаць адкуль-н. , запрасіць, прапанаваць з’явіцца .
В. да начальства.
В. спевака апладысментамі.
В. вучня (прапанаваць адказаць).
2. каго на што або з інф. Прапанаваць прыняць удзел у чым-н. , схіліць на ўзаемнае дзеянне, пачуццё і пад.
В. на спаборніцтва.
В. бароцца (мерацца сіламі ў спартыўнай барацьбе). В. на шчырую размову.
3. што . З’явіцца прычынай узнікнення чаго-н. , парадзіць.
В. апетыт.
Гэта не выкліча цяжкасцей.
Чым быў выкліканы пажар?
|| незак. выкліка́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
|| наз. вы́ клік , -у, м. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)