пачці́вы, -ая, -ае.
1. Паважны, шаноўны, добразычлівы; які выказвае павагу, пашану да каго-н.
П. чалавек.
П. паклон.
Пачціва (прысл.) прывітацца.
2. перан. Вялікі, значны (разм.).
На пачцівай адлегласці.
|| наз. пачці́васць, -і, ж. (да 1 знач.).
Праяўляць п. да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
неапла́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не можа быць аплачаны. Неаплатны рахунак. Неаплатная праца.
2. перан. Вельмі значны, большы за любую ўзнагароду. Неаплатная паслуга. Неаплатны доўг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пачці́вы, пацці́вы ’паважаны, шаноўны’, ’значны’ (ТСБМ, Гарэц., Яруш., Грыг., Нас., Касп.). З польск. poczciwy, poćciwy ’тс’. Да po‑ і čьti‑/čet‑/čit‑ (гл. чэсць, чыта́ць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
noticeable
[ˈnoʊtəsəbəl]
adj.
1) зна́чны, выда́тны; ба́чны
2) ва́рты ўва́гі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
немалы́, ‑ая, ‑ое.
1. Даволі вялікі, значны па велічыні, памерах, колькасці. Немалыя грошы. □ Немалую дарогу прайшлі мы Па чужой і па роднай зямлі. Колас. — Колькі сёння атрымана патронаў? — запытаўся камандуючы. І хоць начальнік тыла назваў немалую лічбу, камандуючы быў незадаволены. Мележ. // Даволі працяглы (пра тэрмін, час і пад.). Чатыры гады — немалы час. Чарнышэвіч.
2. Значны па сіле, інтэнсіўнасці, глыбіні праяўлення. Немалая радасць. □ Рух узняўся за лесам І лязгат, і гром немалы. Куляшоў.
3. Які мае даволі вялікае значэнне, аўтарытэт у грамадстве; значны, важны. Сярэдні чыноўнік губернскіх канцылярый або немалы чын на чыгунцы заўсёды будаваў сабе пад старасць такі дом. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ínhaltsschwer
a істо́тны, ва́жны
2) зна́чны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ва́жны, -ая, -ае.
1. Які мае вялікае значэнне, значны.
Важная справа.
Важная галіна народной гаспадаркі.
2. Высокі па пасадзе, становішчы (разм.).
В. начальнік.
Важная персона.
3. Велічны, паважны, фанабэрысты.
В. выгляд.
Важна (прысл.) трымаць сябе.
|| наз. ва́жнасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
магу́тны, -ая, -ае.
1. Вельмі вялікі, значны (па сіле, велічыні).
М. ўдар.
М. ўраган.
2. Які мае вялікую магутнасць (у 2 знач.).
М. рухавік.
3. Тоўсты, масіўны (пласт, слой).
М. пласт гліны.
4. 3 вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі.
Магутная краіна.
|| наз. магу́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шматзна́чны¹, -ая, -ае.
1. Які мае вялікае значэнне, важныя вынікі, значны ўплыў на каго-, што-н.
Шматзначная падзея.
2. Які робіць намёк на што-н. важнае, пра многае гаворыць.
Ш. позірк.
Шматзначна (прысл.) усміхацца.
3. Які мае многа значэнняў.
Шматзначнае слова.
|| наз. шматзна́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Сур’ёзны ’паважны, грунтоўны, змястоўны, значны; задумлівы, заклапочаны’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ’строгі, важны, упэўнены ў сабе’ (Ласт.), ’суровы’ (ТС), ’злы, куслівы’ (Сл. ПЗБ), сюды ж сурʼёз ’паважнасць, строгасць’ (ТСБМ). Адаптаванае запазычанне праз рус. серьёзный ’паважны, значны, строгі’ з франц. sérieux (ж. р. sérieuse), звязанага з лац. sērius ’важкі’ (ЕСУМ, 5, 220; Чарных, 2, 158; Фасмер, 3, 612). Змены ў пачатку слова, як і ў размоўным рус. сурьёзный, тлумачацца ўплывам блізкага па значэнню суровы, гл. (Маліноўскі, PF, 3, 752).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)