спрацава́цца², -цу́юся, -цу́ешся, -цу́ецца; -цу́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Знасіцца ад працяглай работы (спец.).

Шасцярня ўжо спрацавалася.

2. Змучыцца, страціць сілы, здароўе ад цяжкай працы, стаміцца.

Спрацавалася за сваё жыццё.

|| наз. спрацо́ўванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

паго́ршыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., што.

Зрабіць горшым. [Цешча] паіла Дашу нейкімі зёлкамі, і Язэп баяўся, што настоі гэтыя толькі пагоршаць Дашына здароўе. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іпахо́ндрыя

(гр. hypochondria)

стан душэўнай прыгнечанасці, які характарызуецца непамерным страхам за сваё здароўе.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Gesúndheit

f - здаро́ўе

éine únerwüstliche [robúste] ~ háben — мець мо́цнае здаро́ўе

auf j-s ~ trínken* — піць за чыё-н. здаро́ўе

bei gúter ~ — пры по́ўным здаро́ўі

zur ~! — бу́дзьце здаро́выя! (пры чханні)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

падарва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак., што.

1. Разбурыць узрывам.

П. варожы танк.

2. перан. Нанесці шкоду чаму-н., пахіснуць.

П. здароўе.

П. чый-н. аўтарытэт.

|| незак. падрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. падры́ў, -ры́ву, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

берагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; бяро́г, берагла́, -ло́; -ражы́; незак., каго-што.

1. Захоўваць, ашчадна расходаваць; марна не траціць.

Б. здароўе.

Б. кожную капейку.

2. Клапатліва ахоўваць каго-, што-н., засцерагаць ад чаго-н.

Б. тайну.

Б. дзіця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тра́ціцца, -а́чуся, -а́цішся, -а́ціцца; незак.

1. Расходаваць свае грошы, сродкі на якія-н. патрэбы.

Т. на дарогу.

2. перан. Знікаць, праходзіць, губляцца.

З гадамі здароўе траціцца.

|| зак. патра́ціцца, -а́чуся, -а́цішся, -а́ціцца (да 1 знач.).

|| наз. тра́та, -ы, ДМ тра́це, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

impair

[ɪmˈper]

v.t.

1) шко́дзіць, пагарша́ць (здаро́ўе); псава́ць

2) паслабля́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

перакупа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пакупацца даўжэй, чым трэба; пашкодзіць здароўе празмерным купаннем. — Ану! Вылазь хутчэй з вады, каб хто з вас не перакупаўся. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схварэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які страціў здароўе, сілы ў выніку шматлікіх хвароб. Пад ліпай на раскладушцы ляжала старая схварэлая кабеціна і трымала перад носам кніжку. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)