желу́док
1. стра́ўнік, -ка м.;
2. уст. (живот) жыво́т, -вата́ м.;
расстро́йство желу́дка расстро́йства жывата́;
несваре́ние желу́дка нястра́ўнасць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Лялёх ’жывот’ (маст., Сцяшк. Сл.). Экспрэсіўнае ўтварэнне з суфіксам ‑ʼoxъ ад ляле́ць (гл. лялёта). Параўн. таксама ле́лех.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́бруч: жарт. пры́бруч легчы ’легчы на жывот’ (Марц.). Да бру́ха або бру́х (гл.), што, відаць, аднолькава магчыма. Сюды ж метафарычнае ўтварэнне прыбру́шыцца ’дарвацца; з прагнасцю есці або піць’ (жлоб., Нар. словатв.). Параўн. рус. дыял. прибрю́хий ’з вялікім жыватом, пузам’, прибрю́шистый ’тс’, прибрю́шие ’вялікі жывот, пуза’, укр. при́брюш ’каханак’, адносна апошняга гл. ЕСУМ, 4, 568.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пахві́на ’месца на нізе жывата, дзе жывот сходзіцца са сцегняком’ (КЭС, лаг.; Шат.; Сл. ПЗБ). Да па́ха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
paunch
[pɔntʃ]
n.
1) трыбу́х -а́, жыво́т -ата́ m. (асаблі́ва вялі́кі), бру́ха n.
2) пе́ршы, найбо́льшы стра́ўнік жва́чнае жывёліны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
wydęty
wydęt|y
надзьмуты;
~e wargi — надзьмутыя вусны;
~y brzuch — успушаны жывот
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
падарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., каго-што.
1. Знішчыць, разбурыць узрывам. Падарваць танк. Падарваць мост. □ Каб не здавацца ў рукі ворагу, «Вараг» падарвалі і падтрымалі славу рускага флоту. Колас.
2. перан. Нанесці шкоду, аслабіць, разладзіць. Падарваць аўтарытэт. □ Гераічная барацьба лепшых сыноў рабочага класа падарвала ўстоі самаўладства, устоі векавечнай цемры, няволі. Купала. // Разм. Сапсаваць сваё або чыё‑н. здароўе. [Асмалоўскі:] — Хоць бы пасаромеўся, што нябожчыцу-жонку падарваў на рабоце. Сіўцоў.
•••
Падарваць жывот (жываты) — тое, што і надарваць жывот (жываты) (гл. надарваць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трабло́ ’тоўсты, непаваротлівы чалавек’ (Мат. Маг.), ’жывот, чэрава’ (Нік. Очерки, Мат. Гом.), ’жывот абжоры’ (Касп.), трэбло́ ’бруха, трыбух жывёлы’ (кам., Сл. ПЗБ), ’тоўсты, няўклюдны, прагны да яды чалавек’ (Растарг.); сюды ж трублаты ’з тоўстым жыватом’ (Касп.). Да трыбло́ (гл.); Трубачоў (Труды, 1, 284) мяркуе пра прасл. дыял. *treb(ъ)lo, *treb(ъ)latъ, роднаснае лац. strebula мн. л. ’мяса на бёдрах ахвярнай жывёлы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кізу́нкі — у выразе кізункі выпусціць ’выпусціць кішкі’ (Нік. Поел.). Да рус. киза ’жывот’. Суфіксацыя на ‑ункі (Сцяцко, Афікс. наз., 69). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трабу́х (трябу́х) груб. ’жывот’ (Юрч. Сін.), трэбу́х ’вантробы, шлунне’ (Растарг.), трабушы́сты ’трыбухаты’ (Мат. Гом.), трабу́шша ’вантробы’ (Мат. Гом.). Да трыбух, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)