1.Дужы, моцны. Крэпкі арганізм. □ Дзве пары крэпкіх рук нясуць Панаса ляснымі нетрамі.Колас.
2. Цвёрды, крамяны. Сядзіць грыб на схіле, паміж хвойкай і бярэзінай, крэпкі, непаточаны.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́льмі, прысл.
Надта, надзвычайна; дужа. Адразу было відаць, што гэта вельмі добры і вельмі дужы чалавек.Чарнышэвіч.Міколку стала вельмі горача, падкошваліся ногі.Лынькоў.
•••
Не вельмі (што) — не зусім добры, так сабе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зне́шне, прысл.
Вонкава, па знешняму выгляду. Знешне .. [фон Адлер] нагадваў арла: высокі, з гарбатым носам, чорнымі драпежнымі вачамі, дужы і рухавы.Шамякін.Знешне хата падобна да хаты: І вуглы ў ёй і вокны.Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dráhtig
a
1) цвёрды, каля́ны, му́лкі
2) ду́жы, му́скулісты, жы́лісты
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
virile[ˈvɪraɪl]adj.
1. мужчы́нскі; узмужне́лы; ста́лы;
virile courage му́жнасць
2. му́жны; мо́цны, ду́жы;
a virile mind жывы́ ро́зум;
virile sports спорт для мужчы́ны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vigorous
[ˈvɪgərəs]
adj.
мо́цны, ду́жы; энэргі́чны; бадзёры
vigorous protest — энэргі́чны пратэ́ст
vigorous constitution — мо́цны целаскла́д
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
двухжы́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які складаецца з дзвюх звітых жыл, ніцей. Двухжыльны провад.
2.Разм. Вынослівы, моцны, дужы. Працаваў .. [Аляксей], як двухжыльны, з упартасцю.Карпаў.— Наша пакаленне двухжыльнае, ды усё зможам і зробім вызначанае намі.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папагры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак., каго-што і чаго.
Разм. Грызці доўга, неаднаразова; пагрызці многа чаго‑н. Шмат я выходзіў бароў, Горкіх папагрыз асінак І таму сярод звяроў Самы дужы стаў асілак.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыдзю́жыць ’моцна пайсці (пра дождж)’ (рэч., Нар. сл.). Відаць, экспрэсіўнае ўтварэнне з коранем дзюж‑, у якім спалучаецца семантыка прысл. ду́жа ’вельмі’ і прым. ду́жы ’моцны’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разняво́лены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад разняволіць.
2.узнач.прым. Які дзейнічае, жыве, існуе без прымусу, без прыгнёту; вольны. Разняволеная праца. □ Пяюць гарады і багатыя сёлы, І лад разняволены, дужы й вясёлы.Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)