Траі́цца ’раздзяляцца на тры часткі’, ’утройвацца, павялічвацца ў тры разы’ (ТСБМ), укр.трої́ти(ся), рус.трои́ть(ся), польск.troić się, н.-луж.tšojś, в.-луж.trojić, славен.trojíti ’дзяліць на тры часткі’, ’павялічвацца ў 3 разы’, серб.тро̀јити (се). Прасл.*trojiti (sę) утворана ад асновы *troj‑ зборнага лічэбніка *trojі (м., ж. р.), *trojе (н. р.) ’трое’, які развіваўся (пад уплывам *dъvojь) з і.-е.*trei̯ó‑ ’трое’ < *tréi̯es ’тры’ (Покарны, 1092; Сной₂, 786). Сюды ж траі́ць ’дзяліць на тры часткі’, ’злучаць у адно з трох’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Секс ‘усё тое, што адносіцца да палавога жыцця’. Запазычана з англ.sex ‘полавая схільнасць’, sexy ‘сексуальна заклапочаны’, першапачаткова значыла ‘натуральны пол’, што з лац.sexus ‘пол’, роднаснага secāre ‘рэзаць, дзяліць’, г. зн. ‘частка, падзел’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мядзве́дзь, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Вялікая драпежная млекакормячая жывёліна сямейства мядзведзевых з густой поўсцю і тоўстымі нагамі.
Буры м.
Белы м.
2.перан. Пра няўклюднага, непаваротлівага чалавека (разм.).
◊
Дзяліць шкуру незабітага мядзведзя (разм.) — размяркоўваць прыбытак, якога ў наяўнасці яшчэ няма.
Мядзведзь на вуха наступіўкаму (разм., жарт.) — пра чалавека, у якога адсутнічае музыкальны слых.
|| прым.мядзве́джы, -ая, -ае.
Мядзведжыя сляды.
Мядзведжае футра.
Мядзведжая паходка (перан.).
◊
Мядзведжы куток (разм.) — аддаленае, глухое месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
dzielić
dzieli|ć
незак.
1.дзяліць;
~ć co na części (kawałki) — дзяліцьшто на часткі (кавалкі);
~ć majątek pomiędzy swych synów — дзяліць маёнтак паміж сваімі сынамі;
~ć 6 przez 2 — дзяліць 6 на 2;
2. аддзяляць, раздзяляць;
od świąt dzielić nas tydzień — ад святаў нас аддзяляе тыдзень; да святаў застаўся тыдзень;
~ć włos na czworo — падрабязна аналізаваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
víerteilen
неаддз.vt
1) чацвертава́ць
2) дзялі́ць на чаты́ры ча́сткі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ábstufen
vt
1) адцяня́ць (колеры)
2) дзялі́ць па разра́дах, класіфікава́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
syllabize
[ˈsɪləbaɪz]
v.t.
1) дзялі́ць на склады́
2) вымаўля́ць, чыта́ць па складо́х
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Адбі́ты ’агароджаны’ (Жд.), адбіць ’адгарадзіць’ (БРС) калька з літ.atmùšti ’адбіць, аддзяліць, адгарадзіць’. Параўн. літ.pérmušti ’перагарадзіць’ і бел.перабіўка ’перагародка’ (Жд.). Літ.mùšti азначае не толькі ’біць’, але і ’дзяліць на часткі’ (гл. Чэкман, Baltistica, VIII (2), 1972, 149).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папала́мнареч. попола́м; на́двое;
◊ дзялі́ць усё п. — дели́ть всё попола́м;
з го́рам п. — с го́рем попола́м;
з грахо́м п. — с грехо́м попола́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
distribute
[dɪˈstrɪbjət]
v.t.
1) раздава́ць, разьдзяля́ць
2) распаўсю́джваць; пашыра́ць
3) разьмярко́ўваць; расклада́ць
4) дзялі́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)