mortal2 [ˈmɔ:tl] adj.
1. сме́ртны;
We are all mortal. Мы ўсе смертныя.
2. смяро́тны; смяртэ́льны;
a mortal wound смяро́тная ра́на;
a mortal sin смяро́тны грэх
3. fml страшэ́нны (пра страх і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адмы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак.
1. каго-што. Мыццём ачысціць (ад бруду, гразі і пад.); вымыць. Змыць што-н. з чаго-н.
А. бруд з вопраткі.
А. рукі.
2. спец., што. Прамываннем ачысціць ад прымесей.
А. залаты пясок.
3. перан. Зняць віну, ганьбу, грэх; вярнуць гонар.
Чорную душу не адмыеш!
4. Размываючы плынню, патокам, аддзяліць.
Рака адмыла частку берага.
|| незак. адмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адмыва́нне, -я, н. і адмы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач., спец.).
|| прым. адмы́вачны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ВАСІ́ЛЬЧАНКА (сапр. Панасенка) Сцяпан Васілевіч
(8.1.1879, г. Ічня Чарнігаўскай вобл., Украіна — 11.8.1932),
украінскі пісьменнік. Скончыў Карастышаўскую настаўніцкую семінарыю (1898). Настаўнічаў. Асн. тэмы твораў — жыццё ўкр. дарэв. вёскі (зб-кі апавяданняў «Эскізы», 1911; «Апавяданні», 1915), праца нар. настаўніка (навелы «Вячэра», «Чароўная Галя», «Грэх»), падзеі 1-й сусв. вайны («Акопны дзённік», 1917, і інш.). Аўтар п’ес, кінасцэнарыяў, фельетонаў, незакончанай аповесці пра Т.Шаўчэнку «У бур’янах» (апубл. 1938).
Тв.:
Твори. Т. 1—3. Київ, 1974.
Літ.:
Шумило Н.М. Проза Степана Васильченко. Київ, 1986.
В.А.Чабаненка.
т. 4, с. 30
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
vile [vaɪl] adj.
1. infml ве́льмі ке́пскі, нічо́га нява́рты; агі́дны;
vile weather жу́даснае надво́р’е;
He has a vile temper. У яго кепскі нораў.
2. fml по́длы, гане́бны, ні́зкі;
vile language брыдкасло́ўе, бры́дкая гаво́рка;
a vile sin ця́жкі грэх
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
віна, вінаватасць; правіннасць, правінка, правіна (разм.); грэх (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Зу́ндаль ’маўклівы чалавек’ (Жд. 3), ’вялікі і лянівы чалавек’ (Касп.). Параўн. рус. перм. зе́ндель ’лянівы, маларухомы чалавек’. Рус. забайк. зундогло́, зунтогло́ ’брахун; цяльпук’ не сюды (СНРГ, 12, 24: з бурацк.). Параўн. прозвішча Зу́нда (ад апелятыва *зунда ’?’, Бірыла, Бел. антр., 2, 161). Няясна. Магчыма, з ням. Sünde, ідыш zind ’грэх’, Sünder, zindler ’грэшнік’. Параўн. яшчэ ням. Gesindel ’зброд’, ідыш іранічн. gezindl ’група людзей’, прычым трэба ўлічваць, што ў яўр. дыялектах значныя хістанні галосных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наўзрэх ’агрэх’ (Сл. ПЗБ). Няясна; фармальна блізкае рус. пск. навзрих ’не падумаўшы, як папала’, магчыма, сведчыць пра прыслоўны характар беларускага слова, параўн. таксама узрэж ’агрэх’ (Нас., Сл. ПЗБ, Сцяшк.) і урэж ’тс’: Пагарау на урэж (Сл. ПЗБ). Магчыма, да ражацца ’корпацца, кратацца’ (ТС), рус. режнуться ’страціць розум’, відаць, таксама і Скрануцца’, параўн. сінанімічныя выразы тронуться, сдвинуться *здурэцьсюды ж, магчыма, балг. режам се ’брысці’, параўн. Фасмер, 3, 477. Збліжэнне з грэх другаснае. Гл. урэж, узрэж.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ugly [ˈʌgli] adj.
1. непрыго́жы, бры́дкі;
grow ugly пабрыдчэ́ць
2. непрые́мны; агі́дны, пачва́рны, мярзо́тны;
ugly news ке́пскія наві́ны
♦
ugly as sin страшэ́нны як смяро́тны грэх;
an ugly customer infml паску́дны тып;
an ugly duckling га́дкае качаня́ (якое вырасла і стала лебедзем)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
п’я́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм.
1. Гулянка, дзе многа п’юць спіртных напіткаў. [Хлопцы] думалі, што казакі перад адыходам у Ванькоўшчыне п’янку спраўляюць, аж было мірна і ціха. Лобан. — Выпі, дачка, тут не п’янка, а сяброўская вячэра. За нашу перамогу грэх не выпіць каліва... Машара.
2. Тое, што і п’янства. Аналізуючы прычыны прагулаў і парушэнняў дысцыпліны працы, прыходзіш да высновы, што пераважная большасць іх звязана з п’янкай. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ДАКА́ЛЬСКАЯ Бірута Альфонсаўна
(11.6.1916, Вільня — 21.4.1996),
бел. актрыса. Сястра Г.А.Дакальскай. Вучылася ў Мінскім муз. тэхнікуме (1932—34). З 1935 у Бел. т-ры рабочай моладзі, у 1937—78 у Бел. т-ры імя Я.Купалы. Асаблівае месца ў яе творчасці займала роля Паўлінкі ў аднайм. п’есе Я.Купалы (сыграла яе больш за 450 разоў). Выконвала ролі дзяўчынак і падлеткаў, маладых дзяўчат, пазней характарныя, у якіх выявіла сапраўдны драматызм і выразную пластыку: Таццяна («Салавей» З.Бядулі), Марыля («Пінская шляхта» В.Дуніна-Марцінкевіча), Тэкля («Адкуль грэх?» А.Петрашкевіча), Сцепаніда Моўчан («Амністыя» М.Матукоўскага), Дар’я («Дзядзечкаў сон» паводле Ф.Дастаеўскага), Жонка гаспадара лазні («Характары» В.Шукшына), мадэмуазель Куку («Безыменная зорка» М.Себасцьяна) і інш.
т. 6, с. 12
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)