Про́-. Націскны варыянт прыстаўкі пра- (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ільцы́ (Касп.). Фанетычны варыянт лейцы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
«БО́НЧА»,
прыватнаўласніцкі герб на Беларусі, Украіне, у Літве і Польшчы. Карысталіся ім больш за 100 родаў, у т. л. Асмалоўскія, Буйневічы, Куніцкія, Маркоўскія, Скажынскія, Сяніцкія. Вядомы з 14 ст. Мае выяву белага аднарога на блакітным полі. Клейнод — над прылбіцай з каронай палова такога ж аднарога. Існуе варыянт герба, дзе аднарог перакрэслены залатым паўмесяцам, над якім размешчаны 3 залатыя шасціпрамянёвыя зоркі.
т. 3, с. 213
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Рас-, ро́с‑ фанематычны варыянт прыстаўкі раз- (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́ршасны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Які з’яўляецца першай, зыходнай ступенню чаго‑н.; першапачатковы. Матэрыя — першасная, свядомасць — другасная. Першасная абмотка трансфарматара. Першаснае значэнне слова. □ Будынак.. царквы неаднаразова перабудоўваўся і рамантаваўся, і даследчыку прыйшлося карпатліва ўстанаўліваць першасны варыянт яго. Ліс. // у знач. наз. пе́ршаснае, ‑ага, н. Першааснова, сутнасць чаго‑н. Ды той «халодны» разлік амаль ніколі не забіваў «цеплыні» пачуццёвага — першаснага ў паэзіі. Лойка.
2. Які ўзнікае, утвараецца на першай, пачатковай стадыі чаго‑н. Першасныя крышталічныя пароды. Першасныя солі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Піськіж ’рыба піскуне’ (Бяльк.). Варыянт да піскаж (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ічме́нь (Сл. паўн.-зах.). Фанетычны варыянт ячмень (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Пу́льгаць, пу́льгаты ’разліваць, распырскваць; хлябтаць, сёрбаць’ (драг., Сл. Брэс., Клім.). Гукапераймальнае, “звонкі” варыянт ад пу́лькаць ’тс’.
◎ Пульга́ць ’кідаць’ (лаг., Жд. 3). Відаць, экспрэсіўны варыянт да пуляць ’кідаць, страляць’ (гл.), параўн. швіргаць ’кідаць’ і рус. швырять ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асю ’выгук для адгону свіней’ (Клім.). Варыянт ацю (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірашча́ка — страва (КЭС, лаг.). Фанетычны варыянт лексемы верашчака (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)