Беда́ ’ручны вазок на двух колах’ (Маслен.), бі͡едка двуколка’ (Бесар.). Укр.біда́, бєдка, бі́дка і да т. п., польск.bida, biga, bieda. Запазычанне з лац.biga, дакладней, з формы мн. bigae ’тс’ (< bi‑iugae), якое, па народнай этымалогіі, было ператворана ў bida, bieda і да т. п. (уплыў славянскага běda ’бяда’). Варш. сл., 1, 147; Брукнер, 25; Рудніцкі, 131. У бел. і ўкр. мовах запазычанне праз польск. пасрэдніцтва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыцмо́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Цмокнуць губамі, языком, звычайна выказваючы якое‑н. пачуццё (здзіўленне, задавальненне, злосць і інш.). Апранаючыся, .. [Чыжык] агледзеў свае гамашы, здзіўлена прыцмокнуў языком.Лупсякоў.— Ты праўду кажаш. З Рыгора можа быць талковы брыгадзір, але... — тут Васіль прыцмокнуў языком.Арочка.
2. Цмокнуць, прымушаючы каня ісці. Старшыня ўзяўся за лейцы, зычна прыцмокнуў.Якімовіч.І я тут не адгаварыўся, усе разам кінулі мяне ў вазок на гарохавінне, і Алесь прыцмокнуў на каня.Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закры́ты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад закрыць.
2.узнач.прым. Які мае дах, сцены; крыты. Закрыты вазок. □ Малако прывезлі ў закрытай зялёнай машыне.Пальчэўскі.
3.узнач.прым. Не для ўсіх даступны. Закрыты партыйны сход. Закрыты конкурс.
4.узнач.прым. Скрыты, не яўны; унутраны. Закрытая форма туберкулёзу.
•••
Закрытае галасаваннегл. галасаванне.
Закрытае морагл. мора.
Закрытае пісьмогл. пісьмо.
Закрытая навучальная ўстановагл. установа.
Закрыты складгл. склад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dziecinny
dziecinn|y
1. дзіцячы;
pokój ~y — дзіцячы пакой;
wózek ~y — каляска; вазок; калёскі;
2. дзіцячы, наіўны, несур’ёзны;
~e zachowanie — дзіцячыя паводзіны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паршы́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Хворы на паршу; шалудзівы. Паршывы кот.
2.перан.Разм. Вельмі дрэнны. — Натура мая, — тут Лапкоў голас загучаў злосцю: — паршывая натура! Але я зламлю яе!..Колас.Які недаступны калісьці быў лес пры панах! Колькі збожжа ці грошай трэба было аддаць за кубаметр сасны або вазок паршывых дроў!..Брыль.//Груб. Агідны, нікчэмны, не варты ўвагі. Усю вайну ў пяхоце — і ніводнай драпіны, а тут нейкі паршывы прыстрэлачны снарад — і па ім, па Андрэю Лялюгу.Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
die ~ aus dem Dreck zíehen* — вы́правіць [нала́дзіць] спра́ву
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
bogy
I[ˈboʊgi]
n., pl. -gies
1) дамаві́к -а́m., нячы́стая сі́ла
2) пу́дзіла n.; не́хта, каго́ ўсе бая́цца, граза́f.
II[ˈboʊgi]
n., pl. -gies
1) вазо́к -ка́m.
2) двухво́севыя паво́зкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
cart
[kɑ:rt]1.
n.
1) воз -а m.; калёсы pl. only, драбі́ны pl. only.
2) двуко́лка f.
3) ручны́вазо́к
2.
v.t., v.i.
вазі́ць, або́е́хаць (калёсамі)
•
- put the cart before the horse
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вы́слаць1, ‑шлю, ‑шлеш, ‑шле; зак.
1.каго-што. Паслаць, адправіць. Выслаць сыну пасылку. Грошы выслалі паштовым пераводам.// Накіраваць, паслаць адкуль‑н. або куды‑н. з пэўнай мэтай. Малады фарсісты афіцэрык строга, коратка .. загадаў наладзіць сувязь, выслаць дазоры і наогул трымаць вуха востра.Колас.
2.каго. Выселіць з якога‑н. месца ў адміністрацыйным парадку; саслаць. Каваля закавалі ў кайданы і, па загаду ваяводы, выслалі на вечную катаргу.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шапкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.
Разм.
1. Уніжальна прасіць каго‑н. аб чым‑н. [Зыдор Пніцкі:] — У мяне, каб не схлусіць вам, сані вельмі нялюдскія, а шапкаваць перад людзьмі, каб пазычыць .. дык...Чорны.
2. Рабалепстваваць, нізкапаклоннічаць. [Карл Раманоўскі:] — Можа, нам усім прыйдзецца дамоў вярнуцца. Вельмі бо надаела шапкаваць перад панам. Як ні ўгаджай — усё роўна кепска.С. Александровіч.// Вітацца, знімаючы шапку. [Кацярына:] Як апранеш ты [Рыгор] бурку з башлыком, боты добрыя абуеш, запражэш стаенніка ў вазок, ды як паедзем на кірмаш, дык усё мястэчка залюбуецца, гледзячы на нас. Нашы вясковыя хамулы толькі шапкаваць будуць перад намі.Крапіва.//перан. Залішне слугаваць каму‑н.; падхалімнічаць перад кім‑н. [Леапольд Гушка:] — То нам не трэба тут лішне шапкаваць перад гэтым дапытнікам.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)