1.Разм. Адсцябаць, адлупцаваць (дубцом, бізуном, пугай і пад.). //перан. Бязлітасна, рэзка пакрытыкаваць, вылаяць.
2. Хвошчучы, адбіць, аддзяліць бруд. Дождж сек са злосцю і ахвотай, здавалася, ён шалеў ад вялікай радасці, што змог нарэшце адхвастаць, абмыць засмужаную пасля бруднага верхаводдзя зямлю.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
muck
[mʌk]1.
n.
1) бруд -у m.
2) паску́дзтва n.
3)
а) гной -ю m.
б) чарназём, ужыва́ны як угнае́ньне
4) (у ша́хце) друз -у m.
5) informal непара́дак -ку m., бязла́дзьдзе n., бруд -у m.
2.
v.t.
1) бру́дзіць
2) угно́йваць
3) (у ша́хце) ачышча́ць, выво́зіць друз
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
grime
[graɪm]1.
n.
бруд, які́ глыбо́ка ўе́ўся (асабл. у ску́ру)
2.
v.t.
мо́цна пэ́цкаць
Walls were grimed with smoke — Сьце́ны пачарне́лі ад ды́му
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
slime
[slaɪm]1.
n.
1) лі́пкая гразь, бруд -у m., мул -у m., глей -ю m.
2) сьлізь f.
2.
v.t.
пакрыва́ць сьлі́зьзю, пэ́цкаць гра́зьзю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
smut
[smʌt]1.
n.
1) са́жа f.; бруд -у m.
2) бру́дная пля́ма
3) непрысто́йнасьць f.
4) Bot. іржа́f.
2.
v.
пэ́цкаць (-ца) іржо́ю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
адмы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак.
1.каго-што. Мыццём ачысціць (ад бруду, гразі і пад.); вымыць. Змыць што-н. з чаго-н.
А. бруд з вопраткі.
А. рукі.
2.спец., што. Прамываннем ачысціць ад прымесей.
А. залаты пясок.
3.перан. Зняць віну, ганьбу, грэх; вярнуць гонар.
Чорную душу не адмыеш!
4. Размываючы плынню, патокам, аддзяліць.
Рака адмыла частку берага.
|| незак.адмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.адмыва́нне, -я, н.іадмы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач., спец.).
|| прым.адмы́вачны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
худзі́зна, ‑ы, ж.
1. Знешні выгляд худога 1. Худзізна [палоннага] ўразіла Ядзю можа больш, чым раны, бруд, зарослы сівой барадой твар.Асіпенка.Нягледзячы на худзізну, .. [жарабок] аказаўся даволі жвавым.Сяркоў.
2.Разм. Пра худога чалавека або жывёлу. Цяпер конь.. [Кастуся] ўжо не быў той здарожанай, хоць і маладой, худзізнай.Чорны.Навалач нейкую знайшла, прымака. Худзізна — скура ўжо не на рэбрах, а пад рэбрамі.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куламе́саж.разм.
1. (бруд, змяшанысаснегам) Matsch m -es, Schnéematsch m;
2. (вэрхал, гармідар) Durcheinánder n -s, -, Cháos [´kɑ:ɔs] n, -s, Wírrwarr m -s, Únordnung f -, -en, Tohuwabóhu n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Лівандрэк ’лекі — забабоны ад урокаў у выглядзе чорных кавалкаў нейкай смалы, якую чапляюць, напрыклад, на рогі карове, калі яна ацялілася’ (КЭС, лаг.). Няясна. Магчыма, звязана паходжаннем са словам Levant ’Усход’, абазначаючы нейкі магічны сродак, які прыйшоў з Усходу, а другая частка з ням.Dreck ’бруд, кал’, ’дрэнь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
carrion
[ˈkæriən]1.
n.
1) па́дла f., n., мярцьвя́чына f.
2) гні́ль f.; бруд -у m.
2.
adj.
1) мярцьвя́цкі
2) які́ жы́віцца па́длаю
3) гнілы́, бру́дны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)