вайна́, -ы́, мн. во́йны і (з ліч. 2, 3, 4) вайны́, во́йнаў, ж.

1. Узброеная барацьба паміж дзяржавамі, народамі і пад.

Першая сусветная в.

Вялікая Айчынная в.

Халодная в.

Знаходзіцца ў стане вайны з кім-н. Пайсці на вайну.

В. нерваў (перан.).

2. перан. Пра стан варожасці, барацьбу з кім-, чым-н.

Эканамічная в.

Аб’явіць вайну бракаробам.

|| прым. вае́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назва́ць¹, -заву́, -заве́ш, -заве́; -завём, -завяце́, -заву́ць; -заві́; -зва́ны; зак., каго-што.

1. кім-чым. Даць імя, найменне каму-, чаму-н.

Н. дачку Святланай.

Н. вуліцу Акадэмічная.

2. Сказаць сваё імя і прозвішча, назву каго-, чаго-н.; адрэкамендаваць.

Хлопец назваў сваё прозвішча.

3. Паведаміць, аб’явіць.

Ён назваў неверагодную лічбу.

4. Вызначыць, ахарактарызаваць.

Ну як н. такі ўчынак?

|| незак. называ́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. называ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Húngerstreik

m -(e)s, -s i -e галадо́ўка

in den ~ tréten* — аб’яві́ць галадо́ўку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verhängen

vt

1) заве́шваць

2) назнача́ць; пастанаўля́ць; аб’яўля́ць

den Belágerungszustand ~ — аб’яві́ць аса́днае стано́вішча

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

огласи́ть сов.

1. (оповестить) апавясці́ць, абвясці́ць; (объявить) аб’яві́ць; (прочесть вслух) прачыта́ць уго́лас;

2. (разгласить) уст. вы́даць, распаўсю́дзіць;

3. (наполнить звуками) напо́ўніць (гу́камі, кры́кам); см. оглаша́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шах​II м. шахм. Schach n -(e)s;

аб’яві́ць шах Schach bíeten* (каму-н., чаму-н. D);

шах і мат Schach und matt, schachmátt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ко́нкурс, ‑у, м.

1. Спаборніцтва, якое мае на мэце выявіць самых лепшых яго ўдзельнікаў. Аб’явіць конкурс. Конкурс на лепшую сучасную п’есу. Фестывальны конкурс. Вытрымаць конкурс.

2. Сход крэдытораў для разгляду спраў неплацежаздольных даўжнікоў у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах.

•••

Па-за конкурсам — а) тое, што і па-за канкурэнцыяй (гл. канкурэнцыя); б) не з’яўляючыся афіцыйным удзельнікам конкурсу.

[Ад лац. concursus — сутыкненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.

1. У картачнай гульні — аб’явіць пас.

2. Адступіць перад цяжкасцямі; адмовіцца ад намаганняў зрабіць што‑н. Так я быццам і хлопец смелы, нічога не баяўся, а тут спасаваў. Сачанка. Якім не спасаваў, не напужаўся, а стаў адкрыта крытыкаваць Рыгора Карачонка за п’янства, за паблажлівасць да гультаёў, за дрэнныя парадкі ў брыгадзе. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марато́рый м. Moratórium n -s, -ri|еn;

марато́рый на я́дзерныя вы́бухі Moratórium für nukleáre Explosiónen;

аб’яві́ць марато́рый ein Moratórium erklären;

уве́сці марато́рый ein Moratórium éinführen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ша́хматы

(перс. śâh mat = шах памёр)

1) гульня двух партнёраў на раздзеленай на 64 светлыя і цёмныя клеткі дошцы 16 белымі і 16 чорнымі фігурамі з мэтай аб’явіць мат каралю праціўніка;

2) набор фігур для такой гульні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)