пяшчо́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Вельмі ласкавы, поўны ласкі, замілавання, адданасці. Пяшчотная маці. Пяшчотнае сэрца. □ І заўсёды, што б.. [Надзя] ні рабіла, .. у кожным жэсце яе, у кожным руху і слове заўсёды адчувалася жанчына, чулая, пяшчотная, клапатлівая. Васілевіч. // Які выказвае, выяўляе ласку, любоў. Смірын узняў вочы на Веру. Перахапіў яе пяшчотны позірк. Алешка. На яе вуснах блукала пяшчотная ўсмешка. Лупсякоў.
2. перан. Мяккі, лагодны; вельмі прыемны. Пяшчотны голас. Пяшчотны ветрык. □ Пяшчотныя зычныя грэлі салаўя запоўнілі пакой. Бядуля. Неўзабаве перад намі ўзніклі ў пяшчотнай ранішняй смузе светлыя небаскробы вялікага горада на ўзбярэжжы акіяна. В. Вольскі. // Вельмі далікатны, тонкі. На чарэшнях ужо шалясцелі маладыя пяшчотныя лісткі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пара́дак, -дку, мн. -дкі, -дкаў, м.
1. Наладжаная сістэма размяшчэння чаго-н., належны стан чаго-н.
У пакоі поўны п.
Навесці п. дзе-н. Усё ў парадку (усё так, як належыць). Для парадку (для падтрымання парадку, для захавання прынятых правіл, фармальнасцей). Сваім парадкам (як заўсёды, як звычайна).
2. Паслядоўны ход чаго-н.
Расказаць усё па парадку. П. дня (пералік пытанняў, якія неабходна абмеркаваць на пасяджэнні). У рабочым парадку (у ходзе работы).
3. Спосаб, метад, рэжым чаго-н.
П. аплаты працы.
П. галасавання.
Завесці новыя парадкі.
4. Вайсковае пастраенне.
Баявы п.
Рухацца паходным парадкам.
5. Разнавіднасць, тып чаго-н.
Пытанні агульнага парадку.
6. У матэматыцы: лікавая характарыстыка той або іншай велічыні.
Крывая другога парадку.
○
Парадак слоў — у граматыцы: размяшчэнне членаў сказа адпаведна сінтаксічным нормам або камунікатыўным задачам маўлення.
|| памянш. пара́дачак, -чку, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пту́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Пакрытая пер’ем і пухам пазваночная жывёліна з крыламі, дзвюма канечнасцямі і дзюбай.
Вадаплаўныя птушкі.
Пеўчыя птушкі.
Вольная п. (таксама перан.: пра свабоднага, ні ад каго не залежнага чалавека). Важная п. (перан.: пра важнага чалавека; разм.).
2. зб. Такія жывёлы як прадмет развядзення, палявання, прадукт харчавання.
Хатняя п.
Рэзаная п.
Марожаная п.
3. Паметка ў выглядзе дзвюх рысак, якія ўтвараюць востры вугал унізе.
Паставіць птушку на полі сшытка.
|| памянш. пту́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 3 знач.).
|| прым. птушы́ны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
З птушынага палёту (з вышыні, адкуль усё відаць). Жыць на птушыных правах (не маючы трывалага становішча, забеспячэння; разм.). Толькі птушынага малака не хапае (пра поўны дастатак; разм., жарт.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
fanciful
[ˈfænsɪfəl]
adj.
1) капры́зны, капры́сьлівы, перабо́рлівы
2) дзіво́сны, фантазі́йны, по́ўны фанта́зіі; нязвы́клы, незвыча́йны
3) які́ ма́е бага́тае ўяўле́ньне, з бага́тай фанта́зіяй
a fanciful writer — пісьме́ньнік з бага́тай фанта́зіяй
4) уя́ўны, нерэа́льны, фантасты́чны
a fanciful story — фантасты́чнае апавяда́ньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абсолю́тный абсалю́тны; (совершенный, полный) по́ўны; (окончательный) канчатко́вы;
абсолю́тная величина́ мат. абсалю́тная велічыня́;
абсолю́тная и́стина филос. абсалю́тная і́сціна;
абсолю́тная мона́рхия полит. абсалю́тная мана́рхія;
абсолю́тная приба́вочная сто́имость эк. абсалю́тная прыба́вачная ва́ртасць;
абсолю́тная тишина́ абсалю́тная (по́ўная) цішыня́;
абсолю́тное большинство́ абсалю́тная бо́льшасць;
абсолю́тный нуль физ. абсалю́тны нуль;
абсолю́тный слух муз. абсалю́тны слых;
абсолю́тный чемпио́н спорт. абсалю́тны чэмпіён.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ко́раб ’пасудзіна, сплеценая з лубу, саломы і пад.’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Нар. лекс., КЭС, лаг., Бяльк., Нар. сл., З нар. сл.), корабам стаць ’павялічыцца, расшырыцца (пра галаву)’ (Жыв. сл.), поўны кораб, сем корабаў, як з кораба ’у вялікай колькасці’ (ТСБМ). Укр. короб, рус. короб, ст.-рус. коробъ ’тс’, славен. kraba ’каробка’, польск. kroba ’плеценая каробка’. Мы не бачым магчымасці для рэканструкцыі прасл. korbъ, паколькі няма надзейных паўднёваславянскіх адпаведнікаў. Славен. kraba — новае запазычанне з іншых славянскіх моў (Безлай, 2, 77). Таму трэба вярнуцца да этымалогіі Міклашыча (130), згодна з якой у гэтым выпадку мы маем справу з запазычаннем з лац. corbis ’карзіна’ (непасрэдна або праз с.-в.-ням. korb ’тс’). Гл. таксама Бернекер, 1, 568–569; Брукнер, 267. Фасмер (2, 331), які зыходзіць выключна з фанетычных крытэрыяў, разглядае лацінскія, германскія і нават літ. kar̃bas, лат. kar̂ba як спрадвечна роднасныя са славянскімі. Параўн. Фрэнкель, 220, дзе балтыйскія лексемы лічацца славянізмамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ample
[ˈæmpəl]
adj. -pler, -plest
1) вялі́кі, прасто́рны, абшы́рны
an ample closet — вялі́кая ша́фа
2) шчо́дры, неабмежава́ны
to give ample praise — разьліва́цца ў пахва́лах
3) дастатко́вы, по́ўны
an ample supply of food — дастатко́вы запа́с е́жы
ample justice — по́ўная справядлі́васьць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
complement
[ˈkɑ:mpləmənt]
1.
n.
1) дапаўне́ньне n.
2) Gram. выказа́льнае сло́ва (у выка́зьніку)
3) Geom. дапаўне́ньне (да про́стага кута́)
4) кампле́кт -у m.
The factory has a complement of workers — Фа́брыка ма́е по́ўны штат працаўніко́ў
2.
v.t.
дапаўня́ць, укамплекто́ўваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bezwzględny
bezwzględn|y
1. бязлітасны, няшчадны, суровы, жорсткі;
~y przełożony — суровы начальнік;
2. абсалютны; безумоўны; поўны;
~y autorytet — абсалютны аўтарытэт;
3. безумоўны; абсалютны;
~a prawda — абсалютная праўда;
zero ~e фіз. абсалютны нуль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dzieło
dzieł|o
н.
1. праца;
brać się do ~a — брацца за працу;
kontynuować dzieło — працягваць працу;
2. твор;
~o sztuki — мастацкі твор;
~a wybrane — выбраныя творы;
~a wszystkie — поўны збор твораў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)